Iacôbus -I

intervenuto congregātus, i, m. Syn: qui interest; qui adest; particeps.

intervisione intervisĭo, onis, f.

intervista colloquĭum percontativum, n [cfr CAEL. AUR., chron., 4, 8, 114]. Syn: colloquĭum interrogativum; percontatĭo, f; - psicologica exploratĭo psychologica, f. Syn: investigatĭo ~; percontatĭo ab animi investigatore facta.

intervistare percontor, ari. Syn: (aliquem) percontandi causa adeo; CIC., fin., 2, 2: « Socrates percontando atque interrogando elicere solebat eōrum opiniōnes quibuscum disserebat ».

intervistatore percontātor, oris, m.

intervocale intervocalis, e

intervocalico intervocalis, e. Syn: inte rvocales posĭtus.

intesa internazionale natiōnum concordĭa

intessuto intextus, a, um. Syn: insertus; illigātus; intertextus.

intestare nomen inscribo. E.g. ~ ~ libro. Syn: intitulo (Lat. med. aet.); titulum do; ~ indo; ~ adicĭo.

intestatario inscripti tituli possessor, m. Syn: collati beneficii possessor.

intestato 1 inscriptus, a, um. E.g. charta inscripta; syngrapha ~. Syn: intitulātus (ThLL). 2 obstinātus, a, um. Syn: offirmātus; constans; tenax; pertinax. 3 intestātus, a, um [sine testamento].

intestazione superscriptĭo, onis, f; HIER., hom. Orig. in Ier., h. 1; AUG., serm. 90, 10. Syn: index; inscriptĭo; inscriptura.

intimidatorio minax, acis. Syn: minitabundus; terrifĭcus.

intimidazione metus incussĭo, f. Syn: minae, ārum, f pl; comminatĭo.

intimidimento minatĭo, onis, f; CIC., de orat., 2, 288: « colliguntur a Graecis alĭa nonnulla, exsecratiōnes, admiratiōnes, minatiōnes ». Syn: actus minandi.

intimidire pavorem incutĭo. Syn: metum inicĭo; ~ alicui offero; perterrefacĭo; non lasciarsi -intrepidus evado (Chiesa).

intimismo internitatem exprimendi studĭum, n [cfr ThLL]. Syn: intimas animi affectiōnes exprimendi ratĭo; ad internitatem exprimendam proclivĭtas.

intimista animi motuum repraesentātor, m. Syn: reconditōrum animi humani motuum ostentātor; mentis affectiōnum repraesentātor.

Intimità di me stesso intus in animo meo vivo.

intimorire timorem incutĭo. Syn: formidinem inicĭo; minas iacto; CIC., Quinct. 47: « minae iactentur, pericula intendantur ».

intirizzire rigido, are. Syn: gelo, are; frigore astringo.

intisichire 1 tabesco, ere; PLAUT., Capt., 133: « ego qui tuo maerore maceror, macesco, consenesco et tabesco miser ». Syn: marcesco; OV., Pont., 2, 9, 61: « nec tua marcescant per inertes otĭa somnos». 2 in phthisim incido.

intollerabilità intolerabilitas, atis, f; cfr ThLL. Syn: quod intolerabile est.

intonacamento tectorii inductĭo, f.

intonacare trullisso, are; VITR., 7, 3: «parietes quam asperrime trullissentur, postea autem supra, trullissatiōne subarescente deforment directiōnes arenati ». Syn: tectorĭum induco; muro tectorĭum obduco.

intonacatura tectorĭum, ii, n. Syn: trullissatĭo.

intonaco tectorĭum, ii, n [quidquid parieti exstructo vel pavimento inducitur multiplex est: tectorĭum albarĭum, arenātum, marmorātum, testaceum]. Syn: tectura, ae, f.

intonare 1 praecino, ere. Syn: voce praeeo; cantĭcum impono; PHAEDR., 5, 7, 25: « tum chorus cantĭcum imposuit »; intono. 2 modos monstro [vocem vel instrumentum musicum ad concordantĭam aptare]. Syn: instrumenti sonos coapto.

intonato modulātus, a, um. Syn: voce modulata edĭtus; harmonĭa modulātus; concinne modulātus; modis musicis illigātus.

intonatore 1 praecentor, oris, m. Syn: choragus. 2 melodĭae compositor, m [qui poëma modis musicis ornat]. Syn: musicae inventor. 3 instrumentōrum musicōrum inspector, m [qui instrumenta musica recenter confecta recognoscit]. Syn: instrumentōrum musicōrum temptātor; cfr MART., 4, 55, 15.

intonazione 1 praecentĭo, onis, f. Syn: modulata sonōrum repraesentatĭo; apta colōrum varietas; colōrum commissura et transĭtus; harmoge; cfr PLIN., nat., 35, 29. 2 dispositĭo, onis, f (transl). 3 → inflessione.

intòno ìntono, as, are

intontire stupefacĭo, ere; LIV., 5, 39: « privatos luctus stupefecit publĭcus pavor ». Syn: obstupefacĭo; attono; permoveo; perturbo.

intontito attonĭtus, a, um; PETRON., 101: « intremui post hoc fulmen attonĭtus ». Syn: obstupefactus ac perterrĭtus; CIC., Catil., 2, 14: «non obstupefactus ac perterrĭtus »; valde commotus.

intoppare incido, ere. Syn: incurro; offendo aliquid. E.g. in multas difficultates incurro.

intoppo obstaculum, i, n; cfr PRUD., ham., 601. Syn: impedimentum; difficultas. E.g. primae difficultati cedere.

intossicante venenifer, a, um; OV., met., 3, 85: «iamque venenifero sanguis manare palato coeperat ». Syn: toxĭcus; √Graec. to/cikon = venenum.

intossicare 1 veneno, are. Syn: toxicum exhibeo; ~ praebeo; venenum ~; veneno inficĭo; ~ imbuo. 2 corrumpo, ere (transl). Syn: vitĭo. E.g. litterae malae animos corrumpunt.

intossicazione venenosa condicĭo (corporis], f.

intracellulare intracellularis, e. Syn: intra cellulam situs; in cytoplasmate situs; ~ ~ contentus.

intraeuropeo intraeuropaeus, a, um [ratiōnes inter singulas Europae civitates, quae unum veluti corpus efficĭunt, commūni civĭli cultu coagmentātum]. Syn: intra Europae fines; citra Europae limina; intra Europaeam consortiōnem; intra civitātum Europaeārum consortĭum.

intralciare impedĭo, ire. Syn: obstacula interpono; obsto.

intralcio impedimentum, i, n. Syn: difficultas; obstaculum; perturbatĭo.

intrallazzare fraudulenter ago. Syn: dolose rem gero; dolo et praestigiis cum aliquo ago; astute ago; cum versutĭa ~; aliquem dolis circumvenĭo.

intrallazzo negotĭum illegitimum, n. Syn: negotĭum illicitum; ~ clandestinum; illicĭta rerum permutatĭo; mercatura fraudolosa; ~ fraudulenta.

intramolecolare intramolecularis, e. Syn: intra moleculam situs [‘molecula’ est vox quam Petrus GASSENDUS (1592 1655), praeposĭtus Ecclesĭae Diniensis in Gallĭa, primus induxit in usum].

intramondano intramundānus, a, um.

intramuscolare intramuscularis, e. Syn: intra musculum situs. E.g. iniectĭo intramuscularis; medicamentum in musculum ipsum iniectum.

intransigibile transactiōni non obnoxĭus. Syn: transactionibus minime subiectus; pactiōnis expers; a pactionibus alienus.

intransigibilità transactiōnis vacuitas, f [qualĭtas rei, de qua transigi nequit]. Syn: a conventiōne vacuĭtas.

intransitabile intransibĭlis, e; cfr ThLL. Syn: intransmeabĭlis; intransgressibĭlis; cfr ThLL.

intransitabilità intransibilĭtas, litatis, f. transmeandi impossibilĭtas.

intrappolare dolo capĭo. Syn: capĭo; fallo; decipĭo.

intrasferibilità translatiōnis immunĭtas, f.

intrattenimento oblectamentum, i, n. Syn: res oblectabiles, f pl; ~ delectabiles; oblectatĭo; delectatĭo.

intrecciatura insertatĭo, onis, f. Syn: actĭo innectendi; insitĭo; immissĭo.

intricato implicātus, a, um. Syn: implexus; impedītus; involutus. E.g. causae impeditae; sermo involutus.

intrigante

introdurre induco, is, ere.

introduzione quaestĭo, onis, f introductorĭa

intuitivo intuitivus.

invalicabile insuperabĭlis, e.

invalidità [invalidĭtas, atis,f]; auctorĭtas nulla; irrĭtus, a, um.

inventario inventarĭum, ii, n. Syn: index.

inverniciare vernice illīno [Lat. med. aet.]. Syn: vernicem alicui rei induco; ~ ~ ~ do; vernice aliquid inficĭo.

inverniciata illitĭo vernicis ope.

inverniciatura 1 vernicis inductĭo, f. 2 levis eruditĭo, f (transl). Syn: levis atque dubĭa notĭo.

inverno - nucleare hiems nuclearis.

inversione 1 inversĭo, onis, f (Chiesa). Syn: conversĭo. E.g. cursus conversĭo [cum autocineta vel naves iter invertunt]. 2 conversĭo, onis, f. Syn: traiectĭo. 3 perversĭo appetītus sexualis, f. Syn: sexus inversĭo. 4 enormis caeli calefactĭo, f.

inversivo inversivus, a, um. E.g. praeverbĭum inversivum.

invertebrato 1 non vertebrātus (subst et adi). Syn: vertebris carens. 2 imbecillitate animi laborans (transl). Syn: animo infirmo praedĭtus; imbecillis; voluntate carens.

invertibile invertibĭlis, e (ThLL).

invertire inverto, ere. Syn: in contrarĭum verto; -- converto; permuto; dirigo in contrarĭam partem. E.g. iter autocinetōrum in contrarĭum converto; cursum navĭum in contrarĭum converto; inverto partes; verba in contrarĭam significatiōnem converto; numĕrum, qui antecedit, cum numero qui sequit inverto.

invertito 1 inversus, a, um; HOR., carm., 3, 5, 7: « pro curĭa inversique mores! ». Syn: in contrarĭum versus; retroversus; contrarĭus. 2 perversa sexualitate affectus, m.

invescare → invischiare; impaniare.

investibilità facultas pecunĭae collocandae.

investigativo investigatorĭus, a, um [cfr ' investigātor ']. Syn: speculativus.

investigatore privato investigātor privātus, m.

investigo investīgo, as, are

investimento (di denaro) pecunĭae collocatĭo (in fundo).

investimento 1 pecunĭae collocatĭo, f; ~ occupatĭo. 2 occursus, us, m. Syn: conflictĭo. E.g. occursus autocinetōrum; ~ navĭum. 3 oppugnatĭo, onis, f. Syn: incursus; impĕtus. 4 frequentĭa arbŏrum, f.

investire 1 pecunĭam colloco; ~ occupo; ~ condo. 2 occurro, ere. Syn: incurro; concurro; incido. 3 oppugno, are. Syn: adorĭor; impetum facĭo. 4 dominĭum trado. Syn: imperĭum do; ~ permitto; ~ trado; in gradu aliquem colloco; potestatem permitto. 5 invehor, invehi. 6 afflicto, are. Syn: iacto; agito [de tempestatibus]. 7 personam suscipĭo (refr); ~ sumo. Syn: dignitatem sumo. 8 tumesco, ere. Syn: me iacto aliqua re; - le energie omnes insumptae sunt vires; - di personali responsabilità aucti.

investitore 1 pecunĭae collocātor, m. 2 incursor, oris, m. 3 incursorĭus, a, um (ThLL). E.g. autocinetum incursorĭum.

investitura 1 investitura, ae, f (Lat. med. aet.). 2 concessĭo munĕris, f; ~ potestatis.

invetriata vitrea, ōrum, n pl. Syn: specularĭa (Badellino).

inviato legātus, i, m. syn: missus; nuntĭus; orātor; diurnarĭus peculiaris; ~ ad officĭa singularĭa explenda missus [praesertim apudd exteras natiōnes, ut facta magna, velut agonistica certamina, vel res novas alicuĭus rei publicae vel bella perscribat vel nuntiet].

invigliacchire 1 ignavum reddo. Syn: animum alicuĭus debilito; ~ ~ imbellem facĭo. 2 me abicĭo (refr). Syn: ignavus fio; imbellis ~.

invilire 1 debilito, are. Syn: infirmo; minuo; pretĭum levo; animum frango. 2 evilesco, ere (refr). Syn: frangor; debilitor; minuor.

inviluppamento obvolutĭo, onis, f. Syn: involutĭo; complicatĭo; implicatĭo.

inviluppare 1 obvolvo, ere. Syn: involvo; implico; impedĭo. 2 occulto, are. Syn: tego; dissimulo. 3 involvor, involvi (refr).

inviluppo involucrum, i, n. Syn: fascis; nodus; implicatĭo; nexus.

inviolabilità inviolabilitas, atis, f; cfr RUSTIC., c. aceph. Syn: inviolabĭlis indoles; sanctĭtas; religĭo.

inviperire irascor, irasci. Syn: exardesco; irritor.

inviperito exasperātus, a, um. Syn: irātus; exacerbātus; ira incensus.

invischiare 1 visco illīno. 2 implico, are. Syn: obstringo; immisceo. E.g. (aliquem) fraude obstringere; ~ in mala re immiscere. 3 implicor, ari (intr).

invisibilità invisibilitas, atis, f; cfr TERT., adv. Prax., 14. Syn: occultatĭo sui; facultas sui occultandi; caecĭtas; in occulto esse.

invitatorio 1 invitatorĭum, ii, n [cfr Liturgĭa Horārum]. 2 invitatorĭus, a, um; TERT., anim., 57: «invitatorĭa operatĭo ».

invitro (in vitro) (med, biol); e.g. experimentum in vitro in medicinali officīna.

invivibile vitae inconveniens (adi); ~ inconsentaneus; ~ contrarĭus.

invivo (in vivo) (med, biol); e.g. inspectĭo in cellulis et in corporibus vivis.

invòco ìnvoco, as, are

involgarire 1 abiectum reddo. Syn: ignobilem facĭo; minuo. 2 ignobĭlis fio. Syn: minuor; descendo.

involo ìnvolo, as, are

involpire callidus fio. Syn: instar vulpis me gero; vulpĭum mores sumo.

involtare 1 involvo, ere. Syn: circumplico; amicĭo. 2 implicor, ari (refr). syn: illigor; circumplicor.

involtino fasciculus carnis fartus, m. Syn: caro farta et involuta, ae f; vitulīna farcta et obvoluta.

involto 1 involucrum, i, n. Syn: fascis; fasciculus. 2 involutus, a, um; devolutus.

involucro elettronico electronicum involucrum.

involutivo regrediens, entis. Syn: degener; senescens; corruptus.

involuto involutus, a, um. Syn: contortus; complicātus; perplexus; obscurus. E.g. ratĭo scribendi contorta; sermo obscurus.

involuzione 1 involutĭo, onis, f. Syn: complicatĭo; perplexĭo. 2 regressĭo, onis, f. Syn: regressus.

inzeppare 1 cuneo, are. Syn: cuneum adigo. 2 stipo, are. Syn: repleo; farcĭo; refercĭo.

inzuppare 1 macero, are. Syn: mollĭo; imbuo; madefacĭo; intero; VARRO., rust., 10, 10: « nec non ita canibus panem... dandum, ut non potĭus cum in lacte des intritum ». 2 maceror, ari (refr). Syn: madesco; madidus fio.

io sacerdotale in intima conscientĭa nostra ut sacerdotum hmus.

Ioanna Eleonora, ae.

Ioannella Ioanula, ae.

Ioannes Franciscus, i.

Ioannes, is.

Ioannes Maria.

Ioannes Paulus.

Iob (ind.).

iodato 1 sal iodicum, n. 2 iodĭo infectus (adi).

iodio iodĭum, ii, n; √Graec. i)oeidh/j = violaceus.

iodoformio iodoformĭum, ii, n.

ioga ioga, ae, f [ars Indōrum ascetica].

iogurt lac coagulātum Turcicum, n.

Iolanthe, is.

ione ion, onis, m; √Graec. i)w/n = iens; e.g. migratĭo ionton (chem).

ionico 1 Ionicus, a, um. 2 ionĭcus, a, m [ad atomos vel ad atomōrum serĭem attinet, vi electrica imbutas].

ionizzare in iones converto; iontizo, as, are (phys.).

ionizzazione in iones conversio, f; iontizatĭo, onis f. (phys.).

ionosfera ionosphaera, ae, f; iontosphaera, ae, f.(phys.)

Iordānus, i.

iosa (a) abunde; copiose; ex abundantĭa.

Iosaphat (ind.)

Ioseph Iosephus, i.

Iosias, ae.

Iosue (ind.).

iperacidità nimĭa aciditas, f. Syn: acritudo maxima.

iperacusia hyperacusĭa, ae, f; √Graec. u(pe/r = super et a)/kousij = auribus perceptĭo. Syn: nimĭa sonōrum vocumque perceptĭo.

iperalimentazione nimĭa alimonia, f.

iperbarico hyperbaricus, a, um; √Graec. u(pe/r = super et ba/roj = pondus.

ipercritica censura severissima, f; ~ acerrima; ~ nimĭa; ~ modum excedens. Syn: iudicĭum severissimum; maxima censura.

ipercriticismo nimĭa iudicandi ratĭo, f. Syn: acrĭor ~ ~; propensĭo severissime iudicandi; inclinatĭo ~ inquirendi; ~ ad severissime iudicandum.

ipercritico severissimus iudex, m. Syn: acerrimus censor; ~ exprobrātor; censor nimis ad notandum propensus; severissimus exagitātor; ~ existimātor.

iperdosaggio portĭo immodica, f. Syn: perniciosa mixtura, ae f; immoderata ~.

iperdulia hyperdulia, ae, f; √Graec. u(pe/r = super et doulei/a = servĭtus.

ipersensibile animo tenerrimo. Syn: qui facillime commovetur; tenerrimus; animi mollioris (gen).

ipersensibilità animus tenerrĭmus, m. Syn: naturae nimĭa mollitĭa, ae f; mollitudo immodica; extrema animi mollitĭa, ae f; magna inclinatĭo ad se commovendum.

iperspazio spatĭum maxime extensum, n.

ipertensione hypertensĭo, onis, f (Lex med).

ipertensivo medicamentum contra hypertensiōnem, n.

iperteso hypertensiōne laborans (subst et adi).

Ipertiroidismo (o morbo di Basedow) hyperthyreoidismus, i, m (med.).

ipertrofia hypertrophĭa, ae, f; √Graec. u(pe/r = super et trofh/ = nutrimentum. Syn: inflativo corporis partĭum; tumor ~ ~; tumor membri.

ipertrofico hypertrophĭcus, a, um. Syn: hypertrophĭa affectus; cuiusdam membri tumore laborans.

Iphigenia, ae.

ipnosi hypnosis, eos (is), f; √Graec. u(/pnoj = somnus. Syn: sopor artificiose inductus; somnus ab alĭo iniectus.

ipnoterapia hypnotherapĭa, ae, f; √Graec. u(/pnoj = somnus u7rvog ~ somnus et 4YFpoc7rsvx ~ ca. Syn: curatĭo per somnum 

ipnoterapista hypnotherapeuta, ae, m; 1 √Graec. u(/pnoj = somnus et ~ curātor. Syn: qui per somnum curat; ~ ~ medet.

ipnotico hypnoticus, a, um; √Graec. u(/pnoj = somnus somnifĭcus. Syn: somnifĭcus; soporifer.

ipnotismo ars hypnotica sopiendi, f. √Graec. u(/pnoj = somnus Syn: ratĭo soporem hypnotice inducendi; ~ ~ ~ infundendi.

ipnotizzare 1 hypnotica arte sopĭo; √Graec. u(/pnoj = somnus; hypnotice sopĭo. 2 allicĭo, ere. Syn: fascino; rapĭo.

ipnotizzare hypnotizo, as, are; √Graec. u(/pnoj = somnus.

ipnotizzatore 1 hypnotismi effector, m; ~ artifex, m. 2 fascinātor, oris, m (transl); hypnotista, ae, m.

ipoacusia hypoacusĭa, ae, f; √Graec. u(po/ = sub et a)/kousij = facultas audiendi. Syn: facultas audiendi deminuta; audītus hebetĭor.

ipoacusico hypoacusĭcus, a, um; √Graec. u(po/ = sub et a)/kousij = facultas audiendi. Syn: hebes auribus; auditu carens.

ipoderma hypoderma, atis, n; √Graec. u(po/ = sub et de/rma = cutis. Syn: pars sub cute.

ipodermico subcutaneus, a, um. Syn: hypodermĭcus; sub cute. v, sottocutaneo.

ipofisi hypophysis, eos (is), f; √Graec. u(pofusij/ = tuber. Syn: glandula endocrina sub cerebro posĭta.

ipogeo hypogeum, i, n. Syn: hypogei locus; crypta, ae, f; locus sub terra excavātus.

iponutrizione alimonĭum insufficiens, n; ~ parcum; ~ impar. Syn: victus tenuis; parva alimonĭa.

ipostasi 1 hypostasis, is (eos), f; √Graec. u(po/ = sub et sta/sij = stabilĭtas, status Syn: substantĭa. 2 simulacrum alicuĭus rei incorporalis, m; ~ ~ rei e corpore seiunctae. 3 → sedimento.

ipostatizzare 1 essentĭam fingo (phil.). Syn: ~ praetexo; fictam essentĭam ingero. 2 bumana specie induo (aliquem).

ipoteca hypotheca, ae, f; √Graec. u(poqh/kh = pignus. Syn: pignus; gravato da - obligātus, a, um.

ipotecabile 1 ad pigneratiōnem aptus. 2 antecapti consilii impatiens (transl).

ipotecare 1 hypothecae nomine obligo. Syn: pigneror; pignori do. 2 mihi ascisco (aliquid). 3 futura praestituo.

ipotecario hypothecarĭus, ii, m. Syn: pigneraticĭus; creditor pigneraticĭus.

ipotensione hypotonĭa, ae, f; Syn: minĭma pressura; sanguĭnis pressus exiguus.

ipotensivo 1 hypotensivus, a, um; √Graec. u(po/ = sub et to/noj = tensĭo. 2 hypotensivum, i, n (Lex med).

ipotesi opinatĭo, onis. f. Syn: opinĭo; propositum; positĭo. E.g. positiōnis gratĭa; Cfr BOETH., cons., 5, 4, 7; coniectĭo.

ipoteso ex hypotonĭa laborans (subst et adi); √Graec. u(po/ = sub et to/noj = tensĭo. Syn: hypotonĭa affectus; pressu sanguĭnis deminuto affectus.

ipotetico opinabĭlis, e. Syn: coniectalis; possibĭlis.

ipotizzabile opinabĭlis, e. Syn: pro coniectura ponendus; coniecturae subiciendus.

ipotizzare opinor, ari. Syn: coniecturam facĭo de aliqua re; conicĭo.

ippica hippice, es, f. Syn: equitandi ars; equitatĭo.

ippico 1 equarĭus, a, um (ad equum pertinens). 2 equester, tris, tre (ad equitātum spectans); concorso - certamen equestre, n. Syn: equiria.

ippocastano castanea Indica, f.

ippodromo hippodromus, i, m; √Graec. i(/ppoj = equus et dro/moj = cursus; PLIN., epist., 5, 6, 19: « adiacentis hippodromi nemus ». Syn: equōrum circus; ~ stadĭum.

ippofago 1 hippophagus, i, m; √Graec. i(/ppoj = equus et fa/gw = vescor. 2 hippophagus, a, um.

ippologia hippologĭa, ae, f; √Graec. i(/ppoj = equus et lo/goj = doctrīna. Syn: de equis doctrīna, ae f; de equōrum natura disciplīna.

ippologo hippologus, i, m. Syn: equīnae naturae describendae doctor; equōrum naturae investigandae cultor.

ippomane hippomanes, is, n.

ippotrainato equis tractus (part et adi).

ipso facto statim. Syn: confestim; ilico; extemplo; in vestigĭo; sine mora.

Irenaeus, i.

Irene, es.

irenico irenĭcus, a, um [cfr ThLL]. Syn: ad pacem pertinens; pacifĭcus; pacifer.

irenismo irenismus, i, m; √Graec. ei)rh/nh = pax. Syn. impensum pacis studĭum; immodicum ~ ~; importunum studĭum pacis.

irenismo irenismus, i, m.

irenista pertinax pacis defensor, m. Syn: acerrimus pacis propugnātor; bello repugnans; irenista, ae, m e f; irenismi fautor.

irenistico pacificatorĭus, a, um; CIC., Phil., 12, 3: «nos pacificatorĭa legatiōne implicatos putant ». Syn: pacifĭcus; irenismi proprĭus; (animus) ad pacem impetrandam intentissimus.

iridato iridis coloribus conspicuus (part et adi). Syn: multicolor; multis coloribus praedĭtus; discolor; discolorĭus; variegātus.

iride 1 Iris, dis, f [Thaumantis et Electrae filĭa, nuntĭa Iunonis aliarumque deārum]; cfr VERG., Aen., 4, 700. 2 iris, idis, f [planta herbacea perennis, gladiolo haud absimilis, cuĭus varĭae exstant specĭes]; ISID., orig., 17, 9, 9: «iris lllyrica a similitudine iris caelestis nomen accepit, unde et Latinis arcumen dicitur, quod flos eĭus varietate eundem arcum caelestem imitatur». 3 → arcobaleno. 4 iris oculi, f. Syn: membrana versicolor oculi; diaphragma oculi.

iridescente iricolor, oris; AUSON., epist., 3, 15: «iricolor varĭo pinxit quas pluma colore ». Syn: iridis coloribus splendens, ~ ~ fulgens; ~ colores referens; arcus caelestis colores exhibens.

iridescenza iridis caelestis splendor, m. Syn: ex iridis coloribus fulgor; ex ~ ~ splendor.

Irlanda Hibernĭa, ae, f.

ironico ironĭcus, a, um (ThLL). Syn: ad ironĭam pertinens; ~ ~attinens; ~ ~ sapiens; √Graec. ei)rwnei/a = inversĭo verbōrum.

ironizzare ad ironĭam verto. Syn: ironice dico; ~ exprimo; cavillor.

irradiamento 1 radiōrum emissĭo et propagatĭo, f. 2 radiatiōnis quantitas, f.

irradiare irradĭo, are. syn: radĭos diffundo.

irradiazione 1 irradiatĭo, onis, f. Sin: illustratĭo. 2 diffusĭo, onis, f (transl). Syn: propagatĭo.

irrazionale irrationalis, e; Cfr SEN., epist., 92, l. Syn: ratiōnis expers; ratiōne carens; ratiōni non consentaneus; ratiōni repugnans; irrationabĭlis.

irrazionalismo irrationalismus, i, m (phil). syn: mens ad irrationalĭa omnĭa referens; ratĭo eōrum qui omnĭa ad res irrationales referunt; ratĭo qua omnia ad res irrationales rediguntur.

irrazionalità 1 irrationabilĭtas, atis, f (ThLL); EUSTATH., Bas. hex., 6, 7, 7: «quanta irrationabilĭtas est bonum malumve non pro sua cuiusque dignitate distinguere »; BOETH., herm. sec., 6, 13, p. 457, 8: « hoc omnem modum irrationabilitatis excedit ». Syn: repugnantĭa, ae, f; incongruentĭa, ae, f; incohaerentĭa. 2 insipientĭa, ae, f ; irrationalĭtas, atis f (phil.).

irrealizzabile factu impossibĭlis; Cfr ThLL. Syn: quod ad effectum adduci nequit.

irrealtà nulla verĭtas, f. Syn: ficta res; falsĭtas; inane mentis inventum; irrealĭtas (phil.).

irrecepibile inacceptabĭlis, e (ThLL).

irreconciliabile irreconciliabĭlis, e (ThLL). Syn: implacabĭlis; CIC. Pis., 81: « Caesar... si aspernaretur amicitĭam meam seque mihi implacabilem inexpiabilemque praeberet »; inexpiabĭlis; inexorabĭlis.

irreconciliabilità implacabilitas, atis, f; cfr AMM., 14, 1, 5. Syn: odĭum implacabile; mens a reconciliatiōne aversa.

irrecuperabile irrecuperabĭlis, e; cfr TERT., pudic., 14, 16. Syn: non iam recuperativus; absque recuperatiōnis spe; irreparabĭlis, e.

irrecuperabilità irrecuperabilĭtas, atis, f [cfr adi ' irrecuperabĭlis '].

irrecusabile 1 irrecusabĭlis, e; cfr Cod, Iust., 3, 1, 13, 8. Syn: non abnuendus; ~ repudiandus. 2 irrefutabĭlis, e.

irrecusabilità ratĭo irrecusabĭlis, f. Syn: res utique concedenda, ae f; ~ nequaquam recusanda.

irredentismo patrĭae integrandae studĭum, n (Chiesa).

irredentista patrĭae integritatis studiosus, m (Chiesa). Syn: integritatis patrĭae fautor; ~ ~ assertor; ~ ~ defensor; patriae redintegrandac fautor.

irredentistico ad patrĭam integrandam pertinens.

irredento in libertatem nondum adductus (part et adi); in ~ vindicātus.

irreformabile irreformabĭlis, e

irrefrenabile irrefrenabĭlis, e; AUG., bon. coniu. 5, 5: « irrefrenabĭlem carnis infirmitatem». Syn: indomĭtus; non coercĭtus.

irrefrenabilità natura irrefrenabĭlis, f. Syn: indoles contumax; ~ ferox; ~ pervicax; aspernatĭo a refrenatiōne.

irrefutabile irrefutabĭlis, e. Syn: non refutabĭlis.

irreggimentare 1 in certos ordines cogo. 2 in disciplīna contineo; ~ ~ coerceo.

irreggimentazione 1 in certos ordines distributĭo, f. Syn: in praefinitas classes annumeratĭo. 2 coërcitĭo disciplinalis, f.

irregolarità irregularĭtas, atis f

irregressibile irregressibĭlis, e; Cfr AUG., civ., 8, 22. Syn: quod nullum admittit regressum.

irrelato irreligātus, a, um (Forcellini). Syn: solutus; necessitudine carens; omni solutus nexu.

irreligiosità irreligiositas, atis, f.

irreligioso irreligiosus, a, um (ThLL).

irremissibile irremissibĭlis, e; Cfr TERT., pudic., 2,12. Syn: inexpiabĭlis; expers venĭae.

irremissibilità venĭae impossibilĭtas, f. Syn: nulla venĭae facultas.

irremunerabile irremunerabĭlis, e (ThLL).

irremunerato irremunerātus, a, um (ThLL). Syn: munere fraudātus; remuneratiōne destitutus.

irreperibile impossibĭlis repertu.

irreperibilità reperiendi nulla facultas, f. → irreperibile.

irrepetibile → irripetibile.

irresistibile 1 intolerabĭlis, e. Syn: insuperabĭlis; invictus; non ferendus. 2 illiciens, entis. 3 imperiosus, a, um; firmissimus.

irresistibilità 1 ratĭo intolerabĭlis, f; ~ insuperabĭlis, f. 2 vis illiciens, f. 3 ~ imperiosa, f.

irresolubile irresolubĭlis, e (ThLL). Syn: insolubĭlis; indissolubĭlis; nodo - nodus inextricabĭlis, m; nexus ~.

irresolubilità insolubilĭtas, atis, f; SIDON., epist., 4, 11, 2: « si forte oborta quarumpĭam quaestiōnum insolubilitate labyrinthica scientĭae suae thesauri eventilarentur ».

irresoluta (questione) quaestĭo non absoluta, f; ~ non persoluta; ~ non enodata; ~ non enucleata.

irresolutezza haesitantĭa, ae, f. Syn: dubitatĭo; cunctatĭo; animus ad decernendum tardus.

irresoluto 1 insolutus, a, um (ThLL). 2 cunctabundus, a, um. Syn: tardus ad decernendum; consilii inops; animo fluctuans; incertus.