dialektik qarşılıqlı əlaqələri haqqında L.S.Vıqotski tərəfindən irəli sürülən konsepsiya daha geniş yayılmaqla, bir çox dünya psixoloqları tərəfindən qəbul edilir və burada aparıcı rol təlimə verilir.
Məlumdur ki, təlim və inkişaf bir-biri ilə sıx bağlıdır: təlim və inkişaf paralel şəkildə cərəyan edən iki proses deyil, onlar vəhdət təşkil edir. Təlimdən kənarda şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafı mümkün deyil. Təlim inkişafı stimullaşdırır, onu öz arxasınca aparır və bu prosesdə inkişafa istinad edir. Təlimdə inkişaf, xüsusilə əqli inkişaf, təlim prosesinin təşkili, bu prosesdə əldə edilən biliklərin xarakteri ilə müəyyən edilir. Biliklər sistematik və ardıcıl olması, özünün kifayət qədər ümumiləşmə səviyyəsi ilə fərqlənməlidir. Təlim öz təşkili mahiyyəti etibarilə problemli və dialoq əsasında qurulmalı, şagirdə öz subyektiv mövqeyini bildirmək imkanı verilməlidir. Son nəticədə qeyd etmək olar ki, təlimdə şəxsiyyətin inkişafı
