Bibi. Eldem, Köşkler ve Kasırlar, II, 259-268. M. BAHA TANMAN
MÜHENDİS MEKTEB-İ ÂLİSİ
bak. İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSHANE MATBAASI
1795'te açılan Mühendishane-i Berri-i Hümayun bünyesinde kurulan matbaa.
Nizam-ı Cedid(-0 hareketinin bir parçası olarak öğretime başlayan Mühendis-hane'de, yenilikleri yaygınlaştırmak amacıyla bir de matbaa kurulması düşünüldü. Bunun için bir süredir kapalı durumdaki İbrahim Müteferrika'mn(->) kurduğu ve sonunda Beylikçi Raşid Efendi'ye geçmiş olan matbaanın araç ve gereçleri 1797'de satın alındı ve Hasköy'deki Mühendisha-ne'ye nakledildi. Matbaa nazırlığına da Başhoca Abdurrahman Efendi getirildi. Matbaa takımları elden geçirilip Fransızca kitap basmak amacıyla Latin hurufatı da temin edildi. Burada basılan ilk kitaplar Mahmud Raif Efendi'nin Tableau deş nou-veaux reglemens de l'Empire Ottoman (1798), Mütercim Âsım'ın Tıbyan-ı Nafi der Tercüme-i Burhan-ı Katı' (1799) ve An-toineFanton'un Tarif'dedouane'dır (1802).
Mühendishane Matbaası yer darlığı dolayısıyla 1802'de Kapalıfırm semtine, 1803' te de Üsküdar'da Harem İskelesi Yokuşu' nün başındaki Boyacı Hanı'na taşınmıştır. Burada Dârü't-tıbâati'l-Cedideti'l-Ma'mure adıyla faaliyet gösteren matbaanın nazırlığını gene Abdurrahman Efendi yürütmüştür. Burada ilk olarak Mehmed Birgivi'nin Risale-iBitgîvi(18Q$), Mahmud Raif Efendi'nin Cedid Atlas Tercümesi (1803) ve Seyyid Mustafa'nın Diatribe de l'ingenieur (1803) adlı kitapları basılmıştır. Bu matbaa 1824'te İstanbul tarafına taşındıktan sonra çeşitli adlar alarak günümüze kadar gelmiştir (bak. matbaalar).
Mühendishane-i Berri-i Hümayun bünyesinde daha sonra yeni bir matbaa kurulmuş, burada daha çok askeri ve teknik kitaplar basılmıştır. Bu matbaa sonraları sırasıyla Mühendis Mekteb-i Âlisi, Yüksek Mühendis Mektebi ve İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası adlarım alarak faaliyetini günümüze kadar sürdürmüştür.
İSTANBUL
Dostları ilə paylaş: |