KirkçEŞme tesisleri



Yüklə 8,39 Mb.
səhifə796/889
tarix09.01.2022
ölçüsü8,39 Mb.
#91610
1   ...   792   793   794   795   796   797   798   799   ...   889
Muhsine Hatun Mescidi

levent Yalçın, 1994

ğı, söz konusu tarikatın 16. yy'dan sonra etkinliğini giderek yitirmesi üzerine başka tarikatlara intikal ettiği varsayılabilir. Nitekim Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi'nde bulunan ve 19. yy'm ilk çeyreğine tarihlenen İstanbul tekkeleri listesinde Nakşibendîliğe bağlı olarak gösterilmekte, II. Mah-mud'un kızı Saliha Sultan'ın 1249/1834 tarihli düğününe davetli Sünbülî şeyhleri arasında "Kumkapı'da İbrahim Paşa Tekkesi Şeyhi Abdullah Efendi'nin" adı verilmektedir. Kaynaklarda daha ziyade "İbrahim Paşa Tekkesi" olarak anıldığı, 19. yy'a ait tekke listelerinde ayin gününün salı olarak belirtildiği görülür. Tekke 19. yy'm ikinci çeyreğinde Halvetîliğin Sünbülî koluna intikal etmiş, tekkelerin kapatıldığı tarihe (1925) kadar da bu kola bağlı kalmıştır. Son şeyhinin adı Sefinede Hafız Ahmed Efendi olarak verilir.

Kuzeyde İbrahim Paşa Yokuşu, batıda Çifte Gelinler Caddesi, diğer yönlerde de, üzerinde apartmanların bulunduğu parsellerle çevrili olan arsanın ortasında mescit-tevhidhane yer alır. Dikdörtgen bir alanı kaplayan yapıda harimin duvarları kagir, kapalı son cemaat yerinin duvarları ahşaptır. Her iki bölümü de örten kırma çatı günümüzde Marsilya tipi kiremitlerle kaplıdır. Son cemaat yerinin duvarları, ahşap dikmelerin dıştan ahşap kaplama, içten bağdadi sıva ile kaplanması suretiyle meydana getirilmiştir. Mescidin ilk yapımından günümüze hemen hiç değişmeden gelen harim girişi basık kemerlidir.

Kapının kemeri ile beş sıra mukarnas-lı yaşmağı arasına 939/1532 tarihli inşa kitabesi yerleştirilmiş, sülüs hatlı, manzum kitabenin ilk satırı bir hadise ayrılmıştır. Harimin kuzey duvarından taşkınlık yapan bu kapının yanlarındaki nişler ise 18. yy'm son çeyreğine ait bir onarımdan kalma, barok üslupta kemerlere sahiptir.

Harimin kuzey duvarının ekseninde giriş, yanlarda dikdörtgen açıklıklı birer pencere, güney duvarının ekseninde mihrap, bunun yanlarında, neogotik üslupta sivri kemerlerin taçlandırdığı birer pencere, doğu ve batı duvarlarında da aynı türde kemerleri olan üçer pencere sıralanır. Kuzey duvarı boyunca uzanan iki katlı mahfiller basit ahşap korkuluklarla sınırlandırılmış, ahşap dikmelere oturan fevkani mahfil, orta yerinde bir çıkma ile genişletilmiştir. Tavan kaplaması enli çıtalarla ince uzun dikdörtgenlere taksim edilmiştir. Mihrap nişinde, yağlıboya ile acemice resmedilmiş perde ve kandil motifleri, oldukça basit bir tasarım sergileyen ahşap minberin yanlarında, muhtemelen II. Mahmud dönemine ait beyzi kabartmalar mevcuttur. Harimin kuzeybatı köşesinde yer alan minare, yapının batı cephesinde taşkınlık yapan, kare tabanlı bir kaideye oturur. Kaide gibi kesme küfeki taşı ile örülmüş olan pabuç kısmı kesik koni biçiminde olup köşelerinde, alt uçları volütler, üst uçları pilastrlar ile sonuçlanan, süsleyici nitelikte gömme sütunlar bulunmaktadır. Tuğla örgülü, silindir biçimindeki gövdenin üzerinde, basit demir korkuluklarla sınırlandırılmış şerefe, aynı malzeme ile örülmüş peteğin üzerinde de kurşun kaplı, koni biçimindeki ahşap külah vardır.

Arsanın kuzeydoğu köşesindeki şadırvan doğu yönünde komşu apartmana, kuzey yönünde arsanın çevre duvarına bitişmekte, üzerini örten kırma çatı, güney ve batı yönlerinde bulunan altı adet ahşap dikmeye oturmaktadır. Ongen prizma biçimindeki haznesinin her yüzünde, kaş kemerlerin taçlandırdığı birer musluk vardır.

Mescit-tevhidhaneyi batı ve güney yönlerinden kuşatan hazirenin Çifte Gelinler Caddesi üzerindeki çevre duvarında, burada gömülü olan Müderris Ömer Efendi'ye ait 1209/1794 tarihli, sülüs hatlı bir mezar kitabesi dikkati çeker.

Bibi. Barkan-Ayverdi, Tahrir Defteri, 121, no. 679; Evliya, Seyahatname, I, 216; Ayvansara-yî, Hadîka, I, 28-29; Ayvansarayî, Mecmua-i Te-vârih, 293-294; Mahmud Cemâleddin el-Hul-vî, Lemezât-ı Hulviyye, (haz. M. S. Tayşî), İst., 1993, s. 540; Çetin, Tekkeler, 584; Aynur, Saliha Sultan, 36, no. 93; Âsitâne, 12; Osman Bey, Mecmua-i Cevâmi, I, 2-3, no. 1; Münib, Mecmua-i Tekâyâ, 10; İhsaiyatll, 21; Vassaf, Sefine, V, 273; Öz, istanbul Camileri, I, 76; Sözen, Mimar Sinan, 375; Kuran, Mimar Sinan, 19, 242, 252, 261, 269, 315; Eminönü Camileri, 145. M. BAHA TANMAN


Yüklə 8,39 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   792   793   794   795   796   797   798   799   ...   889




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin