Lokal şəbəkələrdə istifadə olunan kabellər
Lokal şəbəkələrdə əsasən koaksial kabellər
,
b
urulmuş jütlü kabellər
və
o
ptik kabellərdən istifadə olunur.
Əsasən iki tip koaksial kabel istifadə olunur:
İnjə koaksial kabel;
Qalın koaksial kabel.
İnjə koaksial kabellər RG-58 olaraq markalanır və 50 om müqavimətə malik
olurlar. Bu kabel 10BASE 2- Ethernet lokal şəbəkələrində istifadə olunur.
İnformasiyanın ötürülmə sürəti 10 Mbit/san - dir. Heç bir əlavə qurğudan istifadə
etmədən informasiya 185-200 m-ə qədər ötürülə bilir.
Qalın koaksial kabellər RG-8 və ya RG-11 olaraq markalanır və 50 om
müqavimətə malik olurlar. Bu kabellər sarı rəngdə olub və üzərində aralarındakı
Mərkəzi
qovşaq
144
144
məsafə 2.5 m olan qara nöqtələr qoyulur. Kompüterlər yalnız bu nöqtələrdən
kabelə bağlana bilərlər. Bu kabel 10BASE 5- Ethernet lokal şəbəkələrində
istifadə olunur. İnformasiyanın ötürülmə sürəti 500 Mbit/san-dir. Heç bir əlavə
qurğu istifadə etmədən informasiya 500 m-ə qədər ötürülə bilir.
Burulmuş jütlü kabellər kompüter şəbəkələrində istifadə olunan ən ujuz
kabellərdir. UTP (ekranlaşdırılmamış) və STP (ekranlaşdırılmış) olaraq
markalanır. İnformasiyanın ötürülmə sürəti 10-100 Mbit/san-dir. Əsas üstünlüyü
ujuz olması və asanlıqla quraşdırıla bilməsidir. Məlumatları kənar dalğaların
təsirindən qorumaq üçün ekranlaşdırılmış (STP) burulmuş jütlükdən istifadə
olunur. Bu tip kabeller Ethernet 10/100 BASE-T şəbəkələrində istifadə olunur
.
Optik kabellər vasitəsilə informasiyanın ötürülməsi üçün nazik şüşə tellərdən
istifadə olunur. İnformasiya işıq dalğaları şəklində ötürülür. Optik kabellər səs və
verilənlərin ötürülməsi üçün ideal kabellərdir, anjaq kifayət qədər bahalıdır,
quraşdırılması çətindir. İşıq dalğalarını elektriki dalğalara və əksinə çevirmək üçün
mürəkkəb qurğudan istifadə olunur. Əsasən informasiyanın uzaq məsafəyə və
geniş diapazonda ötürülməsi lazım olan yerlərdə istifadə olunur. Kənar əngəllərin
təsiri praktiki olaraq yoxdur. Məlumatın yayılması sürəti saniyədə bir neçə
qeqabitlə (Qbit) ölçülür. Məlumat 50 km məsafəyə güjləndirilmədən ötürülə bilir.
Bu tip kabelller Ethernet 100 BASE-F şəbəkələrlində istifadə olunur.
Qlobal Şəbəkələr
Ərazi kompyuter şəbəkələri də adlandırıla bilən qlobal şəbəkələr (Wide Area
Networks, WAN) böyük ərazilərdə-oblast, region, dövlətlər, kontinent və ya bütün
Yer kürəsində yayılmış çoxlu sayda abonentlərə xidmət etmək üçün yaradılıb.
Əlaqə kanallarının uzunluğunun böyük olmasına görə qlobal şəbəkələrin qurulması
böyük xərjlər tələb edir, buraya kabellərin və onların çəkilmə işlərinin qiyməti,
kommutasiya avadanlıqlarının və kanalın lazımi keçirmə zolağını təmin edən aralıq
güjləndiriji qurğuların xərjləri, həmçinin böyük ərazilərdə yayılmış şəbəkə
qurğularının işçi vəziyyətdə saxlanması və istismarı xərjləri də daxildir.
Qlobal şəbəkələr adətən böyük telekommunikasiya şirkətləri tərəfindən
abonentlərə pullu xidmət etmək üçün yaradılır.
145
145
Qlobal şəbəkələrin qiymətinin baha olmasını nəzərə alaraq istənilən tip
verilənləri: kompüter verilənlərini, telefon danışıqları, fakslar, teleqramlar,
televiziya görüntüləri, teletekst (iki terminal arasında verilənlərin ötürülməsi),
videotekst (şəbəkədə saxlanılan verilənlərin öz terminalına götürmək) və s.
verilənləri ötürə bilən vahid qlobal şəbəkənin yaradılma tendensiyası meydana
gəlmişdir. ISDN- telekommunikasiya xidmətinin inteqrasiyası üçün ilk tex-
noloqiya 70-ji illərin əvəllərindən inkişaf etməyə başlayıb. Hələlik şəbəkənin hər
növü ayrılıqda fəaliyyət göstərir və onların ən sıx inteqrasiyasına ilk ümumi
şəbəkələrin-PDH(Plesiochronous Digital Hierarchy- optik şəbəkələr üçün
standart)və SDH(Synchronous Digital Hierarchy- optik şəbəkələr üçün standart-
sürət 155,52Mbit/san) şəbəkələrinin 70-istifadəsi sahəsində nail olunub, bunların
köməyi ilə bu gün abonentlərin kommutasiyası şəbəkələrində sabit kanallar
yaradılır. Qlobal hesablama şəbəkəsi müəssisədə olan və uzaqlaşdırılmış
informasiya mübadiləsinə ehtiyajı olan bütün tip abonentlərin verilənlərini
ötürməlidir. Bunun üçün qlobal şəbəkə kompleks xidmətlər göstərməlidir.
146
146
Dostları ilə paylaş: |