8. GVK.’nun 67 inci maddesi kapsamında gelir vergisi kesintisi yapılan, Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatım fonları ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançlarından (Bu fon veya ortaklıklarının katılma belgelerinin ilgili fona iadesinden veya hisse senetlerinin alım satımından) elde edilen gelirler.
8. GVK.’nun 67 inci maddesi kapsamında gelir vergisi kesintisi yapılan, Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatım fonları ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançlarından (Bu fon veya ortaklıklarının katılma belgelerinin ilgili fona iadesinden veya hisse senetlerinin alım satımından) elde edilen gelirler.
Yukarıda yer verilen kazanç ve iratlar ticari faaliyet kapsamında elde edilmiş olması durumunda, bu kazanç ve iratlar ticari kazanç hükümleri çerçevesinde kazancın tespitinde dikkate alınacak ve kesilen vergiler yıllık gelir vergisi beyannamesine göre hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir.
D. GVK.’nun Geçici 68 inci Maddesine Göre Beyan Edilmeyen Gelirler
Türkiye Jokey Kulübü tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine 31.12.2010 tarihine kadar yapılan ücret ödemelerinden kesilen %20 gelir vergisi nihai vergileme olarak sayılmış ve bu gelirler için beyanname verilmeyeceği gibi bu kişilerin başka gelirleri nedeniyle beyanname verseler bile bu gelirleri beyannamelerine dahil etmeyecekleri Gelir Vergisi Kanununun geçici 68 inci maddesinde hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu kişiler tarafından alınan ücretler Gelir Vergisi Kanununun 86 ıncı maddesinin uygulanması sırasındaki hesaplamalarda da dikkate alınmayacaktır.
ÖRNEK : Türkiye Jokey Kulübünce organize edilen yarışmalara katılan jokey 2010 yılında aldığı 68.650.- TL ücretten gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Bu jokey aynı yılda vergisi kesilmiş 32.500.- TL mevduat faizi, 12.800.-TL mesken kira geliri ve elde etmiştir.
ÖRNEK : Türkiye Jokey Kulübünce organize edilen yarışmalara katılan jokey 2010 yılında aldığı 68.650.- TL ücretten gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Bu jokey aynı yılda vergisi kesilmiş 32.500.- TL mevduat faizi, 12.800.-TL mesken kira geliri ve elde etmiştir.
Bu jokey aldığı 68.650.- TL ücreti ile 32.500.-TL mevduat faiz geliri için hiç beyanda bulunmayacak ve bu gelirleri toplamada dikkate almayacaktır. Sadece mesken kirası için aşağıdaki şekilde yıllık gelir vergisi beyannamesi verecektir.
Mesken Kirası 12.800.- TL
İstisna (2.600.-)TL
Kalan 10.200.- TL
Götürü Gider 2.550.- TL (10.200.- x %25)
Matrah 7.650.- TL
Hesaplanan Gelir Vergi 1.147.50 TL
Ödenecek Gelir Vergi 1.147.50 TL
E.GVK.’nun Geçici 72 inci Maddesine Göre Beyan Edilmeyen Gelirler
E.GVK.’nun Geçici 72 inci Maddesine Göre Beyan Edilmeyen Gelirler
31.12.2017 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun geçici 72 inci maddesi uyarınca yapılan gelir vergisi kesintisi nihai vergileme olarak kabul edilmiş ve bu gelirler için beyanname verilmeyeceği gibi bu kişilerin başka gelirleri nedeniyle beyanname verseler bile bu gelirlerini beyannamelerine dahil etmeyeceklerdir.
Söz konusu kişiler tarafından alınan ücret ve ücret sayılan ödemeler Gelir Vergisi Kanununun 86 ıncı maddesinin uygulanması sırasındaki hesaplamalarda da dikkate alınmayacaktır.
ÖRNEK : Birinci ligde futbol oynayan sporcu 2010 yılında 15.000.000.-TL transfer ücreti, 360.000.- TL aylık ücret ve 25.000.- TL da başarı primi almış ve bu ödemelerin tamamı üzerinden kulüp %15 oranında gelir vergisi kesintisi yapmıştır. Bu sporcu bu gelirlerinin yanı sıra 2010 yılında 35.937.50 TL arızi serbest meslek kazancı (vergi kesintisi yapılmamış), 15.000.- TL net işyeri kirası (gelir vergisi kesintisi yapılmış), 180.975.- TL mevduat faizi ve 130.000.- TL Hazine bonosu faizi ile 585.000.- TL da menkul kıymet alım satım kazancı elde etmiş ve bu üç gelir üzerinde de gelir vergisi kesintisi yapılmıştır.
ÖRNEK : Birinci ligde futbol oynayan sporcu 2010 yılında 15.000.000.-TL transfer ücreti, 360.000.- TL aylık ücret ve 25.000.- TL da başarı primi almış ve bu ödemelerin tamamı üzerinden kulüp %15 oranında gelir vergisi kesintisi yapmıştır. Bu sporcu bu gelirlerinin yanı sıra 2010 yılında 35.937.50 TL arızi serbest meslek kazancı (vergi kesintisi yapılmamış), 15.000.- TL net işyeri kirası (gelir vergisi kesintisi yapılmış), 180.975.- TL mevduat faizi ve 130.000.- TL Hazine bonosu faizi ile 585.000.- TL da menkul kıymet alım satım kazancı elde etmiş ve bu üç gelir üzerinde de gelir vergisi kesintisi yapılmıştır.
Kulüpten alınan ücretlerin tamamı ile Mevduat ve HB faizleri ile menkul kıymet alım satım kazançları hiçbir şekilde beyan edilmeyecek ve bunun dışındaki gelirler ise, aşağıdaki şekilde beyana konu edilecektir.
- Arızı Serbest Meslek Kazancı 17.937.50 TL (35.937.50 - 18.000.İstisna)
- Arızı Serbest Meslek Kazancı 17.937.50 TL (35.937.50 - 18.000.İstisna)
- İşyeri Kira Geliri 14.062.50 TL (18.750.- x %25 G.Gider sonrası)
- Matrah 32.000.- TL
- Hesaplanan Gelir Vergisi 6.660.- TL
- Mahsup Edilen Gelir Vergisi (3.750.-) TL (18.750.- x %20)
- Ödenecek Gelir Vergisi 2.910.- TL
IV. DAR MÜKELLEFİYETE TABİ OLANLAR TARAFINDAN 2010 YILINDA ELDE EDİLEN HANGİ GELİRLER İÇİN YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMESİNE GEREK YOKTUR
IV. DAR MÜKELLEFİYETE TABİ OLANLAR TARAFINDAN 2010 YILINDA ELDE EDİLEN HANGİ GELİRLER İÇİN YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMESİNE GEREK YOKTUR
Dar mükellefiyete tabi olanlar tarafından elde edilen ve Türkiye’de gelir vergisi kesinti yapılmış olan aşağıda sıralanan kazanç ve iratlar için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez ve başka gelirler nedeniyle verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannamesine ise sayılan bu kazanç ve iratlar dahil edilmezler.
a. Ücretler.
b. Serbest meslek kazançları.
c. Menkul sermaye iratları.
d. Gayrimenkul sermaye iratları.
e. Diğer kazanç ve iratlar.
V. KİMLER HANGİ GELİRLERİ NEDENİYLE YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERMEK ZORUNDADIRLAR
V. KİMLER HANGİ GELİRLERİ NEDENİYLE YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERMEK ZORUNDADIRLAR
A. GVK.’nun 85 inci Maddesine Göre Yıllık Beyanname Vermek Zorunda Olanlar
Aşağıda yazılı mükellefler faaliyetlerinden gelir elde etmeseler bile yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadırlar.
1. Tüccarlar (Adi ve Kollektif şirketlerde her bir ortak ile Adi ve eshamlı komandit şirketlerde komandite ortaklar dahil.)
2. Serbest meslek erbabı.
3. İşletme büyüklüğü ölçüsünü aşan çiftçiler.
Dar mükellefiyet esasında vergilendirilenler ticari ve zirai kazançları için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadırlar.
B. GVK.’nun 86 inci Maddesine Göre Beyan Edilecek Gelirler
B. GVK.’nun 86 inci Maddesine Göre Beyan Edilecek Gelirler
Aşağıda yazılı gelirleri elde edenler gerçek kişiler bu gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadırlar.
1. Üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmayan ücretler.
2. Birden fazla işverenden ücret alan ve aldıkları ücretlerinin tamamı üzerinden vergi kesilenlerin, birden sonraki işverenden alınan ücretlerini toplamı 22.000.- TL geçmesi halinde bütün işverenlerden alınan ücretlerin tamamı,
3. İstisna kapsamını aşan gayrimenkul sermaye iratları ile arızi ve değer artışı kazançları.
4. Ücretler dışında vergiye tabi gelirlerinin toplamının 22.000.- TL geçmesi halinde gelir vergisi kesintisi yapılmış olan menkul (GVK.’nun geçici 67 nci maddesinde belirtilen ve yukarıda III/B-c,d,e,f,g ve h ayrımında sayılan gelirler hariç, ki bunlar 22.000.- TL beyan sınırının hesabında dikkate alınmazlar.) ve gayrimenkul sermaye iratlarının tamamı.
4. Ücretler dışında vergiye tabi gelirlerinin toplamının 22.000.- TL geçmesi halinde gelir vergisi kesintisi yapılmış olan menkul (GVK.’nun geçici 67 nci maddesinde belirtilen ve yukarıda III/B-c,d,e,f,g ve h ayrımında sayılan gelirler hariç, ki bunlar 22.000.- TL beyan sınırının hesabında dikkate alınmazlar.) ve gayrimenkul sermaye iratlarının tamamı.
5. Vergi kesintisi ile istisnaya konu edilmeyen ve toplamı 1.090.- TL geçen menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının tamamı.
Gelir Vergisi Kanununun geçici 86 inci maddesinde atıf yapılan GVK.’nun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı 2010 yılı için 22.000.- TL bu tutar bir istisna değil beyanname vereme sınırıdır. Bu tarife her yıl yeniden değerleme katsayısına göre veya Bakanlar Kurulu Kararına göre veya maddede yapılan yasal bir düzenleme ile değişikliğe uğraması nedeniyle her yıl beyan sınırı da değişmiş olacaktır.
C. GVK.’nun Geçici 67 inci Maddesine Göre Beyan Edilecek Gelirler
C. GVK.’nun Geçici 67 inci Maddesine Göre Beyan Edilecek Gelirler
1. İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla elde tutulan hisse senetleri dışında kalan ve 01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilen menkul kıymetlerden veya diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar.
2. 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde tutulması veya elden çıkarılmasından sağlanan gelirler.
3. Ayrıca; dar ve tam mükellefiyete tabi olanlar GVK.’nun geçici 67 inci maddesi kapsamında gelir vergisi kesintisine tabi tutulan menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançları için yıllık gelir vergisi beyannamesi verebilirler.
3. Ayrıca; dar ve tam mükellefiyete tabi olanlar GVK.’nun geçici 67 inci maddesi kapsamında gelir vergisi kesintisine tabi tutulan menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından doğan kazançları için yıllık gelir vergisi beyannamesi verebilirler.
Bu takdirde beyan edilen gelirden, aynı türden menkul kıymetler için yıl içinde oluşan zararların tamamı mahsup edilebilir. Kalan gelir üzerinden %15 oranında vergi hesaplanır ve hesaplanan bu vergiden yıl içinde kesilen vergiler mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar mükellefine red ve iade edilir.
Ancak mahsup edilemeyen zararın varlığı halinde bu zarar diğer yıllarda mahsup edilemez.
VI. ZARARLARIN MAHSUBU
VI. ZARARLARIN MAHSUBU
Gelirin toplanmasının bir sonucu olarak, bir kısım gelir kaynaklarından hasıl olan zararlar diğer kaynaklardan elde edilen gelirlerden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen zararlar 5 yılı aşmamak koşulu ile ileride doğan kazançlardan mahsup edilir.
Ancak diğer kazanç ve iratlardan oluşan zararlar (kendi içinde mahsup edilir) öteki kaynaklardan sağlanan gelirden indirilemez.
Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç olmak üzere, sermayede meydana gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve kazançlardan indirilmez.
Tam mükelleflerin yurt dışı faaliyetlerinden doğan ve ilgili ülkede indirilemeyen zararları, yasada belirtilen koşullar yerine getirilmesi şartı ile beyannamede indirilir.
Tam mükelleflerin yurt dışı faaliyetlerinden doğan ve ilgili ülkede indirilemeyen zararları, yasada belirtilen koşullar yerine getirilmesi şartı ile beyannamede indirilir.
Türkiye’de vergiden istisna edilen kazançlarla ilgili yurt dışı zararlar, Türkiye’deki kazançlardan indirilmesi de söz konusu değildir.
Gelir vergisi matrahının tespitinde, yıllık beyannamede beyan edilen gelirlerden aşağıda belirtilen indirimler yapılabilir.
1. Yasada belirtilen şartlar dahilinde beyan edilen gelirin %10’unu (Bireysel emeklilik dışında şahıs sigorta primleri için %5’ini) ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak koşulu ile, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları.
2. Mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak Türkiye’de yapılan ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olanlardan alınacak belgelerle tevsik edilen ve beyan edilen gelirin %10’unu aşmayan eğitim ve sağlık harcamaları.
3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin beyan edilen gelirlerinden kendileri için, serbest meslek erbabının ayrıca bakmakla yükümlü olduğu özürlüler için sakatlık derecelerine göre hesaplanan yıllık indirim tutarları.
3. Serbest meslek faaliyetinde bulunan veya basit usulde vergilendirilen özürlülerin beyan edilen gelirlerinden kendileri için, serbest meslek erbabının ayrıca bakmakla yükümlü olduğu özürlüler için sakatlık derecelerine göre hesaplanan yıllık indirim tutarları.
4. Beyan edilen gelirin %5’ini (Kalkınmada öncelikli yöreler için beyan edilen gelirin %10’unu) aşmamak koşuluyla, genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, kamu yararına çalışan derneklere ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar.
5. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (Kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerinin devamı için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı.
5. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (Kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerinin devamı için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı.
6. Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı.
7. Kültür ve tabiat varlıklarımızın korunmasına yönelik olarak yapılan ve GVK.’nun 89/7 inci maddesinde yazılı bağış ve yardımların tamamı.
7. Kültür ve tabiat varlıklarımızın korunmasına yönelik olarak yapılan ve GVK.’nun 89/7 inci maddesinde yazılı bağış ve yardımların tamamı.
8. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun uyarınca yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dallarında tamamı, profesyonel spor dallarında %50’si.
9. İşletme bünyesinde gerçekleştirilen münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik Ar-Ge harcamalarının %100’ü.
10. Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık kanalı ile makbuz karşılığında yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı.
10. Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık kanalı ile makbuz karşılığında yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı.
11. Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığında yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı.
Ancak Türkiye Kızılay Derneğinin iktisadi işletmelerine yapılan bağış ve yardımlar kazançtan indirilemez.
VIII. 2010 VERGİLENDİRME DÖNEMİNE İLİŞKİN BEYANNAMENİN VERİLME VE HESAPLANAN VERGİNİN ÖDENME ZAMANI
VIII. 2010 VERGİLENDİRME DÖNEMİNE İLİŞKİN BEYANNAMENİN VERİLME VE HESAPLANAN VERGİNİN ÖDENME ZAMANI
2010 vergilendirme dönemine ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesi;
a. Basit usulde vergilendirilenler, gelirin elde edildiği 2010 takvim yılını takip eden yılın 01.02.2011 - 25.02.2011 tarihleri arasında,
b. Yıllara yaygın inşaat ve onarım işi yapanlar, işin bittiği 2010 takvim yılını takip eden yılın 01.03.2011 – 25.03.2011 tarihleri arasında,
c. Yukarıda yazılı olanlar dışındakiler, gelirin elde edildiği 2010 takvim yılını takip eden yılın 01.03.2011 – 25.03.2011 tarihleri arasında,
mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilmesi gerekir.
Beyan üzerine ödenmesi gereken gelir vergisi,
Beyan üzerine ödenmesi gereken gelir vergisi,
- 2011/Şubat ayında beyanname verenler tarafından biri beyannamenin verildiği 2011/Şubat ayında, diğeri 2011/Haziran ayında olmak üzere iki eşit taksitte,
- 2011/Mart ayında beyanname verenler ise; biri beyannamenin verildiği 2011/Mart ayında diğeri de 2011/Temmuz ayında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir.
IX. MAHSUP EDİLECEK VERGİLER
IX. MAHSUP EDİLECEK VERGİLER
Ödenmiş geçici vergiler,yurt içinde ve yurt dışında kesinti yolu ile ödenen vergiler,istisna kazançlar ile %19.8 vergisi kesilmiş yatırım indirimi istisnası kazançlarının dağıtımında beyan edilen kar payının 1/5’i ile tam mükellef kurumdan alınan kar payının tamamından kesilen gelir vergisi beyan üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir.
Mahsuplar nedeniyle iadesi gereken vergi bulunması halinde bu tutar mükellef talebi doğrultusunda vergi borçlarına mahsuben iade edilebileceği gibi borcunun bulunmadığı durumda nakden iade edilir.
İade ile ilgili olarak vergi dairesince yapılan düzelmeye ait düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıl içinde iadenin alınması gerekir. Bu süre geçtikten sonra iade hakkı düşer.
ÖRNEK : Bir mükellef 2010 yılında yurt içindeki ticari faaliyetinden 250.000.- TL ticari kazanç ile yurt dışı faaliyetinden dolayı da 65.000.- TL. ticari kazan elde emiş ve yurt dışı kazancı nedeniyle (65.000.- x %38)=24.700.- gelir vergisi ödemiş olup, bu verginin ödendiği ilgili ülkedeki vergi idaresinden alınan belgenin o ülkede ki Türk konsolosluğuna onaylatılmış ve Türkçeye tercüme ettirilerek beyannameye eklenmek suretiyle tevsik ve ispatlanmıştır.
-Yurtiçi Ticari Kazanç 250.000.- TL
-Yurtdışı Ticari Kazanç 65.000.- TL
-Matrah 315.000.- TL
-Hesaplanan Gelir Vergisi 104.270.- TL
-Mahsup Edilecek Vergi * 21.516.03 TL
-Ödenecek Gelir Vergisi 82.753.97 TL
* (65.000.- x 104.270.- : 315.000.-)
X. YILLIK BEYANNAMEYE KESİNTİ YOLUYLA ÖDENEN VERGİLER İLE BEYAN EDİLEN GELİRLERDEN YAPILA İNDİRİMLERE İLİŞKİN BELGELERİN EKLENMESİ GEREKİR
X. YILLIK BEYANNAMEYE KESİNTİ YOLUYLA ÖDENEN VERGİLER İLE BEYAN EDİLEN GELİRLERDEN YAPILA İNDİRİMLERE İLİŞKİN BELGELERİN EKLENMESİ GEREKİR
Yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirden Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi kapsamında yapılan indirimlerin belgeleri ile hesaplanan vergiden mahsup edilecek geçici vergi dışında kalan gerek yurt içi ve gerekse yurt dışında kesilmiş vergilere ilişkin belgelerin beyannameye eklenmesi gerekmektedir.
