O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI K I - 11 - 20- GURUH TALABASINING
Ma’lumotlarning intellektual tahlili
FANIDAN
1 – Amaliy ishi
Bajardi: I. Shaydullayev
Qabul qildi: A. G’aniyev
1-Amaliy mashg‘ulot
MATLAB MUXITIDA MATRITSALAR USTIDA ODDIY AMALLAR BAJARISH
Ishdan maqsad:
Matritsalarni shakllantirish;
Matritsalar ustida amallar;
Matritsaning asosiy xarakteristikalari; - Martitsali funksiyalar bilan tanishish.
Nazariy qism Matritsaning asosiy xarakteristikalariga quyidagilar kiradi:
Determinanti;
Rangi;
Normasi;
Ortogonal bazisi;
Xos sonlari va xos vektorlari;
Matritsaning keltirilgan xarakteristikalarini hisoblashda kerakli funksiyalar matlab\matfun papkasida keltirilgan va mazkur funksiyalar ro‘yhati help matfun komandasi yordamida chiqariladi.
1. Matritsaning asosiy xarakteristikalarini hisoblash
Matritsaning asosiy xarakteristikalari sirasiga matritsaning determinant , rangi, normasi, ortonormal bazisi, xos sonlari va xos vektorlari, izi va h.k.lar kiradi. 1.1. Matritsaning determinant 𝑛 – tartibli 𝐴 kvadrat matritsaning determinant quyidagicha hisoblanadi:
𝑛
𝑑𝑒𝑡(𝐴) = |𝐴| = ∑(−1)𝑖+𝑗 𝑎𝑖𝑗 𝐴𝑖𝑗 𝑗=1
determinantlar uchun 𝑑𝑒𝑡(𝐴), |𝐴|,∆𝐴kabi belgilashlardan foydalaniladi.
𝐴𝑖𝑗 − A matritsaning 𝑎𝑖𝑗 - elementining to‘ldiruvchisi
Determinantning xosalari
1o. Agar determinantning ustunlaridagi chiziqli bog‘liq bo‘lsa, uning qiymati nolga teng; 2o. Agar determinantning aqalli bitta ustuni noldan iborat bo‘lsa uning qiymati nolga teng;
3o.Matritsa transponirlanganda uning determinanti o‘zgarmaydi;
4o.Agar matritsaning determinant nolga teng bo‘lsa, bunday matritsa XOS singulyar deyiladi, aks holda xosmas, singulyarmas deyiladi Matrrisaning determinanti 𝑑𝑒𝑡(𝐴) funksiyasi yordamida topiladi.
Misol
2 3