I raporu hazirlayanlar

7.8. Kadına Yönelik Şiddet Eylem Planlarının (UEP) Uygulanması Konusunda Deneyimler

Etkinlik; Çek Cumhuriyeti, Peru ve Zambiya işbirliğinde düzenlemiştir. Etkinlikte bu üç ülkenin yanı sıra Norveç deneyimi de paylaşılmıştır.

Çek Cumhuriyeti’nin konu hakkındaki UEP’si 2011-2014 dönemini kapsamaktadır. Plan’da 32 hedef (aktivite) yer almakla birlikte, medya ve farkındalık başlıkları ile yaşlılara yönelik şiddet başlığı özellikle dikkat çekmektedir. Öte yandan UEP’nin en güçlü yanı Plandaki aktivitelerin gerçekleştirilmesi amacıyla ayrı bütçe ayrılmış olmasıdır.

Planın hazırlık ve onay süreci de özellikle dikkat çekmektedir. Zira Plan, Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi adını taşıyan bir Komite tarafından hazırlanmış ve hükümet tarafından imzalanmıştır. Yalnızca ilgili bakan değil tüm bakanlarca onaylanmış olması, Planın uygulanması bakımından da güçlü bir noktadır.

Aynı şekilde Planın izlenme ve değerlendirmesi de asıl olarak İçişleri Bakanlığınca yapılmakta, konu hakkında asıl sorumlu bakanlık olan Sosyal İşler Bakanlığı ile ise işbirliği sağlanmaktadır. İzleme Raporları daha sonra, Planı hazırlayan Komite tarafından da denetlenmektedir. Komite inceleme ardından öneri de sunabilmektedir.

Planın güçlü yönlerinden birisi de şiddetin ekonomik maliyeti ve Planın etkinliği konusunda araştırma öngörülmüş olmasıdır.

Norveç’te ise kadına yönelik şiddet konusunda ayrı bir UEP bulunmamaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda hazırlanmış Planda konuya yer verilmiş ve somut aktiviteler öngörülmüştür. Örneğin sığınmaevlerine mali destek sağlanması konusunda öngörülmüş bir faaliyet bulunmaktadır ve bu çerçevede UEP bütçesinden kadın örgütlerine fon verilmektedir.

Etnik azınlıkların maruz kaldığı şiddet, tecavüz mağdurlarına yönelik acil durum odaları d eylem planında yer alan konular arasındadır.

Yine Norveç’te Şiddet ve Travmatik Durum Çalışmaları konusunda bir merkez bulunmaktadır.

1987 yılında kurulan Şiddetin Alternatifi adlı kuruluş ise saldırgana yönelik çalışmaları ile dikkat çekmektedir. Kurulduğundan bu yana 1217 saldırgana yönelik çalışma yürüten kuruluş artık çalışmalarına diğer aile bireylerini de dahil etmektedir.

Kuruluşta sunulan terapinin dayandığı 4 sacayağı bulunmaktadır. Bunlar risk değerlendirmesi, saldırganın kişisel tarihi ve erkeklik, sorumluluklar ve şiddetin sonuçlarının farkına varmaktır.

Çek Cumhuriyeti ve Norveç örneğinin ülkemizde hali hazırda yürürlükte olan UEP’lerin etkinliği açısından değerlendirilmesinin yararlı olacağı değerlendirilmektedir. Bu anlamda 2013 yılı sonunda uygulama süresi tamamlanacak olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı’nın yeniden hazırlanması sürecinde tüm Bakanlık temsilcilerinden oluşan izleme ve denetleme görevi de olan bir komite oluşturulması, 2012 itibariyle yürürlüğe giren Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı, bu Planı’nın bir alt başlığı olarak ele alınıp ona dahil edilmesi, faaliyetlerin uygulanması için bütçe ayrılması ve Planın Başbakan ve sorumlu diğer tüm bakanların imzasıyla yayımlanması bir öneri olarak sunulabilir.

Yine saldırgana yönelik terapi olanaklarının geliştirilmesi ve bu alanda sivil toplum kuruluşları ile işbirliğine gidilmesi de bir öneri olarak değerlendirilebilir.

8. KARAR TASARILARI

Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 57. dönem oturumunda;

• 
  Filistinli kadınların durumu ve Filistinli kadınlara destek verilmesi,
  

konusunda bir karar tasarısı kabul edilmiştir.

9. SONUÇ BELGESİ

Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu dönem toplantılarında ülkeler arasında gerçekleştirilen müzakereler yoluyla ana tema üzerinde bir “Karar Metni” oluşturularak yayınlanmaktadır. “Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Her Türlü Şiddetin Yok Edilmesi ve Önlenmesi” ana teması üzerine 4 Mart 2013 tarihinde başlayan müzakeler 15 Mart 2013 tarihinde tamamlanmış ortak bir metin üzerine ülkeler arasında fikirbirliği sağlanmıştır. Söz konusu “Karar Metni” EK-3’te yer almaktadır.

10. BM KADININ STATÜSÜ KOMİSYONU GELECEK OTURUMLARINA İLİŞKİN BİLGİLER

2014 KSK Oturumunun Temaları:

• 
  Öncelikli Tema: Kadınlar ve kız çocukları için Bin Yıl Kalkınma Hedeflerinin uygulanmasında mücadele alanları ve kaydedilen ilerlemeler,
  
• 
  Gözden geçirme teması: Tam istihdama ve iyi işe eşit erişimlerinin teşvik edilmesi de dahil, kadınların ve kız çocuklarının eğitim, öğretim, bilim ve teknolojiye erişimleri ve katılımları,
  

11. İKİLİ GÖRÜŞMELER

11.1. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin’in Norveç Çocuk, Eşitlik ve Sosyal Entegrasyon Bakanı Inga Marte Thorkildsen ile görüşmesi

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sayın Fatma ŞAHİN Norveç Çocuk, Eşitlik ve Sosyal Entegrasyon Bakanı Inga Marte THORKİLDSEN ve ekibi ile 4 Mart 2013 tarihinde bir görüşme gerçekleştirmiştir. Söz konusu görüşmeye Türk Heyetinden Canan CANDEMİR ÇELİK, Özlem BOZKURT GEVREK, Neval ORBAY ve Mehmet ERDOĞAN katılım sağlamıştır.

Söz konusu görüşmede Norveç temsilcisi tarafından Türkiye’nin çalışmalarının çok etkileyici olduğu, iyi yönde bir gidişat olduğunun gözlemlendiği ve özellikle Suriye’den gelen mültecilerin kabul edilmesinin cömert ve örnek bir davranış olduğu belirtilmiştir. Toplantıda İstanbul Sözleşmesinin çekincesiz olarak imzalanmasının Türkiye için çok önemli olduğu, tüm Müslüman ülkelere bu alanda liderlik ve önderlik yapma vizyonunu gösterdiği aktarılmıştır. Suriye için gösterilen hassasiyetin uluslararası toplumdan da beklendiği Suriye’nin kaynaklarının Suriye halkı için kullanılabileceği çatışmasız bir gelecek beklentisi dile getirilmiştir. Bu tip çatışmalı ortamlarda özellikle kadınların ve kız çocuklarının olumsuz etkilendiği ve bu etkiyi azaltmak için Türkiye’nin her türlü yardıma hazır olduğu eklenmiştir. Bu çerçevede Türkiye’nin içe kapalı bir tutum izleyemeyeceği gerek bu ve benzeri durumlarda yabancı ülke vatandaşlarına gerektiğinde ise yurtdışında yaşayan Türklere yardımcı olmak için elinden geleni yapacağı belirtilmiştir.

Toplantıda KSK’da alınacak taslak karar süreci de gündeme gelmiştir. Özellikle 17 ülkeden oluşan Vatikan, Rusya, İran ve Suriye gibi ülkelerin başı çektiği cross-regional group tarafından insan haklarının genişletilmesini engelleyebilecek tarzdaki yaklaşımlar eleştirilmiş ve bu konuda ittifak içinde çalışma beklentisi aktarılmıştır.

Toplantıda son olarak Arap Baharı gündeme gelmiştir. Arap devriminin tetik noktalarından biri olarak kadınların hak ve özgürlük çabaları ortaya konarak bu alanlarda bir gerileme olacaksa Mısır’ın kendi içinde bunu sorgulaması gerektiği; böyle bir durum oluşursa Türkiye’yi örnek almaları yönünde yönlendirilmesinin etkili olacağı belirtilmiştir.