KirkçEŞme tesisleri

MEHMED EMİN EFENDİ

360

361

MEHMED ESAD YESARI

Pilastrlar sebilin geniş saçağını desteklemek üzere kütlesel olarak genişletilmiştir. Sütunlar arasındaki açıklıklar içbükey-clış-bükey profilli kemerlerle geçilmektedir. Açıklıklar dört köşeli demir şebekelerle örtülmüştür. Demir şebekeler alttan kesiktir. Özgün durumunda su verme amacıyla yedi açıklığın bulunduğu, kaynaklarda belirtilmektedir. Taş duvar içindeki demir izlerinden de bağlantılar olduğu anlaşılmaktadır. Demir şebekelerden birinin tümden kaldırılmış olduğu görülür.

Sebilin bir yanında çeşme, öteki yanında kapı düzenlemesi vardır. Çeşme düzenlemesi, 1740'larda gelişen çeşme üslubuna uymaktadır. Çeşme nişi simetri ekseni üzerinde üç adet "C" profilli kemerle oluşmaktadır. Köşelikler üçgen bezeme alanına uygun bir bezeme düzenlemesiyle doldurulmuştur. Köşeliği önce bir yazı şeridi, sonra yeşil porfirden kare taş levhanın ortasında üzeri almaşıklı kartuş ve yaprak örgesi dizisiyle bezenmiş çelenk ve yazı levhası izler. Çeşme aynasında sütun-kemer-sü-tun örgesi yinelenmiştir. İçbükey-dışbükey hareketli kemer profilinin birleşme noktası üzerinde topuza benzer öğenin bu dönemde ortaya çıktığı görülmektedir.

Kapı düzenlemesi çeşme düzenlemesini yineler. Kapıdan içeri girildiğinde beşik tonozla örtülü koridora geçilir. Sağda bulunan alçak kapıdan geniş bir kemerle ayrılan iki bölümlü mekâna girilir. Birincisi kubbeyle örtülüdür ve geçiş öğesi olarak Türk üçgeni kullanılmıştır. İkincisi ise aynalı tonozla örtülüdür, ikinci bölüm yine geniş bir kemerle hazireye açılmaktadır. Birinci bölümde kapının karşısındaki musluğun niş örtüsü şaşırtıcıdır, çünkü niş örtüsü 16. yy'ın mukarnas öğeleriyle oluşmuştur. 18. yy'da 16. yy mukarnas öğesinin geçerli olmadığı açıktır. Bu örtünün özgün olmaması gerekir.

Koridorun sağında ve karşısında bulunan kapılardan açık türbe ve hazireye geçilir. Sol kapının arkasında baninin açık türbesi bulunmaktadır. Kapı düzenlemesine bitişik açık türbe dört kolon ve "S"-"C" kıvrımlı kemerlerle yola açılır. Kolonlar üzerinde yaprak örgesiyle taçlanmış musluklu küçük nişler vardır. Bunların kuşların su içmesi için düşünülmüş olması gerekir. Açık türbenin şebekeleri iç içe geçen