Faktor Avadanlıqları Nəzəriyyəsi Heckscher-Ohlin Faktor Avadanlıqları Nəzəriyyəsi,ölkələr arasında eyni əmtəələr üçün eyni istehsal funksiyaları,texnologiya və zövqləri nəzərə alara;bir ölkənin sahib olduğu istehsal faktorlardan nisbi olaraq digerine görə daha çox olanların istehsalda daha çox istifadə edildiyi malların istehsalında ixtisaslaşaraq həmin malların istehsalında ixtisaslaşmalı olduğunu bildirən xarici ticarət modelidir. Heckscher,Ohlin və Samuelson bu modellerini dörd əsas prinsip üzərində qurmuşlar.
Modeldə iki ölkə,iki mal və iki faktorlu istehsal forması vardır(Sermaye-Əmək)
Hər iki ölkədəistehsal faktorları eyni dərəcədə mövcuddur,hər iki ölkənin sənayeləri içində tam faktor hərəkətliliyi vardır,ama ölkələr arasında hərəkətsizlik mövcuddur,bütün bazarlar sərbəst və tam rəqabət şərtlərinə görə həyata keçirilir.
Faktor şərtləri xaric hər iki ölkə bir-birinə çox bənzəməkdədir
Hər iki malın istehsalı müəyyən və hər iki ölkədə mövcud texnologiya,nə qədər sərmaye və əməyin kombinə bir şəkildə gəlir əldə edə biləcəyini bildirməkdədir və texnologiya miqyasa görə sabit gəlirə sahibdir.
Nəzəriyyədə faktor şərtləri iki fərqli kriteriya ilə ifadə edilmişdir.Fiziki və İqtisadi şərtlər.
Fiziki meyar əzəriyyəni əsas olaraq müxtəlif ölkələrin sahib olduğu əmək və sərmayenin fiziki miqdarı ilə açıqlayır.Bünü müəyyən edən element də “Əmək-sərmaye dərəcəsi”dir.Heckscher-Ohlin modeldə,İngiltərənin Amerikaya nisbətən daha əməksevər ölkə olduğunu,yəni,İngiltərənin sərmaye başına əmək(işçi) miqdarı daha zəngin olduğunu müəyyən etmişdir.Bu analizdə önəmli olan,İngiltərənin işçi gücünün dəqiq olaraq Amerikadan daha çox olduğu deyil,İngiltərənin Əmək-sərmaye dərəcəsinin tam olaraq Amerikaya görə güclü olmasıdır.
İqtisadi meyar isə ölkələri,əmək sərmaye sıxlığı kimi-ödəniş,faiz dərəcələrinə görə təsnifləşdiri.Yəni,nəzəriyyəni faktor qiymətləri ilə açıqlayır.Bu meyarda dərəcələr, məsələn;”ödəniş” əməyin əvəzi,faiz isə sərmayenin əvəzi olaraq ifadə edilmişdir.Təməl olara bir ölkənin daha çox sahib olduğu faktor qiyməti daha ucuzdur.Məsələn,İngiltərənin ödəniş-faiz dərəcəsinin Amerikaya nisbətən daha aşağıı olması səbəbiylə
İngiltərənin daha çox işçi kütləyə sahib olduğu və əməyin sərmayeyə görə daha ucuz olduğu ortaya çıxır.
Dostları ilə paylaş: |