300
-Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türk’tür.
-Vatandaşlık, yasanın gösterdiği koşullarla kazanılır ve ancak yasada belirtilen
durumlarda kaybedilir.
-Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadığı takdirde
vatandaşlıktan çıkarılamaz.
-Vatandaşlıktan çıkarmayla ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz.
Anayasa, bu düzenlemesiyle aynı zamanda vatandaşlığa verdiği önemi ortaya
koymuştur. Çünkü düzenlemede, vatandaşlıktan çıkarmayı çok sınırlamış ve sınırlarını kesin
bir biçimde belirtmiş. Yine, anayasada idarenin tüm işlemlerinin yargı denetimine tabi olduğu
diğer bir maddede belirtilmişken, burada ayrıca vatandaşlıktan çıkama kararlarının yargı
denetimine kapatılamayacağını belirtmiştir.
Vatandaşlık yalnızca insanlar için söz konusudur. Dolayısıyla şirket, dernek, gemi gibi
varlıkların bir ülkeyle olan bağlılığı vatandaşlık kavramıyla değil tabiiyet kavramıyla ifade
edilir (Sümer 2018: 111).
Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk Vatandaşlık Kanuna göre vatandaşlık doğumla ve sonradan olmak üzere iki yolla
kazanılır.
Doğumla Kazanılan Vatandaşlık.
Doğumla kazanılan vatandaşlık, soy bağı ya doğum yeri esasına göre kendiliğinden
kazanılan vatandaşlıktır (Türk Vatandaşlığı Kanunu/TVK, m. 6).
Soybağı Esasına Dayanılarak Vatandaşlığın Kazanılması
-Türkiye içinde veya dışında Türk ana veya babadan evlilik
birliği içinde doğan çocuk,
Türk vatandaşıdır (TVK, m. 7/1).
-Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk, Türk
vatandaşıdır (TVK, m. 7/2).
- Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı
kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır
(TVK, m. 7/3).
Doğum Yeri Esasına Dayanılarak Vatandaşlığın Kazanılması
-Türkiye'de doğan ve yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin
vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşıdır (TVK, m. 8/1).
-Türkiye'de bulunmuş çocuk aksi sabit olmadıkça Türkiye'de doğmuş sayılır (TVK, m.
8/2).
301
Sonradan Kazanılan Vatandaşlık
Sonradan kazanılan vatandaşlık, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme
hakkının kullanılması yoluyla olur (TVK, m. 9/1).
Yetkili Makam Kararıyla Türk Vatandaşlığının Kazanılması
-Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu yasada belirtilen koşulları
taşıması durumunda yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığını kazanabilir. Ancak, aranan
koşulları taşımak vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamaz (TVK, m. 10/1).
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması şu yollarla gerçekleşir:
-Genel yoldan vatandaşlığın kazanılması (TVK, m. 11).
-İstisnai yoldan vatandaşlığın kazanılması (TVK, m. 12).
-Vatandaşlığın tekrar kazanılması (TVK, m. 13, 14).
-Türk vatandaşıyla evlenmek suretiyle vatandaşlığın kazanılması (TVK, m. 16).
Yukarıdaki durumlardan birine sahip olan isterse Türk vatandaşlığını kazanmak için
idareye başvurabilir. Bu kişileri vatandaşlığa kabul edip etmemek idarenin takdirine kalmıştır.
Ancak idare bu başvuruyu reddettiğinde ilgili kişi idarenin ret işleminin iptali için idari yargıda
dava açabilir. Çünkü idarenin ret işlemi yargı denetimine tabi bir işlemdir.
Dostları ilə paylaş: