Ájiniyaz atındaǵı Nókis Mámleketlik pedogogikalıq Institutı Tábiyiy pánler fakulteti

Quslar sistematikası, ekologiyası hám hár túrliligi.

Quslar dúnyadaǵı eń keń tarqalǵan haywanlar shańaraǵına tiyisli bolıp tabıladı. Olardıń ekologiyası hám túrliligi túrli quslar ushın óz-ara parıq qıladı. Quslar ózlerine tán xarakteristikalarına kóre túrli gruppalarǵa bólinedi. Tómende quslar sistematikası, ekologiyası hám hár túrliligi haqqında ulıwma maǵlıwmatlar berilgen:

Qus, taksonomik sistemada hár qıylı ózgesheliklerge tiykarlanǵan. Qus sistematikasi, olardıń morfologiyasi, óz-ara baylanısları hám genetikası tiykarında analiz etilgen ilimiy pán retinde tanıladı. Qus taksonomiyası, Carl Linnaeus tárepinen 18-ásir basında baslanǵan. Qus ornatılǵan taksonomik sisteması, qus hár túrliligine tiykarlanǵan, mısalı, Passeriformes (bópeler), Falconiformes (balıqshılar), Strigiformes (bayqurallar) sıyaqlı. Qus taksonomiyasi, qus morfologiyasi, óz-ara baylanısları hám genetikası tiykarında analiz etiledi. Bul analiz, qus óz-ara baylanısların, olardıń jasaw ortalıǵın, azıq-awqatların hám olardıń óz-ara baylanıslarınıń ekologiyalıq aqıbetleri menen baylanıslı bolǵan ózgerislerdi úyreniwge járdem beredi. Qus taksonomiyası, qus genetikası tiykarında da analiz etiledi. Bul analiz, qus óz-ara baylanıslarınıń genetikasın, olardıń óz-ara baylanıslarınıń ekologiyalıq aqıbetleri menen baylanıslı bolǵan ózgerislerdi úyreniwge járdem beredi. Qus taksonomiyası, quslardıń óz-ara baylanısların, olardıń jasaw ortalıǵın hám olardıń óz-ara baylanıslarınıń ekologiyalıq aqıbetleri menen baylanıslı bolǵan ózgerislerdi úyreniw arqalı, qus haqqında kóbirek maǵlıwmat alıwǵa járdem beredi. Bul bolsa, qus qáwipsizligi hám olardıń jasaw ortalıǵın saqlawǵa járdem beredi.
Qus ekologiyası, qus hám olardıń jasaw ortalıǵına tiyisli ózgeriwshiler hám olardıń óz-ara baylanısları menen baylanıslı ózgeriwshiler sistemasın úyreniwge qaratılǵan ilimiy pán retinde teńiladi. Bul pán, qus hám olardıń jasaw ortalıǵındaǵı ózgerislerdi, olardıń óz-ara baylanısların, olardıń óz-ara baylanıslarınıń ekologiyalıq aqıbetleri hám olardıń ortalıqqa óz tásirin úyrenedi.

Qus ekologiyası, qus hám olardıń jasaw ortalıǵındaǵı ózgerislerdi analiz etedi. Bul ózgerisler ádetde tábiyiy hám antropogenik ózgerislerden kelip shıǵadı. Tábiyiy ózgerisler hám aqıbetler, ádetde tábiyiy jaǵdaylar, mısal ushın, ıqlım ózgeriwleri, suw hám aǵımlardıń ózgeriwi sıyaqlı tábiyiy sebepler menen baylanıslı boladı. Antropogenik ózgerisler bolsa, insan iskerligi menen baylanıslı boladı, mısalı, qurılıs, transport, texnologiyalıq ózgerisler sıyaqlı. Qus ekologiyası, qus hám olardıń óz-ara baylanısların da úyrenedi. Qus ekologiyası, qus hám olardıń ortalıqqa óz tásirin de úyrenedi. Qus, ortalıqqa óz tásirin óz-ara baylanısları arqalı kórsetiwi múmkin. Qus ekologiyası, qus hám olardıń jasaw ortalıǵındaǵı ózgerislerdi analiz qılıw arqalı, olardıń ortalıqqa óz tásirin hám óz-ara baylanısların úyreniw, ortalıqtı saqlaw hám qorǵawǵa járdem beredi.

Quslardıń hár túrliligi, qus ornatılǵan taksonomik sistemadaǵı hár turlilikke tiykarlanǵan, olardıń morfologiyasi, óz-ara baylanısları hám genetikası tiykarında analiz etilgen ilimiy pán retinde tanıladı.
Quslardıń hár túrliligi, quslardıń óz-ara baylanısların, olardıń jasaw ortalıǵın hám olardıń óz-ara baylanıslarınıń ekologiyalıq aqıbetleri menen baylanıslı bolǵan ózgerislerdi úyreniw arqalı, qus haqqında kóbirek maǵlıwmat alıwǵa járdem beredi. Bul bolsa, qus qáwipsizligi hám olardıń jasaw ortalıǵın saqlawǵa óz úlesin qosadı.