Jaws 20 Podręcznik użytkownika 05/06/2006/Wer. A altix sp z o o

16JAWS i brajl

Program JAWS używany razem z monitorem brajlowskim umożliwia dotykowy dostęp do zawartości ekranu komputera. Korzystając z monitora brajlowskiego można pełniej zrozumieć konstrukcję i zasady działania systemu operacyjnego Windows. Klawisze na monitorze umożliwiają nawigację po ekranie komputera oraz obsługę takich elementów, jak rozwijane menu, okna dialogowe i pola edycyjne.

JAWS posiada wiele funkcji usprawniających czytanie w brajlu na monitorze. Możesz edytować opis kontrolek wyświetlany w Trybie Strukturalnym. Możesz również konfigurować wyświetlanie atrybutów tekstu, takich jak kolor, kursywa, pogrubienie itp. Możesz wreszcie określić własne parametry przewijania i wyrównywania tekstu. Aby dowiedzieć się więcej o JAWS i opcjach sterujących monitorem brajlowskim, obejrzyj okno Podstawowe ustawienia brajla dostępne z menu Opcje. Jeżeli chcesz zmieniać ustawienia brajla dla wybranej aplikacji, użyj do tego okna Opcje brajla dostępnego z menu Ustaw opcje w Menedżerze Konfiguracji.

Aby dowiedzieć się więcej na temat korzystania z Twojego monitora brajlowskiego razem z JAWS, wybierz jedno z poniższych łączy lub skontaktuj się ze sprzedawcą monitora.

Poniższe temat omawiają pracę programu JAWS razem z monitorem brajlowskim.

Ogólne

• 
  Tryby wyświetlania brajla
  
• 
  Komórki statusu
  
• 
  Brajlowskie komunikaty błyskawiczne
  
• 
  Łączenie i rozdzielanie kursorów
  
• 
  Skróty brajlowskie stosowane w JAWS
  
• 
  Formatowanie brajla
  
• 
  Zmiana opcji brajla w trakcie pracy
  

Monitory brajlowskie i notatniki Freedom Scientific

• 
  PAC Mate Portable Braille Display
  
• 
  Focus 44, 70 i 84
  
• 
  Braille Lite M20
  
• 
  Braille Lite M40
  
• 
  Type Lite
  
• 
  Braille Lite 2000
  
• 
  Braille Lite 40
  
• 
  PowerBraille 40
  
• 
  PowerBraille 65-80
  

Inne monitory brajlowskie

• 
  Alva
  
• 
  Braille Note
  
• 
  Braille Window
  
• 
  Braille Voyager
  
• 
  Braillex 2d Screen
  
• 
  Braillex Compact Tiny 2d Lite
  
• 
  Braillex EL Displays
  
• 
  Frank Audiodata
  
• 
  Handy Tech Braille Star
  
• 
  Handy Tech Mod 80
  
• 
  Rbt Rabbit 40
  

16.1Tryby wyświetlania brajla

W programie JAWS monitor brajlowski może pracować w czterech z trzech trybów: Strukturalnym, Liniowym, Historii mowy i Atrybutów. Większość monitorów ma przycisk, który pozwala przełączać się pomiędzy tymi trybami.

Tryb strukturalny

Tryb liniowy

Tryb historii mowy

Tryb atrybutów

Tryb strukturalny

Tryb strukturalny dostarcza opisowych informacji na temat bieżącego okna i/lub kontrolki. Jeżeli nie ma specjalnych informacji opisowych do wyświetlenia, na przykład w dokumencie tekstowym, monitor zachowuje się tak samo, jak w Trybie Liniowym. Domyślnie JAWS pracuje w Trybie Strukturalnym.

Tryb strukturalny został zaprojektowany, aby udostępniać jedno lub dwu liniową informację o oknach dialogowych i ich kontrolkach. Dodatkowe informacje dostępne w Trybie Strukturalnym znacznie przyśpieszają poruszanie się po kontrolkach okna dialogowego. Kiedy fokus jest umieszczony na oknie dialogowym lub jego kontrolce, JAWS korzystając z brajla i specjalnych skrótów tworzy "strukturalną linię", która opisuje informacje dostępne na ekranie. Jeżeli włączona jest opcja Brajlowski Podąża za Aktywnym, JAWS przełącza się na tryb liniowy, gdy kursor brajlowski jest poza kontrolką posiadającą fokus. Umożliwia to dokładną prezentację informacji wyświetlonych na ekranie. Gdy kursor brajlowski powróci do kontrolki z fokusem, JAWS przełącza się na tryb strukturalny.

Przykład strukturalnej linii

Po naciśnięciu ALT+ENTER na pasku zadań, na monitorze brajlowskim wyświetlona zostanie podobna linia:

"Właściwości paska zadań dlg Opcje menu start page Zawsze na wierzchu chk."

Odpowiada to komunikatowi odczytanemu przez JAWS:

"Właściwości paska zadań okno Opcje menu start zakładka Zawsze na wierzchu pole wyboru zaznaczone."

Zwróć uwagę na symbole i skróty użyte w przykładzie. Kompletną listę skrótów znajdziesz w sekcji Skróty brajlowskie stosowane w JAWS.

Na ekranie nie pojawiają się słowa takie jak "Okno", "Zakładka" lub "Pole Wyboru nie zaznaczone". A ponieważ Windows jest trójwymiarowym środowiskiem graficznym, informacje na monitorze brajlowskim nie zawsze są wyświetlane w tej samej kolejności, w jakiej JAWS odczytuje je przez syntezator.

Aby dowiedzieć się, jak wyglądają informacje wyświetlane bez Trybu Strukturalnego, przejdź do sekcji Tryb Liniowy.

Definiowanie Trybu Strukturalnego

JAWS pozwala definiować wygląd informacji wyświetlanych w Trybie Strukturalnym. Ta nowa funkcja pozwala edytować opis kontrolek w brajlu, kolejność ich wyświetlania oraz opis stanu kontrolki. Możesz teraz zdefiniować dla każdej aplikacji zainstalowanej w komputerze, jak i jakie informacje mają być wyświetlane na monitorze brajlowskim.

Aby przejść do przycisku Definiuj tryb strukturalny w oknie Opcje brajla.

1. 
   Naciśnij INSERT+F2, aby otworzyć okno Uruchom menedżera JAWS.
   
2. 
   Wybierz z listy Menedżera Konfiguracji i naciśnij ENTER.
   
3. 
   W oknie Menedżera Konfiguracji naciśnij ALT+S, aby otworzyć menu Ustaw opcje.
   
4. 
   Naciśnij B, aby otworzyć okno Opcje brajla.
   
5. 
   W oknie Opcje brajla naciśnij ALT+D, aby uaktywnić przycisk Definiuj tryb strukturalny.
   

Otwarte zostanie okno Opcje oznaczeń kontrolek. W oknie tym możesz edytować:

• 
  Symbole używane do prezentowania kontrolek na monitorze brajlowskim.
  
• 
  Symbole używane do prezentowania stanu kontrolek - na przykład zaznaczone lub nie zaznaczone pole wyboru.
  
• 
  Kolejność wyświetlania informacji na temat kontrolki oraz ilość informacji wyświetlanych na monitorze brajlowskim.
  

Szczegółowe informacje znajdziesz w sekcji Definiowanie trybu strukturalnego.

Nawigacja po strukturalnej linii

Gdy na monitorze wyświetlona jest strukturalna linia, konieczne może być PRZEWINIĘCIE W LEWO, aby na monitorze wyświetlone zostały informacje na temat kontrolki posiadającej fokus. W trybie strukturalnym klawisze PRZEWIJANIA pozwalają przeczytać informacje, które nie zmieściły się na monitorze. Jest to szczególnie przydatne w przypadku 40-znakowych monitorów brajlowskich.

Zwróć uwagę, że w Trybie Strukturalnym polecenia BRAJL W GÓRĘ i BRAJL W DÓŁ, które standardowo umożliwiają przemieszczanie się pomiędzy kontrolkami, nie działają w strukturalnej linii. Jednakże brajlowskie klawisze przywoływania pozwalają uaktywniać przyciski, podświetlać tekst w polu edycyjnym i przełączać stan pól wyboru.