KirkçEŞme tesisleri

Turhan Baytop

(üst sol),

Ali Suat Ürgüplü

di, Kethüdazade, Lalezarî Abdullah Çelebi, Beşiktaşlı Burak, Keresteci Ali Çelebi, Kan-lıcalı Ömer Efendi, Üsküdarî Mahmud Efendi, Kasımpaşalı Saraç Hacı Mustafa, Beşiktaşlı Hacı İbrahim Bey, Sipahi Mehmed Ağa, Üsküdarî ismail Efendi, Kayserili Hacı İsmail Efendi, Eyüplü Salih Ağa, Eyüplü Yusuf Efendi, Biraderzade, Tanburizade, Kalaycı Hüseyin Beşe, Himmetefendizade, Şeyh Hacı Abdullah Efendi, Pabuççu Mehmed Efendi, Haşini Çelebi, Ramazan Kan-tanzade, Hacı Alizade, Hamamcı Mehmed Çavuş, İmamzade, Damatzade Fındıklık Bekir Ağa, Şeyh Seyyid Abdüssamed, Berber Hacı Ahmed, Uzun Mustafa Efendi, Fmdıklılı İmam Hasan Cabî, Saçlı İmamzade, Caferbeyzade, Memiş Ağa, Hacı Molla, Pervizzade, Hamidzade, Eyüplü Pastırmacı, Azize Kadın, Gülcübaşızade, Yeşilli Mehmed Çelebi, Eyüplü Hacı İmam Veli Efendi, Eyüplü Berber Abdullah Çelebi, Kasımpaşalı Boşnak Mahmud Efendi, bunlardan olup aralarında, şeyh, imam, hamamcı, berber, her sınıftan ve meslekten İstanbullunun bulunduğu görülmektedir. Lalenin bir mazmun ve şiir öğesi olarak Divan Edebiyatı'nda da ağırlığı vardır. La-

lenin bir taşra çiçeği olarak İstanbul'a ve saray muhitine girişini Şair Necati (ö. 1509) Taşradan geldi çemen mülküne bigane deyu/Devr-i gül sohbetine laleyi iletmedilerdizeleriyle anlatmıştır. Avnî (Fatih Sultan Mehmed) İstanbul'da lalezar keyfini süren ilk padişah olarak duygusunu Sâki-yâ mey sun ki lalezar elden gider/Erişür fazl-ı hazan vakt-i bahar elden gider dizelerinde özetlemiştir. Bâkî'ye göre lale, kırların ve bahçelerin şahıdır: Jalelerden takınır tâcma gevher lale / Şah olubdur çemen iklimine benzer, lale. Nâbi ise lalenin içindeki gizli ateşin yapraklarına yansıdığını Bergler şû'le-i şevk olduğunu hep bilirüz / Saklasun ister ise dâğ-ı derûnun lale dizeleriyle anlatmıştır. İstanbul'un baharına "lale faslı" diyen Nedim ise "Lalelerle geldi bağa başka bir hüsn-i cemal" benzetmesini yapmıştır. Çağdaşı İzzet Ali Paşa, bir kasidesine teşbib olarak laleyi almıştır. Mevlevi olmasa giymezdi külahı başına / Durmayub böyle döner hep f elek asa lale. Gülbin-i Hanan'm yazan Ha-lîm Giray da bir lale tutkunu olup yeni bir türe "necm-i nadir" adını vermiştir: N'ola bu laleyi elden elegezdirse kibar/"Necm-i