KirkçEŞme tesisleri

MODA DENİZ KULÜBÜ

480

481

MODA İSKELESİ

rîsTüktiti0ple::':\fne de Moda -a Kâdikeııy.

Yüzyıl başından bir kartpostalda Moda. Necdet Sakaoğlu koleksiyonu

zik çalınırdı (o sıra Ankara'da olan Süreyya, yani Karpiç Usta'nın başgarsonu ve izleyicisi Sergei, yazları deniz kulübünün lokanta işletmesini üstlenir ve orkestrasını da getirirdi). Dolayısıyla yaz akşamları, ö-zellikle Moda îskelesi'nin üstü, Kadıköy'ün her yerinden buraya akan gençlerin piyasa yeri haline gelirdi. Gündüz daha çok plajın kadınlar kısmı önünde kalabalıklaşan kiralık sandallar gece kulübün önünde toplanırdı.

"Raft", kabineleri olan, dört köşe tahta bir saldı. Yazları zincirle Moda Koyu'nda-ki tonozlarına bağlanır ve kulüp üyelerine özel plaj imkânı sağlardı. Gene kulübün olan tenis kortu, Moda Burnu'nda hâ-

Moda'da bitişik nizam cumbalı evlerin bulunduğu Ağabey Sokağı. Nazım Timuroğlu, 1993

la çalışıyor. Demokrat Parti ve onun devamının ağırlığı hissedilen deniz kulübüne karşı, Cumhuriyet Halk Partisi geleneğine bağlı Modalılar da Lozan Kulübü'nü kurdular. Lozan Kulübü, ilkin, Zekeriya Serte!' in Devriye Sokağı'ndaki eski evinde açıldı; şimdi Moda Caddesi üstünde kalmış tek tuk eski Moda evlerinden birinde faaliyetini sürdürmektedir. Lozan Kulübü'nün de Moda Burnu'nda bir plajı vardı ama su kirliliği yüzünden o da kapandı.

Moda ve Kadıköy spor bu semtin önde gelen kulüpleridir, ikisi de en çok basketbol dalında başarılı olmuş, Moda Spor Kulübü birçok kere istanbul Basketbol Li-gi'nde şampiyonluğa ulaşmıştı, ayrıca su sporlarında da faaldi. Lokali halen Mühürdar'da, Leylek Sokağı'nın başındadır.

Mühürdar Bahçesi, plajın üstünde Küçük Moda Gazinosu ve iskelenin sol yanında Koço(->), bellibaşlı içkili lokallerdi. Mühürdar Bahçesi bütünüyle ortadan kalktı; Küçük Moda Gazinosu ile ondan önceki Bomonti Bahçesi de epey karakter değiştirdi. Koço'nun Rum sahipleri meyhaneyi satıp Yunanistan'a göçtüler. Koço, Modalıların çok sevdiği, sereserpe rahatça oturabildiği bir içkili lokantaydı, ama Moda dışından da müşterisi çoktu. Ayrıca, birkaç merdivenle inilen bir ayazması vardır.

Son 20 yılda Moda'da yemekli ve içkili yerlerin sayısı, nüfusla da orantılı olarak çok arttı. Moda Burnu çay bahçeleriyle çevrildi. Dondurmacılar yaz mevsiminin kalıcı bir özelliği haline geldi. Kadıköy'den deniz kulübü önüne kadar gelen (daha ileri gitmesini kulüp engelliyor) sahil yolu da yeni bir piyasa ve eğlence yeri olarak Moda'nın yaşamına katıldı.

Moda çarşısı öteden beri oldukça renkli ve zengin bir çarşıdır. Burada pastacı ts-tardi, berber Kozma, antikacı (eskici) A-cem, manav Abdullah, meyhaneci Grama-tikos gibi çeşitli renkli dükkân ve dükkân-

cılar günümüzde tarihe karıştı. Ama geleneği olan, kurumlaşmış çeşitli dükkânlar hâlâ duruyor: Bulgar mezeciler, Argiri ve daha ilerideki Milka, Sezen ailesinin donanımı çok az değişmiş Sıhhat Eczanesi, Meraklı Boyacı gibi.

Eski Moda, zengin bir semt olmakla birlikte, orta halli ve yoksulları da bulunan, organik bir mahalle özellikleri gösteren, insanların birbirini tanıdığı, her sınıftan belirli tiplere sahip, asude bir semtti. Artan nüfus ve değişen insan ilişkileriyle, bu eski Moda şimdi küçüldü ve ancak içinde yaşayanlara aşinalığını koruyan bir iç çevre olarak kaldı.

MURAT BELGE