İmanin şubeleri

49. Ulu'l-Emre (=Emir Sahiplerine) İtaat

Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:

"Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygambere ve sizden olan ulu'1-emre de itaat edin." ³²²

Ayette geçen "Ulu'l-Emir"den maksat; bazılanna göre, "as­keri birlik komutanları" ve bazılarına göre ise "alimler"dir. Bu­nunla birlikte bunun, ikisini de kapsama olasılığı da var. Özel olsa, o zaman bunun, "askeri birlik komutanı" anlamında olması daha uygundur.

Buhârî ile Müslim'in "Sahih"lerinde konuyla ilgili olarak Ebu Hureyre (r.a)'tan rivayet ettikleri hadis şu şekildedir:

"Kim bana itaat ederse, Allah'a itaat etmiş olur. Kim bana isyan ederse, Allah'a isyan etmiş olur. Kim emire itaat ederse, bana itaat etmiş olur. Kim emire isyan ederse, bana isyan etmiş olur." ³²³

Yine Buhârî İle Müslim'in "Sahîh"İerinde konuyla ilgili olarak Ebu Zerr (r.a)'tan rivayet ettikleri hadis şu şekildedir:

"Ey Ebu Zerr! (Başınızdaki yetkili kimse) kolları, bacakları kesilmiş ³²⁴ Habeşli bir köle bile olsa, (onun söylediklerini) dinle ve (marufu emrettiği sürece ona) itaat et!" ³²⁵

50. İslam Cemaatine Sarılmak

Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:

"Hep birlikte Allah'ın ipine (=İslâm'a) sımsıkı yapışın; par­çalanmayın." ³²⁶

Müslim'in "SahüV'inde konuyla ilgili olarak Ebu Hureyre (r.a)'tan rivayet ettiği hadis şu şekildedir:

"Kim (Müslümanlar tarafından adaletle seçilmiş devlet baş­kanına) itaattan vaz geçerse, (ardından da İslam) cemaatinden (inanç yönünden) ayrıl irs a, cahiliye Ölümü üzere ölür." ³²⁷

Yine Müslim'in "Sahîh"inde konuyla ilgili olarak Urfuce b. Şureyh el-Cühenî ³²⁸ (r.a)'tan rivayet ettiği hadis şu şekildedir:

"Benden sonra bir takım fitneler ³²⁹ olacaktır! Buna göre kim Muhammed ümmetinin işi derlî toplu iken onu dağıtmak is­terse, insanlardan kim olursa olsun hemen onu öldürün!" ³³⁰

51. İnsanların Ahasında Adaletle Hüküm Verme

Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:

"Allah, insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder." ³³¹

Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "Sakın hainlerin savunucusu olma!" ³³²

Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

"(insanlar arasında) adil davranınız. Şüphesiz Allah adil davrananları sever." ³³³

Buhârî ile Müslim'in "Sahîh"lerinde konuyla ilgili olarak Ab­dullah ibn Mes'ud (r.a)'tan rivayet ettikleri hadis şu şekildedir:

"Haset etme ³³⁴ ancak iki hususta caizdir:

1. Allah, kendisine mal verip de o malı hak uğrunda sarf etmede başarılı kıldığı kimse,

2. Allah, kendisine hikmet verip de o hikmet gereğince hük­meden ve onu başkasına da öğreten kimsedir." ³³⁵

52. İyiliği Emretme Ve Kötülükten Sakındırma

Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:

"Sîzden, hayra çağıran ve 'İyiliği emredip kötülükten sakın­dıran' bir topluluk bulunsun. İşte onlar kurtuluşa erenlerdir." ³³⁶

Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

"Siz, insanların iyiliği için ortaya çıkarılmış en hayırlı üm­metsiniz; 'iyiliği emreder; kötülükten sakındırır' ve Allah'a inanırsınız. ³³⁷

Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır;

"Allah müminlerden, mallarını ve canlarını, kendilerine (ve­rilecek) cennet karşılığında satın almıştır. Çünkü onlar Allah yolunda savaşırlar, öldürürler, ölürler. (Bu), Tevrat'ta, İncil'de ve Kuranda Allah üzerine hak bir vaaddir. Allah'tan daha çok sö­zünü yerine getiren kim vardır! O halde Onunla yapmış olduğu­nuz bu alış verişinizden dolayı sevinin. İşte bu, (gerçekten) bü­yük kazançtır. (Bu alış verişi yapanlar), tevbe edenler, ibadet edenler, hamdedenler, oruç tutanlar, rükû edenler, secde eden­ler, 'iyiliği emredip kötülükten s akındır anlar' ve Allah'ın sınırla­rını koruyanlardır. O müminleri müjdele!" ³³⁸

Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır;

"İsrail oğullarından kâfir olanlar, Davud ve Meryem oğlu Isa diliyle lanetlenmişlerdir. Bunun sebebi, söz dinlememeleri ve sınırı aşmalarıdır. Onlar, işledikleri kötülükten, birbirini vazgeçirmeye çalışmazlardı. Andolsun yaptıkları ne kötüdür!" ³³⁹

Gerçek şu kİ, Kur'an, 'İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakın­dırma' ile ilgili ifadelerle doludur.

Müslim'in "Sahîh"inde konuyla ilgili olarak Ebu Saîd el-Hudrî (r.a)'tan rivayet ettiği hadis şu şekildedir:

"Sizden kim bir kötülük görürse, ³⁴⁰ onu eliyle değiştirsin. Buna gücü yetmezse, onu diliyle değiştirsin. Buna da gücü yet­mezse, o zaman kalbiyle buğzetsin. Bu da, imanın zayıfıdır. " ³⁴¹

Yani mârufu emretmek iman ve itaata çağırmak; münkerden sakındırmak İse Allah'a başkaldırmaya karşı durmaktır.

İslâm bilginleri, bir şeyden korkarak kötülüğe engel olmamanın âdeta o kötü­lüğü kabul etmek ve ona katılmak anlamına geldiğini; asıl korkunun Allah'tan korkmak olduğunu; iyiliği emretmek ve kötülüğü engellemek görevinin eceli yaklaştırmadığını ve rızkı kesmediğini; ancak göz göre göre takat dışı belâya di­renmenin de caiz olmadığını söylemişlerdir.

Mârufu emretmek, münkerden sakındırmak görevini İslâm ümmeti içinden öncelikle âlim olanlar üstlenir; yoksa bu iş câhillere bırakılmaz. Çünkü câhiller her şeyi altüst ederler, kavram ve değer kargaşasına yol açarlar. Görevin yerine getirilmesinde ana ilke, her müslümanın ahirette hesap vereceğini bilmesi bilin­cidir.

Toplumlar genelde ikiye ayrılırlar: Mâruf toplumlar, münker toplumlar. Müslü­manların, her münker toplumu maruf toplum, İslam'ın yaşandığı toplum haline getirmeleri farz kılınmıştır.

Mâruf, tek kelimeyle İslam'ın kendisidir. Münker de, aslı itibariyle veya ahlâkı açıdan sadece kötü şeyler değil, tam anlamıyla İslâm'ın yasakladığı her şeydir. Yeryüzünün değişik yerlerinde, değişik şartlarda yaşayan müslümanlar için de­ğişmeyen ölçü budur.

Yine Müslim'in "Sahîh"inde konuyla ilgili olarak Abdullah ibn Mes'ud (r.a)'tan rivayet ettiği hadis şu şekildedir:

"Allah, benden önce geçen her ümmete gönderdiği (her) peygamberin; ümmetinden Havarileri ³⁴² ve sünnetine tabi olan, enirine uyan sahabileri olmuştur. Daha sonra onların ardından, yapmadıklarını söyleyen ve emrolunmadıkları şeyleri yapan bazı kötü nesiller meydana çıkar. İşte kim, bunlara karşı eliyle mü­cadele ederse, o mümindir. Kim onlara karşı diliyle mücadele ederse, o da mümindir. Fakat bunun ötesinde imandan bir har­dal tanesi yoktur." ³⁴³

Buhârî ile Müslim'in "Sahih"lerinde konuyla ilgili olarak Pey­gamber (s.a.v)'in hanımı Zeyneb bint. Cahş (r.anhâ)'dan ³⁴⁴ riva­yet ettikleri hadis şu şekildedir:

"Peygamber (s.a.v) (bir gün) uykusundan yüzü kızarmış bir vaziyette:

- 'Allah'dan başka ilah yoktur. Yaklaşan kötülükten vay Arapların haline! Bugün Ye'cüc ve Me'cüc'ün şeddinden ³⁴⁵şu kadarı açıldı' diyerek uyandı.

(Hadisin ravisi Süfyân,} baş parmağı ile ondan sonra gelen (şahadet) parmağını halka yapmıştır.

Zeyneb der ki; (Peygambere:)

- 'Ey Allah'ın resulü! İçimizde salih kimseler olduğu halde helak mı olacağız?' diye sordum. O da:

- 'Evet! (Fısku fücur türü) kötülükler ³⁴⁶ çoğaldığı zaman' bu­yurdu." ³⁴⁷

Mâlik b. Dînâr der ki: "Yüce Allah bir kasabanın yok edil­mesini (meleklere) emretti. Melekler:

- içlerinde senin filanca kulun var' dediler. Allah:

- '(O kasabada işlenen kötülüklerden dolayı) ondan bana bir ses geliyor mu? Çünkü o kulumun yüzünde (o kasabada işlenen) yasaklarımdan dolayı benim rızam için bir an olsun bir değişiklik meydana gelmedi' buyurdu."

Bu, zayıf bir senedle Peygamber (s.a.v)'den merfu olarak ri­vayet edilmiştir, ³⁴⁸

Yine Mâlik b. Dînâr der ki: "Dünya sevgisine dalıp birbirimize iyiliği emretmiyor, kötülükten sakındırmıyor ve Allah'ın bu konu­daki sakındırmasını ciddiye almıyorsak işte o zaman azab iner."

Ömer b. Abdulazîz der ki: "Yüce Allah, özel bir günah sebe­biyle geneli azab etmediği söylenir. Fakat (Allah'ın yasakladığı) kö­tülük açıktan işlendiği zaman orada yaşayan insanlar, bu kötülüğe engel olmazlarsa, işte o zaman herkes azaba müstehak olur." ³⁴⁹