Kafedra: Kənd təsərrüfatı texnikası

Tikililər arasında zoobaytar məsafələri

№	Tikili	İnək damı	Buzov damı	Donuz damı	Ağıl	Quş damı	Süd bloku
1	İnək damı	Ym	30	150	150	200	Ym
2	Buzov damı	30	Ym	150	150	200	Ym
3	Donuz damı	150	150	Ym	150	200	150
4	Ağıl	150	150	150	Ym	200	150
5	Quş damı	200	200	200	200	Ym	200
6	Peyin anbarı	50	50	50	50	50	150

Qeyd: Ym-yanğın əleyhinə ara məsafəsi.
Bağsız saxlanmada heyvanlar qrup halında (48 baş) boks və ya kombiboks-larda saxlanılır. Tövlənin heyvan saxlanılan yeri iki hissədən: yemləmə və istira-hət zonalarından ibarətdir. Hər inək üçün 700…900 mm, uzunluğu 1500…1900 mm olan metal hasar çəkilir. Bu hasar çəkilir. Bu hasar bir baş heyvana hesablanmışdır. Yem zonası ilə istirahət zonası arasında metal qəfəs qondarıl-mışdır ki, bu da heyvanlardan ixrac olunan peyi­nin kanala tökülməsinə şərait yaradır. Hasarın üstünlüyü ondan ibarətdir ki, heyvan hansı zonada olur-olsun oraya başı tərəfi ilə qəfəsə daxil olur. Arxa tərəfi daima metal qəfəsə istiqa­mətlənir ki, bu da peyinin onun üzərinə tökülməsinə şərait yaradır.
Yemləmə zonası ilə peyin yolunun ümumi uzunluğu 2500…3000 mm olur.
Donuz tövlələri. Sənaye istiqamətli kompleks­lərdə ana donuzlar birinci mərhələdə çoşqalarla birlikdə fərdi saxlanılır, ikinci mərhələdə isə 10…15 baş birlikdə qrup halında saxlanılır. Yetişdirmə sexində 20...25 baş çoşqalar bir yerdə saxlanılır.
Müasir donuzçuluq komplekslərində donuzların saxlan­ması üç variantdan olur. Ana donuzlar balaladıqdan 20…35 gün sonra süni mayalandırılmaq üçün öz balalarından ayrılıb başqa saxlanma yerinə köçürülür. Balaları isə əvvəlki yerlə­rində yemləndirilərək kökəldilir. İki faza saxlanma üsulunda çoşqalar anasından 26…35 günlüyündə ayrılıb üç ay ərzində əvvəlki yerində saxlanıldıqdan sonra kökəltmə şöbəsinə köçürülür.
Üçfazalı saxlanmada çoşqalar anasından 26…45 günlüyündə aralanıb 60 gün ərzində yetişdirildikdən sonra kökəltmə sexinə göndərilir. Kökəltmə sexində onlar 90…120 gün saxlanılır.
Donuzların tövlədaxilində saxlanması üçün sənaye tərə­findən müxtəlif quruluşda dəzgahlar buraxılır. Bunlardan ən geniş yayılanı OSM-120 və OSM-60 dəzgahlarını göstər­mək olar. OSM-120 dəzgahı 120 baş çoşqaları 30 günlük olan ana donuzlar üçün hesablanmışdır. OSM-60 iki quruluşda buraxı­lır, onlardan OSM-60-1 nəm yemlərin mobil yempayla­yı­cı­larla paylanması üçün OSM-60-11 quru yemlərin troslu şay­balı yempaylayıcılarla işləməsini təmin edir. Burada verilən quru yem axurlarda nəmləndirilir. Bu dəzgahlar bir baş ana donuz üçün PSS-1, qrup halında çoşqalar üçün KPS-108 av­tomatik suvarıcılarla təchiz olunmuşdur. Bəzən çoşqaların su­varılması rezin əmcəyi olan PBP-1 markalı su-varıcılar vasitəsi ilə yerinə yetirilir. Ana donuzlar üçün suvarıcılar yerdən 650… 750 mm, çoşqalar üçün 300…450 mm hündürlükdə qon­darılır.
Son vaxtlar quşçuluqda olduğu kimi, donuzların saxlan­masında batareya qə-fəsli qurğulardan istifadə olunur. Onun üstünlüyü ondan ibarətdir ki, binanın sahəsindən səmərəli istifadə etməklə bəzi texnoloji proseslərin mexanikləş-dirilməsi və avtomatlaşdırılmasını təmin edir. Burada da heyvanların saxlanılması 3 fazada olur. Birinci fazada 4 günlüyündən 35 günədək üç yaruslu batareyalarda, ikinci fazada 30 günlükdən 105 günədək iki yaruslu qəfəslərdə saxlanılır. Çoş-qalar birinci mərhələdə nəm və ya quru yemlə, ikinci mərhələdə dənəvər­ləşdirilmiş quru yemlərdə yemlən-dirilir. Peyin heyvanların altında maili qonda-rılan altıqlara tökülür, oradan TS-1 daşı-yıcısı ilə təmizlənib sonra suyun köməyi ilə axıdılır. Bun­dan ötrü həcmi 0,8…1 m³ olan bu bakından istifadə olunur.