Tedbirsizlik: Ortak hayat tecrübesine göre, zararlı neticeyi önlemek açısından fail tarafından alınması beklenilecek, gerekli tedbirlerin alınmamış olması (ör. karlı havada trafiğe zincirsiz çıkmak).
Tedbirsizlik: Ortak hayat tecrübesine göre, zararlı neticeyi önlemek açısından fail tarafından alınması beklenilecek, gerekli tedbirlerin alınmamış olması (ör. karlı havada trafiğe zincirsiz çıkmak). İhmali davranıştır.
Tedbirsizlik: Ortak hayat tecrübesine göre, zararlı neticeyi önlemek açısından fail tarafından alınması beklenilecek, gerekli tedbirlerin alınmamış olması (ör. karlı havada trafiğe zincirsiz çıkmak). İhmali davranıştır.
Meslek ve sanatta acemilik: Belirli bir mesleğin yürütülüş kurallarına, bunları ilişkin gerekli bilgiye sahip olmamaktan ötürü buna aykırı davranma (ör. pratisyen hekimin yanlış iğne vurması). Mesleki cüret de bu kapsamdadır (ör. Gereksiz yere açık kalp ameliyatına girişilmesi).
Dikkatsizlik: Ortak hayat tecrübelerine göre, failin kendisinden beklenen özen ve dikkati göstermeksizin yaptığı bir hareketle zararlı neticeye sebep olmasıdır (ör. maç seyretmeye dalan berberin, traş ettiği müşterinin kulağını kesmesi). İcrai davranıştır.
Kural, emir ve talimatlara riayetsizlik: Her türlü sosyal ve mesleki kurala veya yetkili merciler tarafından verilen emir ve talimata aykırı davranmayı ifade eder. Ör. afet sonrasında, idarenin duyurduğu tedbirleri almamak; trafik kuralına aykırı hareket etmek; işyerindeki işçi güvenliği kurallarına uymayarak, mesela yüksek ısıda çalışan fırının kapağını tam kapatmayarak, diğer bir işçinin yaralanmasına sebep olmak.
Nizam ve kurallara uymamak, taksirin bulunması bakımından sadece bir karinedir; tek başına neticeden ötürü sorumluluğu gerektirmez. Sorumluluk için, bu ihlal ile netice arasında nedensellik bağının bulunması aranır.
Nizam ve kurallara uymamak, taksirin bulunması bakımından sadece bir karinedir; tek başına neticeden ötürü sorumluluğu gerektirmez. Sorumluluk için, bu ihlal ile netice arasında nedensellik bağının bulunması aranır.
Örneğin (A), hız sınırının 70 km. olduğu anayolda 85 km. ile seyrederken, intihar amacıyla aniden önüne atlayan yayanın ölümüne yol açıyor. (A), yükümlülüğe uygun davranmış olsaydı bile, (B)’ye çarpacaktı, denilebiliyorsa, ölüm neticesinden sürücü sorumlu tutulamaz.
Ayrıca, netice öngörülebilir olmalıdır. Buna göre, günlük yaşam deneyimlerine göre netice gerçekleşebilirdi, denilebilmelidir. Örneğin otomobilini gelişigüzel yola park eden şoför, birisinin buna çarpacağını ve ölebileceğini hesaba katmak zorundadır. Neticenin öngörülebilir olmadığı durumlarda, bu neticenin faile objektif olarak isnad edilebilmesi mümkün değildir.
1. İhtimal: Üçüncü kişinin hareketi kasıtlıdır.
1. İhtimal: Üçüncü kişinin hareketi kasıtlıdır.
Örneğin, eczacı, zehiri tezgahın üstünde unutur. Eşini öldürmeyi düşünen müşteri de zehiri aşırır ve onunla eşini öldürür. Bu örnekte sadece müşteri sorumlu.
2. İhtimal: Üçüncü kişinin hareketi taksirlidir.
Örneğin, müteahhit inşaatı yaparken balkon demirini iyi sabitlememiştir.Eve taşınan ailenin annesi de küçük çocuğunu gözetlemez, balkonda demirlerle oynayan çocuk düşüp ölür. Bu örnekte, müteahhit+anne sorumlu.
3. İhtimal: Üçüncü kişinin hareketi kusursuzdur.
Örneğin, doktor gerekli tahlilleri yapmayı unuttuğu için, aslında alerjisi olan hastaya penisilinli iğne yapılmasını bildirir. Hasta raporunda bunı gören hemşire de iğneyi yapar. Hasta, fenalaşıp ölür. Bu örnekte, sadece doktor sorumludur.
1. İhtimal: Mağdurun hareketi normaldir. Örneğin, belediye yola çukur açar, herhangi bir uyarı koymaz/önlem almaz, gece oradan geçen araç çukurun içine düşer ve şoför ölür. Burada, belediye yetkilileri sorumludur.
1. İhtimal: Mağdurun hareketi normaldir. Örneğin, belediye yola çukur açar, herhangi bir uyarı koymaz/önlem almaz, gece oradan geçen araç çukurun içine düşer ve şoför ölür. Burada, belediye yetkilileri sorumludur.
2. İhtimal: Mağdurun hareketi normal olmasa da, kusurlu ya da hukuka aykırı değildir. Bu durumda, ilk hareketi yapan neticeyi öngörebilme imkanına sahipse, sorumludur.
Örnek 1: Eczacı, ağlayarak yalvaran kadına reçetesiz ilaçlar verir, kadın bunlarla intihar eder.
Örnek 2: Komşudan bıçak isteyen şahıs, bununla intihar eder.
3. İhtimal: Netice tamamen mağdurun kusuru sebebiyle gerçeklemişse, fail, sorumlu olmaz. Örneğin, 16 yaşındaki çocuk ehliyetsiz araç kullanıyor, fakat güvenli bir şekilde seyrederken yayanın aniden yola atlaması sebebiyle ona çarpıyor. Burada şoför, yayanın yaralanmasından sorumlu değil.
Fail, yaptığı hareket sonucunda suç teşkil eden neticenin gerçekleşebileceğini öngörür, ama bu neticenin gerçekleşmeyeceğini düşünerek, gerçekleşmeyeceğine inanarak, gerçekleşmemesini ümit ederek hareket eder.
Fail, yaptığı hareket sonucunda suç teşkil eden neticenin gerçekleşebileceğini öngörür, ama bu neticenin gerçekleşmeyeceğini düşünerek, gerçekleşmeyeceğine inanarak, gerçekleşmemesini ümit ederek hareket eder.
Failin, iradi hareketiyle; gerçekleşebileceğini akıl ettiği, öngördüğü, fakat gerçekleşmeyeceğini sandığı ve gerçekleşmesini de kesinlikle istemediği bir zararlı neticeye sebebiyet vermesidir.
Olası kastla bilinçli taksir arasında ortak nokta şu: ikisinde de fail hareketi yaparken, somut olayda bu hareketine bağlı olarak suç teşkil eden belirli bir neticenin meydana gelebileceğini öngörüyor.
Olası kastla bilinçli taksir arasında ortak nokta şu: ikisinde de fail hareketi yaparken, somut olayda bu hareketine bağlı olarak suç teşkil eden belirli bir neticenin meydana gelebileceğini öngörüyor.
