KirkçEŞme tesisleri

MİHRİŞAH VALİDE SULTAN

pının başlangıcında olduğu gibi, üst sınırında da tekrarlanmaktadır. Oldukça alçak olan ve yapının daireselliğine uygun devam eden kasnak kurşun kaplı kubbe ile son bulmaktadır. Türbe revaklı bir girişe sahiptir. Üç gözlü olan giriş, her üç ce-pesinde dörder sütun, üçer kemer ile dışa açılmaktadır. Ön cephenin yanlarda basık yuvarlak, ortada ise diğerlerine oranla daha geniş ve yüksek kemerleri vardır. Yastıklı ve impostlu sütun başlıkları ile bu bölüm ampir üslubuna hazırlık niteliğinde-, ki yenilikleri göstermektedir. Ortada kubbe, yanlarda tonoz ile örtülü olan eyvandan sonra ulaşılan giriş, iki renkli taşların oluşturduğu yuvarlak kemeri ve kilit taşında dönemin sevilen stilize kabuk motifi ile hayli göz alıcıdır. Hemen üstünde dikdörtgen çerçeve içine yerleştirilmiş ayet kitabesi bulunmaktadır. Kapı kemerinin yanlarında, kitabenin üstünde "C" ve "S" kıvrımlı akant ve palmet motiflerinin meydana getirdiği kompozisyon yer almaktadır. Yapının ön cephesi, kapının iki yanında yer alan dikdörtgen çerçeveli birer pencere ile tamamlanmaktadır.

Türbe içte 10,20 m çapında bir daire üzerinde tertiplenmiştir. Muntazam on iki kenarlı bir plana sahiptir. Köşelerde birer sütunun yer aldığı on iki kenarın dokuzunda alt sıra pencereleri açılmış, giriş açıklığının iki yanına yuvarlak kemerli nişler içine birer dolap yerleştirilmiştir. Yapının iç görünümüne yoğun bir süsleme hâkimdir. Kubbenin merkezinde yer alan daire motifinden çıkarak on iki kola ayrılan ışınsal kalem işi süsleme tanbura kadar devam etmektedir. Üst kat pencereleri revzenlidir. İç mekânı aydınlatmak için renkli camların kullanıldığı üst kat pencerelerinin altında yaldızlı yazı frizi dolaşmaktadır. Celi sülüs ile yazılmış olan bu yazılar hattat Mah-mud Celaleddin Efendi'ye (ö. 1829) aittir. Pencerelerin hafifletme kemerleri arasında daireler içinde Allah, Hz Muhammed ve dört halifenin isimleri yazılıdır. Sütun başlıkları en altta kabuk motifi, onun üstünde helezoni kıvrımlar yapan akant yapraklan ve profilli bir kısımdan sonra ayetlerin arasında yer alan büyük akant yaprağı ile birleşmektedir. Pencere aralarındaki bu sütunlar zengin profilli birer kaideye oturmaktadır.

Bir kartpostalda Mihrişah Valide Sultan Külliyesi'nin sebil ve çeşmesi

lümde görülen kalem işi bezemeler, ikinci avludaki revak kubbelerinin içlerinde de görülmektedir, ikinci avluda bulunan, Mihrişah Valide Sultan Türbesi naziresinde 18. yy'ın sonu, 19. yy ve 20. yy'ın başlarına tarihlenen, ait oldukları dönemlerin üslup özelliklerini yansıtan lahitler bulunmaktadır.

İmaret (Aşhane): Aşhanenin avlusuna, külliyenin güney cephesinden açılan giriş, Selçuklu dönemi portallerini hatılatacak ölçüde anıtsal bir biçimde inşa edilmiştir. Süsleme açısından da diğerine benzerlik göstermektedir. Kapı kemerinin üstünde kitabesi ve kapının kenarındaki ince mermer sütunların üzerinde de III. Selim'in im-zalr tuğraları mevcuttur. Külliyenin bu cephesinde, mermer avlu duvarı, pencereleri alnında, sebilin sağ tarafındaki hacet penceresi üzerinden başlayan Mehmed Esad Yesarî'nin(->) talik hattı ile yazılmış bir kitabe frizi bulunmaktadır.