İnsan Kaynakları Yönetimi


ÜCRET YÖNETİMİ VE PERFORMANSA DAYALI ÜCRET



Yüklə 216,25 Kb.
səhifə8/9
tarix19.01.2018
ölçüsü216,25 Kb.
#39290
1   2   3   4   5   6   7   8   9

8. ÜCRET YÖNETİMİ VE PERFORMANSA DAYALI ÜCRET


Ücret konusu uzun yıllardan bu yana bir ülkenin ekonomik kalkınmasında, sosyal gelişiminde ve politik istikrarının sağlanmasında çok önemli bir role sahip bulunmaktadır. Bir yandan işgücü arz ve talebinin ekonomik denge noktasında oluşturduğu ücret kavramı, öte yandan işletmenin kendi çıkarları açısından konuya yaklaşımı, giderek devletin devreye girişi ve sendikaların olaya bakış açısı ayrı ayrı değerlendirildiğinde, ücretleme konusunun geniş bir kesimi yakından ilgilendirdiği anlaşılabilir.

Günümüzde giderek artan sayıda organizasyon, yöneticileri ve çalışanları için işe ve ünvana bağlı olarak belirlenmiş ücret ödeme uygulamalarını yeniden gözden geçirmektedir. Performansa dayalı ücret sistemi, bu noktada önem kazanmaktadır. Çalışanlara başarılarının karşılığını adaletli bir şekilde verme, motivasyonu artırma ve çalışanın işe bağlılığını artırma anlamında performansa dayalı ücret sistemi önemli bir rol oynamaktadır.


8.1 Ücretin Tanımı ve Önemi


Emeğini arz ederek geçimini sağlayan grubun tek geliri olan ve yaşam seviyesini belirleyen ücret, işletmeci açısından bir gider kalemdir, sosyal siyasetçi açısından ise toplumsal yapının dengesini sağlamada önemli bir ekonomik değişkendir.

Ücret, işçinin emeğini, üretime katkı sağlamak amacıyla, işverenin kullanımına sunmasının karşılığında, işletmenin kar ve zararına bağlı olmaksızın ve üretilen malın satışı beklenmeksizin işverence işçiye ödenen bir bedeldir. Diğer bir ifadeyle ücret, düşünsel veya fiziksel emeğini katan iş gücünün yerine getirdiği iş karşılığında aldığı ayni ve nakdi değerdir.

Ücret yönetimi, farklı çıkar grupların beklentilerini ortak bir noktada kesiştiren faaliyetlerin bir sentezi olarak tanımlanabilir. Bir bakıma, işletmenin ekonomik koşullarını pek zorlamadan, fakat işgören tatmin ve motivasyonunu sağlayacak ve sonuçta verimlilik ve kaliteli üretimi gerçekleştirecek bir ortak noktayı yakalamak amaçlanır. Ücretlemede izlenmesi gereken ilkeler şöyle özetlenebilir:


  • Eşitlik İlkesi: Geleneksel olarak benimsenen eşit işe eşit ücret verilmesi ilkesi söz konusudur. İşin taşıdığı önem, zorluk ve sorumluluk gibi özellikleri göz önüne alınarak ödenene ücretler arasında bir denge sağlanması amaçlanır.

  • Dengeli Ücret İlkesi: Verilen ücretin, işgörenin yaşam kalitesini artıracak kadar yüksek, fakat işletmenin maliyetlerini fazla zorlamayacak kadar ölçülü ve dengeli olması gerekir.

  • Cari Ücrete Uygunluk İlkesi: İşgörene verilen ücret piyasada aynı tür işe verilen ücretle eşit düzeyde olmalıdır. Tersi durumda, işgören başka işletmeye geçmek için fırsat kollar.

  • Terfi ile Orantılı Ücret İlkesi: Normal koşullarda bir işgören bir üst pozisyona geçmekte ise bu yeni görevinde aldığı ücret eski görevinden daha yüksek olmalıdır. Aksi halde, ücretin yükselmeyi özendirici etkisi ortadan kalkar.

  • Bütünlük İlkesi: İşletmede beyaz yakalılar olarak bilinen ve daha çok düşünsel emeklerini ortaya koyanlar ile mavi yakalılar olarak tanınan ve bedensel emeklerini işletmeye getirenler arasında ücret açısından bir sınıf farkı yaratmaksızın işletmede çalışan tüm elemanları kapsamına alan bir ücret politikası izlenmelidir.

  • Nesnellik İlkesi: İşletmede herhangi bir duygusal nedenle işgörene verilecek ücrette artma ya da azalmalara kaymamalı, objektif olarak herkese hak ettiği ölçüde hiçbir kayırıcılığa ve huzursuzluğa yol açmaksızın ücret verilmelidir.

  • Açıklık İlkesi: Uygulanan ücret düzeni işletmede bulunan her işgören tarafından kolayca anlaşılır nitelikte ve açıklıkta olmalıdır. Bu amaçla ücretleme konusunda tüm işgörenlere işe girdiği andan başlamak üzere ayrıntılı bilgi verilmesi ve onların bu konudaki görüş ve önerilerine açık bir politika izlenmesi gerekir.

Ücret kavramı organizasyon ve birey açısından büyük önem taşır.

Ücretleme sürecinin organizasyon açısından önemi şu başlıklarla özetlenebilir:

-         Örgütte çalışmaya istekli personel potansiyelini yaratmak,
-         İyi personeli örgütte elde tutmak,
-         Personeli motive etmek,
-         Ücretlerin, örgütün en önemli maliyet öğesi olması,

Ücret, birey açısından şu dört temel konuda önem kazanır:



-  Güdüleri Tatmin: Ücret, bireyin güvensizlikten kaçınma, kendisinin yeteneklerine inanma, kendi kendini kanıtlama gibi güdülerine tatmin etmesini ve amaçlarına ulaşmasını sağlar,

-  Geri Bildirim: Ücret bireye işindeki ilerlemesi, örgüte yaptığı katkıların değerlendirilmesi, diğer çalışanlar arasındaki başarısı, hiyerarşik yapıdaki yeri gibi konularda geri bildirim sağlar,

- Kontrol: Ücret, bireyin kendi amaçları için başkalarını (amirini, iş arkadaşını) etkileme derecesini gösterir,

- Harcama: Ücret bireyin satın alabileceği mal ve hizmetleri temsil ettiği için anlamlıdır. Sonuçta ücret bireysel refah olarak algılanmaktadır

8.2 Ücret Yönetiminin Amaçları


Ücret yönetimi, işletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için çeşitli amaçlarla kullandıkları bir araçtır. Bu amaçları şu şekilde özetlemek mümkündür;

  • Nitelikli işgörenler, çekmek ve elde tutabilmek için diğer işletmelerle rekabete girmek,

  • Personelin güvenlik ve kendine saygı arzularını da kapsayan ihtiyaçlarını karşılamak,

  • Motivasyonu artırmak,

  • Örgüt performansını yükseltmek,

  • Üst düzey performansı ödüllendirmek ve teşvik etmek,

  • Personel devir hızını düşürmek ve işletmeye bağlılığı artırmak,

  • Örgüt kültürünü ve örgütsel değişimi desteklemek,

  • Sendikalarla uyumlu çalışmak,

  • Ücret yönetimiyle ilgili yasal düzenlemelere uymak,

  • İş gücü pazarındaki değişikliklere göre işletmede ücret düzeylerinin ayarlanması.

8.3 Ücret Düzeyini Belirleyen Faktörler


Ücret düzeyini belirleyen faktörleri işletme içi ve işletme dışı faktörler olarak iki başlık halinde incelemek mümkündür;

Yüklə 216,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin