İstanbul model uçak kulüBÜ derneğİ

Uçak Bilgileri

Formun Üstü İlk Model Uçağı Seçmek Model Uçak Aksesuarları Uçağın performansına ve görünümüne etki eden faktörler Model uçak trim ayarları Yakıt tankının yerleştirilmesi Hafif uçak mı Ağır uçak mı ? Sürüklemeyi (Drag) azaltma Model uçak dizaynı Pervaneler hakkında herşey Yakıt Deposunun toplanması Model uçak dizayn- hesap tablosu Formun Altı

İlk Model Uçağı Seçmek

İLK MODEL UÇAĞI SEÇMEK RC nodellerden zevk almanın ilk kuralı sabırlı olmak ve acele etmemektir.Gerek uçağın inşa safhasında,gerek uçuş öncesi hazılıklarda gerekse uçuş sırasında acele etmemek ve sabırlı olmak gerekir.Unutmayınki hayalinizdeki F-16'yı yapıp uçuranlarda sizin gibi eğitim modelleri ile başladılar.Aşağıdaki tavsiyeler size seçeceğiniz ilk uçağınız için çok faydalı olacaktır. 1. Denge: Yeni pilotların büyük problemlerinden biriside uçağa aşırı kontrol vermektir.Ancak dengeli modeller yeni başlayanlara başarı için büyük imkanlar sunmaktadır.Bazı faktörler uçağın degesini arttırmaktadır. Bunlar üstten kanat,büyük dihedral açısı,yüksek aspect ratio oranı ve önden tekerlektir. 2.Düşük hızda uçma kabiliyeti:Yavaş uçan modellerde düşünmek ve uçağın hareketlerine reaksiyon göstermek için zamanınız daha fazla olacaktır.Bu yüzden flat-bottom airfoilli,büyük kanat yüzeyine sahip,kalın kanatlı ve kanat yüklemesi düşük modelleri tercih edin. Ancak yavaş uçan modelleri fazla rüzgarlı günlerde uçurmayın. 3.Yapım kolaylığı ve Sağlamlık : Seçeceğiniz uçak yapımı kolay ve basit olmalıdır.Zaten ilk uçağınız olacağı için inşaasında acemilik çekeceksiniz.Ayrıca biran önce bitirip uçurmaya çalışacaksınız.Bunun yanında inşaa tecrübesi kazanacaksınız.İlk anda karmaşık bir model hevesinizi kırabilir.Arıca yeni olduğunuz için sıksık uçağınız hasar görecek ve tamir edilmesi gerekecek.Karmaşık bir modelin tamiri basit bir modele göre çok daha zor ve zaman alacaktır. 4.Büyük Uçak : Yeni başlayanlar uçaklarını,uçağın ne yaptığını anlayamıyacak kadar uzağa gönderme eğilimi içindedir.İyi kontrol için görünürlük önemlidir.Bunun için büyük veya orta seviyede modeller yeni başlayanlar için idealdir.Ayrıca büyük uçakları kontrol etmek daha kolaydır.

 

Model Uçak Aksesuarları

Menteşeler (Hinges) :Kontrol yüzeylerini uçağa bağlayan parçalardır, çok çeşitleri vardır. Rotlar (Push Rotlar) : Servodan aldığı hareketi kontrol hornlarına (boynuzlarına) ileten parçalardır. Plastik veya tahtadan olabilirler. Plastik olanları esnek olup, daha kullanışlıdır. Flex Cables : Bisikletlerin fren telleri gibi olan ve gaz koluna servo hareketini ileten parçadır. Yakıt Tankı (Fuel Tank) : Uçağın yakıtını içinde bulundurur. Yuvarlak veya kare kesitli olabilir. Yakıt tank tablosu : Yakıt Hortumu (Fuel Tubing) : Genelde silikon esaslı olup metil alkolün eritici özelliğine karşı dayanıklıdır. Yakıtın depodan alınıp motora gönderilmesinde ve eksoz gazı tazyiğini yakıt deposuna göndermekte kullanılır. Tekerlekler (Wheels) : Bir çok çeşit tekerlek vardır. Uçağın büyüklüğüne göre ebatları değişir. Motor Bağlantı Yatağı (Engine Mount) : Motor bağlantı yatağı firewall denen uçağın burnundaki panele takılır. Motor bu yatağın üzerine bağlanır. Çok çeşitli ölçü ve tiptedirler. Genellikle naylon (Glass-filed nylon) motor yatakları kullanılır. Bunun sebebi uçak düştüğünde ilk önce kırılarak motorun ciddi hasarlanmasına engel olur. Civata ve Somunlar (Bolts and Nuts) : Bağlantı elamanları olarak kullanılırlar. Lastik Bantlar (Rubber Bands) : Kanadı gövdeye tutturmaya yarar. Bunun sebebi kaza anında koparak kanadın fazla zarar görmesini engellemektir. Ancak zamanla motordan çıkan yağlardan etkilendiğinden özelliğini yitirir. Bu yüzden peryodik olarak değiştirilmelidir. Kaplama malzemesi (Covering) : Uçağın dış gövdesinin kaplandığı malzemedir. (Monokot, ekonokot).Isı ile yapıştırılırlar. Ancak köpük kanatlı modellerde kaplama malzemesi olarak düşük ısıda yapışanlar kullanılmalıdır. Spinner : Uçağın önünde bulunan koni şeklindeki parçadır. Pervane ile kombine olarak takılır.Elektrikli çalıştırıcı kullanıldığında motorun kolay çalıştırılmasını sağlamasının yanında uçağın görünüşünü ve aerodinamiğinide etkiler. Değişik ölçü ve renklerde mevcuttur. Collars : Tekerleklerin iniş takımı üzerinde sağa sola gezinmesini engelleyen parçalardır. Her tekerlek için iki tane kullanılmasında büyük fayda vardır. Özel sünger (Foam Rubber): Uçağın yakıt tankını ve elektronik parçalarının etrafına sarılır. Kaza anında bunların zarar görmesini engeller. Ayrıca uçaktan gelen titreşimlere karşı bu teçhizatı korur. Clevises : Pushrodların en az bir ucunda kullanılan ayar yapmaya yarıyan pushrodla kontrol hornunu hareketli olarak birleştiren parçadır. Naylon veya metal olabilir. Değişik şekilde de olabilir.

Uçağın performansına ve görünümüne etki eden faktörler

Aerodynamic : Aerodynamic gereklidir, ancak bu herkesin öğrenmesi gerektiği anlamına gelmemektedir. Burada uçakların nasıl uçtuğu hakkında genel bilgi verilecektir. Diğer açıklanacak konu bazı dizayn özelliklerinin uçuşa nasıl etki ettiği ve ilk veya daha sonraki uçaklarınızı seçerken bilinmesi gereken konulardır. UÇMAK veya UÇMAMAK Bir uçak nasıl uçar ? Sanılanın aksine bir uçağı havada tutan parçası motor değil kanadıdır. Motor sadece öndeki havayı alır ve arkaya doğru iter. Bu bir itme gücü (thrust) sağlar. Bu güç sayesinde uçak ileri doğru hareket eder. Uçak ileri doğru hareket ederken kanadının kesit (Airfoil) yapısından dolayı kanadın alt yüzeyinde yukarı doğru bir kaldırma kuvveti (Lift) doğar. Bu aradada hava , içinde ileri doğru hareket eden uçağa karşı bir direnç (drag) gösterir. Uçağın sürati arttıkça kanadın kaldırma kuvveti artar. Bu kaldırma kuvveti yerçekimi (Gravity) ve hava direncinin (Drag) toplamından fazla olduğunda uçak yerden havalanır, kısacası uçak uçmaya başlar. UÇAĞIN PERFORMANSINA ve GÖRÜNÜŞÜNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER Kanat yerleşim yeri (Wing Location) : Kanat yeri bir uçağın görünüşüne ve uçuş karekteristiğine etki eden önemli faktörlerden birisidir. Genel olarak iki tür kanat yerleşim yeri vardır. Biri uçağın üst tarafı (High Wing) diğeri uçağın alt tarafı (Low Wing) ’dır. Bazı modellerde kanat gövdenin tam ortasındada olabilir. Üstten kanatlı modellerde uçağın ağırlığı kanadın altında asılı bulunmaktadır. Bu yüzden havada uçarken daha dengelidir. Dengeli ve kontrolü kolay olduğundan eğitim modelleri ve yeni başlayanlar için çok uygundur. Alttan kanatlı bir model ise bunun tam tersidir. Ağırlık uçağın kanadının üzerindedir. Bu yüzden havada daha dengesiz uçmaktadır. Yeni başlayanlar için uygun değildir. Ancak ileri seviyedeki pilotlar için özellikle akrobasi için uygundur. Kanat kesidi (Airfoil) :Kanat ucundan bakınca, kanadı önden arkaya doğru kestiğinizde ortaya çıkan alan kanat kesitidir.(airfoil) Çok küçük görünmesine rağmen uçağın uçuş kalitesine etki eden ana faktörlerdendir. Yüzlerce şekilde olabilir, ancak genel olarak üç şekilde adlandırılır. Flat-Bottom, Symmetrical ve Semi-Symmetrical Flat-Bottom Airfoil : Kanat kesitinin alt tarafı tamamen düz olan şekildir. Yüksek kaldırma kuvveti ve düşük hızlarda uçuş kabiliyeti sağlar. Yeni başlayanlar için çok idealdir. Symmetrical Airfoil : Kanat kesitinin alt ve üst tarafının aynı olduğu şekidir. Bu yüzden düz ve ters uçuşta aynı kaldırma kuvvetini sağlar. Akrobasi için çok uygundur. İleri seviyedeki pilotların tercihi olmalıdır. Semi-Symmetrical Airfoil : Flat-Bottom ve Symmetrical Airfoilin karışımıdır. Her iki kanat kesidinin özelliklerinden almıştır. Orta seviyedeki pilotlar için uygundur. Kanat Alanı (Wing Area) / Aspect Ratio / Kanat Yüklemesi (Wing Loading) : Kanat alanı kanadın kaldırma kuvveti sağlayan yüzey alanıdır. Aspect Ratio kanat boyu ile kanat eninin birbirine oranıdır. Kanat boyu 150 cm ,kanat eni 25 cm olan bir uçağı aspect ratiosu 6:1 dir. Genel olarak söylenen bu oran küçüldükçe uçağın akrobasi kabiliyetinin arttığıdır. Kanat yüklemesi ise kanat yüzeyindeki bir santimetrekareye düşen ağırlıktır. Bu değer ne kadar küçük olursa o kadar iyidir. Dihedral : Kanadın V şeklinde olan açısıdır. Bu açı arttıkça uçak daha dengeli uçar, ançak akrobasi kabiliyeti azalır. Eğitim modellerinde bu açı daha fazladır. Akrobasi modellerinde ya çok az veya hiç yoktur. Kanat kalınlığı (Wing Thickness) : Kanat sadece kaldırma kuvveti sağlamaz. Aynı zamandada havanın içinde ileri hareket ederken direnç oluşturur. Bu yüzden kalın kanatlar akrobasi ve sürat için uygun değildir. İniş takımı yeri : Bu uçağın görünüşüne ve performansına etki eder. Önden tekerlekli (Tricycle Gear) modeller yerde kontrolü kolay modellerdir. Arkadan tekerli (Taildragger Gear) modeller yerde kullanılması biraz daha güçtür. Ancak her pilot mutlaka denemelidir.

Model uçak trim ayarları

Original text by Michael Chipchase

YAPILACAK TEST	TESTİN YAPILACAĞI UÇUŞ ŞEKLİ	HAVADA GÖRÜLEN ETKİ	YAPILACAK AYARLAR
1. Uçuş kontrollerinin sıfırlanması (nötr durumu)	Modeli düz ve aynı yükseklikte uçurun.	Verici üzerindeki trimlerden düz ve aynı yükseklikte uçması için  ayar yapın	Trimleri nötr yapın ve  pushrodların boyunu ayarlayın
2. Kontrol yüzeylerinin hareket alanını ayarlamak	Uçağı uçurun ve her dönüş için tam kontrol verin.	Uçağın verdiği tepkiyi kontrol edin	Aileron :  Yüksek ayar, 3 roll  3–4 saniyede  Düşük ayar, 3 roll  6 saniyede  Elevator :  Yüksek ayar, düzgün 90 derece dönüş yapacak şekilde Düşük ayar yaklaşık 40 metre çapında bir loop yapacak kadar,  Rudder :  Yüksek ayar yaklaşık 30-35 derece, stall dönüşü için,  Düşük ayar, knife edge uçuş yapacak kadar
3.Ağırlık merkezi (Metod 1)	Modeli 45 derece kadar sağa veya sola yatırın.( banked turn)	A. Burun düşüyor B. Kuyruk düşüyor	A. Kuyruğa ağırlık ekle B. Buruna ağırlık ekle
Ağırlık merkezi (Metod 2)	Uçağı ters uçur	A. Burun aşağı veriyor B. Model tırmanıyor.	A. Kuyruğa ağırlık ekle  B. Buruna ağırlık ekle
4. Kanat ekseninin uçağın gövde eksenine olan açı ayarı  ( incidence)	Sağ veya soldan rüzgar alırken gaz kolu nötr durumda aşağı doğru dalış yap.Uçak dik durumda iken kumandaları nötr duruma al. (Elevatör mutlaka nötr olmalı)	A. Model düzgün dalışa devam ediyor. B. Model Model burnunu yukarı veriyor. C. Model burnunu daha da aşağı veriyor	A. Ayar gerekmiyor B. Kanat açısını (incidence) azalt. C. Kanat açısını ( incidence) arttır.
5.Kanat denge ayarı (Tip Weight) (kaba ayar)	Modeli düz ve sabit yükseklikte uçur.Trimlerden kanadı yere paralel olacak şekilde ayarla.Daha sonra modeli ters uçuşa geçir.Yere paralel olunca aileron kumandasını nötr duruma al.	A. Modelin kanatlarının herhangi birisi aşağı düşmüyor. B. Sol kanat düşüyor. C. sağ kanat düşüyor.	A. ayara gerek yok. B. Sağ kanat ucuna ağırlık ekle. C. sol kanat ucuna ağırlık ekle
6. Elevator ayarı (iki parçadan oluşan elevatorlar için)	Modeli sizden uzaklaşırken rüzgara karşı uçurun.Loop atacak şekilde veya dikey yükselişe geçecek şekilde kumanda verin.Uçağı ters uçuşa geçirin ve bu durumda ters loop atacak veya yükselecek şekilde kumanda verin.	A. Yükseliş kumandası verildiğinde sağa veye sola yatış eğilimi yok B. Her iki testte model aynı yöne yatış eğilimi veriyor C. Her iki testte model ters  yöne yatış eğilimi veriyor	A. Elevatorlerin ayarı düzgün B. sağ ve sol elevatorunun ayarı farklı.biri aşağıya veya yukarıya doğru ayarlı.yüksek veya alçak olanı ayarla. C. Elevatorun biri diğerine göre fazla hareket ediyor.(model bir yöne elevetorun biri fazla kumanda verdiği için yatış eğilimi veriyor.)fazla kumanda vereni azalt veya az kumanda vereni arttır.
1. Kanat denge ayarı      ( Tip Weight) (Final adjustment)	Modeli size doğru  veya ters esen rüzgarda yüksekten uçurun.Modeli yavaşça dikey dalışa geçirin.Bu durumda keskin bir  yükseliş kumandası verin ve hangi kanadın aşağı düştüğüne dikkat edin.	A. Model düz uçuşa devem ediyor. B. Yükseliş verince sağ kanat düşüyor. C. Yükseliş verince sol kanat düşüyor.	A. Ayara gerek yok B. Sol kanat ucuna ağırlık ekle C. Sağ kanat ucuna ağırlık ekle
2. Dihedral	Modeli düzgün olarak sabit yükseklikte rüzgara karşı uçur.Yön dümenine (Rudder) kumanda vererek dönüş yaparken uçağın roll yapma eğilimine dikkat et. A. Her iki yönde test et B. Bir defada 1/8 " den fazla dihedral artışı yapmayın.  C. Uçağın burnunun aşağı veya yukarı vermesinden dolayı endişelenmeyin.	A. Model roll yapmıyor. B. Yön dümeninin hareket ettiği yönde roll yapıyor. (Proverse roll) C. Yön dümeninin hareket ettiği yönün tersine roll yapıyor (Adverse roll)	A. Ayar gerektirmiyor. B. Dihedrali azalt. C. Dihedrali arttır.
3. Motorun çekiş ekseninin uçağın gövde eksenine göre sağ veya sola ayarlanması. (Side Thrust)Test sırasında rudderin trimini düz bir tırmanış elde edinceye kadar ayarlayın.Daha sonra motora rudderın trim ayarının yarısı değerinde rudderın trimini nötr yapacak yönde açı verin.rudderı nötr duruma alın.Testi tekrar yapın	Rüzgara karşı modeli sizden uzaklaşacak şekilde uçurun.Uçağa yavaşça yükseliş kumandası vererek uçuş yüksekliğine kadar tırmanın.Modelin hızı yavaşlarken sağa veya sola dönme eğilimine dikkat edin.	A. Model düzgün yükseliyor. B. Model sola yöneliyor. C. Model sağa yöneliyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Motora sağa doğru açı ver. C. Motorun sağa doğru olan açısını azalt.
4. Motorun çekiş ekseninin uçağın gövde eksenine göre aşağı veya yukarı ayarlanması. (Up/Down Thrust)	Yan rüzgarda modeli sizden 100 metre kadar uzakta uçurun (Elevator trimi test no 3'e göre nötr olmalı) Yükseliş kumandası verin ve elevatoru nötr duruma alın. ( Uçağın hızı azalırken yükselme veya alçalma eğilimine dikkat edin)	A. Model düz uçuyor. B. Model burnunu kaldırıyor. C. model burnunu alçaltıyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Motorun açısını aşağı doğru ayarlayın C. Motorun aşağı doğru olan açısını azaltın.
5. Aileron Differential Aileronların başlangıç ayarını yukarı 12 derece aşağı 11-12 derece olacak şekilde başlayın	Modeli rüzgara doğru sizden uzaklaşırken düzgün olarak uçurun.45 derecelik yükseliş açısı verin ve sağa doğru roll yapın. (ayar yaptıktan sonra her iki yöndede deneyin)	A. Model yanlara doğru yön değiştirmiyor. B. Model sağa doğru dönüş eğilimi veriyor. C. Model sola doğru dönüş eğilimi veriyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B.  Differentiali arttır, Her iki aileronun yukarı doğru olan hareket mesafesini arttır. C. Her iki aileronun aşağı doğru olan hareket mesafesini arttır.
6. Knife -Edge uçuş ayarı Pitching in knife-edge flight (Method 1)	Modeli normal olarak uçurun ve knife-edge uçuşa geçin.Düz uçuşu sağlamak için rudderdan ayar yapın. ( bu testi hem sağ hem de sol knife-edge uçuş için yapın)	A. Burun aşağı düşmüyor veya yukarı kalkmıyor. B. Burun yukarı kalkıp model yükseliyor. C. burun aşağı düşüp model dalışa geçiyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B .Alternatif çözümler 1. Ağırlık merkezini geriye kaydır( aft cg) 2. Kanadın açısını(incidence) arttır.Increase wing incidence 3. Aileronlara trimlerini aşağı trim ekle. Add down trim to ailerons C. Yukarıdakilerin tersini yap.
6a. Knife-edge ayarı (Method 2)	Modeli normal olarak uçurun ve knife-edge uçuşa geçin. Düz uçuşu sağlamak için rudderdan ayar yapın. (bu testi hem sağ hem de sol knife-edge uçuş için yapın)	A. Model düz uçuyor. B. Her iki yönde knife-edge uçuşta kanopi üzerine doğru yatış eğilimi var. C. Her iki yönde knife-edge uçuşta uçağın alt kısmına doğru yatış eğilimi var. D. Model her iki yöndeki knife-edge uçuşun tersine doğru eğilim veriyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Her iki aileron kolunun ayarını yaklaşık iki diş azaltın. C.Her iki aileron kolunun ayarını yaklaşık iki diş arttırın.  D. Rudder-Aileron mixi (Karıştırması)yaparak problemi çözün.
7. Rolanti uçuş ayarı. Power off Tracking (Test no1)	Modeli rüzgara karşı düz uçurun. Gaz kolunu nötr duruma alın ve uçağın sağa veya sola roll yapıp yapmadığına dikkat edin.	A. Düz uçuyor. B. Sola roll yapıyor. C. Sağa roll yapıyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Sağ aileronla rolanti ayarını %2-%3 mix yapın.(roll  yapmasını engelleyecek kadar) C. Sol aileronla rolanti ayarını %2-%3 mix yapın.(roll  yapmasını engelleyecek kadar)
Test no2	Modeli yüksekten ve kendinizden 100 metre kadar uzakta rüzgara karşı veya ters yönde size paralel olacak şekilde  uçurun. Daha sonra dikey dalışa geçin ve uçağın sağa veya sola roll yapıp yapmadığını gözleyin.	A. Model düz uçuyor. B. Model sola roll yapıyor. C. Model sağa roll yapıyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Sağ aileronla rolanti mixi yapın. (Rollu nötr yapacak kadar) C. Solaileronla rolanti mixi yapın.(Rollu nötr yapacak kadar)
Test no 3	Modeli yüksekten ve kendinizden 100 metre kadar uzakta rüzgara karşı  size paralel olacak şekilde  uçurun.Daha sonra dikey dalışa geçin ve uçağın dalış sırasında alçalma veya yükselme eğilimi gösterip göstermediğini kontrol edin. gözleyin.	A. Model düz uçuyor. B. Model burnunu kaldırıyor. C. Model burnunu aşağı veriyor.	A. Ayar gerektirmiyor. B. Rolanti ve elevator aşağı durumda olacak şekilde %2-%3 mix yapın.  C. Rolanti ve elevator yukarı durumda olacak şekilde %2-%3 mix yapın.
1.Trim ayarları sakin havada yapılmalıdır.  2. Bazı kısaltmalar ve model uçak terimleri kullanılmıştır. 3. Ayar yapmadan önce aynı testi birkaç kere yapın.  4. Eğer bir değişiklik yapılırsa önceki adımlara gidin ve ayarları kontrol edin veya tekrar ayar yapın.  5. En iyi uçuşa başlama ayarları 0 derece kanat açısı (incidence), 0 derece yükseliş dümeni açısı, 1,5 derece aşağı ve 1,5 sağa motor açısı (thrust) olacak şekildedir. 6. Model inşa aşamasında çok dengeli inşaa edilmelidir. 7. Model uçmadan önce statik balansı kontrol edilmelidir.  8. Ağırlık merkezinin başlangıç için kanat genişliğinin %34 ila %38'i arasında olması uygun olacaktır. 9. Tüm dikey dalışlar gaz kolu nötr durumda iken olacaktır. 10. Başlangıç için aileronların hareket açısının yukarı 12 derece, aşağı 11-12 derece arası olması uygun olacaktır. (Zamanınızı kullanın ,acele etmeyin. - Modelinizi ayarlamak tüm hayatı boyunca olacak bir işlemdir.Eğer bir ayar bozuluyorsa tüm uçağın gövdesini ve kontrol elemanlarını dikkatlice inceleyerek bu değişikliğe neyin sebep olduğunu bulun.)