Küresel iKLİm değİŞİKLİĞİne karşi mücadelede sicak tartişMA: “kyoto protokolu ve tüRKİYE” ya da “TÜRKİye neden kyoto’yu imzalamali

416 Years of Scientific Assessment in Support of the Climate Convention. WMO-UNEP, Aralık 2004.

5 International Panel on Climate Change, Climate Change 2007: The Physical Science Basis: Summary for Policymakers. WMO-UNEP, Şubat 2006

6 Raporda söylendiği şekliyle very likely, yani “çok muhtemel”.

7 Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Küresel İklim Değişikliği Sunumu, İklim Değişikliği Okulu, Eylül 2006

8 Önceki raporda bu üst sınır 5,8C idi.

9 Adı geçen IPCC raporu ve Postdam Institute for Climate Impact Reserach tahminleri çeşitli senaryolarda bu tahminleri vermektedir. http://www.pik-potsdam.de/infodesk/climate-change-knowledge-in-a-nutshell

10 Bu artış, 1906-2005 yılları ortalama sıcaklıkları arasındaki farkı gösterir. Hesaplama, her güncellemede önceki 100 yıl için yapılmaktadır.

11 International Panel on Climate Change, Climate Change 2007: The Physical Science Basis: Summary for Policymakers. WMO-UNEP, Şubat 2006

12 ppm = atmosferde her bir milyon molekülden kaçının söz konusu madde olduğunu gösteren ölçü birimi: parts per million = milyonda parçacık.

13 Postdam Institute of Climate Impact Reserach, http://www.pik-potsdam.de/infodesk/climate-change-knowledge-in-a-nutshell

14 Yine de AB anlamlı hedefler koymaya başlayan taraflar arasındadır. AB, 2020’ye kadar emisyonlarını 1990 seviyesinin %20 altına indirme kararı almıştır. ABD’de de kimi eyaletler anlamlı indirim hedeflerine gitmektedir. Örneğin Kaliforniya eyaleti 2050’ye kadar 1990 seviyelerrinin %80 altına inmeyi hedeflediğini açıklamıştır.

15 Naomi Oreskes, The Scientific Consensus on Climate Change, Scince, vol. 306, 3 Aralık 2004

16 Goerge Monbiot, Denial Industry. “Heat: How to Stop the Planet Burning” içinde, Ekim 2006, Penguin Press

17 Türkiye için geliştirilen bir örnek acil eylem planı için bkz. Yeşiller İklim Değişikliği Acil Eylem Planı, Şubat 2007. www.yesiller.org

18 Bu konuda ayrıntılı bir analiz için bkz. Ümit Şahin, Truva Atı Olarak Sürdürülebilir Kalkınma. Üç Ekoloji, Sayı 2, 2004.

19 16 Years of Scientific Assessment in Support of the Climate Convention. WMO-UNEP, Aralık 2004.

20 Bugüne dek yapılan Taraflar Konferansları (COP) şöyledir (Kyoto Protokolü’nün yürürlüğe girdiği 2005 yılından itibaren yapılan taraflar konferansları aynı zamanda Kyoto taraflar toplantısıdır (MOP)): COP-1, Berlin, COP-2, Cenevre, COP-3, Kyoto, COP-4, Buenos Aires, COP-5, Bonn, COP-6, Lahey, COP-6 "bis," Bonn, COP-7, Marakeş, COP-8, Yeni Delhi, COP-9, Milano, COP-10, Buenos Aires, COP-11/MOP1, Montreal, COP-12/MOP2, Nairobi

21 United Nations Framework Convention on Climate Change, UN, Mayıs 1992

22 Şu anda OECD’ye üye ülke sayısı bu 4 eski Doğu Bloku ülkesinin yanı sıra Meksika ve Güney Kore’nin de katılmasıyla 30’a yükselmiş bulunmaktadır. Meksika ve Güney Kore, 1992’de OECD üyesi olmadıkları ve eski Doğu Bloku’na dahil de olmadıkları için Ek-1 dışı ülkelerdir. Kaynak Organisation for Economic Co-operation and Development web sitesi: http://www.oecd.org/

23 Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Clımate Change, UN, 2007

24 UNFCC Secreteriat, Kyoto Protocol Reference Manual on Accounting of Emissions and Assigned Amounts. UN, Şubat 2007

25 Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Clımate Change, UN, 2007

26 Bunlar Birleşmiş Milletler üyesi 192 ülke ve bunlara ek olarak BM üyesi olmayan, ama yüksek nüfusa sahip Batı Sahra ve Tayvan ile, sembolik bir ülke olmakla birlikte Avrupa’da bulunduğu ve tüm ülkeler tarafından tanındığı için Vatikan’dır.

27 Kyoto Protocol Status of Ratificaation, UNFCCC, 28 Eylül 2006

28 Murat Türkeş, Türkiye - İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İlişkileri. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü web sitesi http://www.meteor.gov.tr/2006/arastirma/arastirma.aspx?subPg=102&Ext=htm

29 Türkiye’nin Ek-2’den çıkarılması makul bir karar olarak değerlendirilebilir. Envanter çalışmasını bile GEF gibi küçük proje destekleriyle yapmak “zorunda kalan” Türkiye’nin başka ülkelere finansal ve teknolojik destek yapması beklenemezdi.

30 “Beyaz Rusya, Kyoto Protokolü Ek-B Listesinde adı yer almamasına rağmen Ağustos 2005 tarihinde Protokol’e taraf olmuştur. Beyaz Rusya, Protokol’e Taraf olmasının ardından, Montreal-COP/MOP1’de Ek-B içerisinde -%5 hedefiyle yer almak istediğini belirten bir başvuruyu Sekretarya’ya sunmuştur. COP/MOP1, Ek-B içerisindeki değişikliklerin ancak 2006 yılında gerçekleştirilecek COP/MOP2’de ele alınabileceğini belirten bir karar vermiştir. Bununla beraber Beyaz Rusya, COP/MOP1’de Taraf ülke olarak Kyoto Protokolü sürecine katılmış hatta Kyoto Protokolü 6. Madde (Ortak Yürütme) Danışma Kurulu’nda bir temsilciyle yer almıştır.” Türkiye ve Kyoto Protokolü, http://www.iklimlerdegisiyor.info/modules.php?name=ttkyoto

31 Turkish Statistical Institute, Türkiye Greenhouse Gas Inventory, 1990 to 2004: National Inventory Report, Ankara 2006.

32 UNFCC, GHG Data 2006, Highlights from Greenhouse Gaz Emissions Data for 1990-2004 for Annex-1 Parties

33 Oysa TÜİK tarafından verilen rakama göre bu artışın %110 olarak açıklanması gerekirdi. Bu konu daha sonra ele alınacaktır.

34 Turkish Statistical Institute, Türkiye Greenhouse Gas Inventory, 1990 to 2004: National Inventory Report, Ankara 2006.

35 First National Communication on Climate Change. Republic of Türkiye, Ministry of Environment and Forestry, Ocak 2007

36 UNFCC, GHG Data 2006, Highlights from Greenhouse Gaz Emissions Data for 1990-2004 for Annex-1 Parties

37 Envanter raporunda toprak kullanımından dolayı -74,07 milyon ton rakamı verrilmektedir, bunu 357,39’den çıkarırsanız 283,32 milyon ton kalır.

38 “without LULUCF”

39 Bu çalışmada sera gazı emisyonlarıyla ilgili rakamlar iki kaynaktan derlenmiştir. Ek-1 ülkeleinin rakamları Birleşmiş Milletler’in 2006 raporundan alınmıştır ve 2004 rakamlarıdır. Bu rakamlar sadece CO2’yi değil, CO2 eşdeğeri olarak metan ve diğer sera gazlarını da içermektedir. Ek-1 dışı ülkelerin emisyon düzeyleri için böyle güncel bir derleme olmadığı ve çeşitli kaynaklarda çoğu ülke için 1990’dan 2003’e kadar değişik yıllara ait değerler bir araya getirildiği için, Ek-1 dışı ülkelerin değerleri topluca bulunabildikleri tek yer olan Birleşmiş Milletler İstatistik Birimi ve Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü’nün “Binyıl Kalkınma Amaçları Göstergeleri” çalışmasından alınmıştır. Burada verilen en güncel rakamlar 2003-2004 rakamlarıdır ve bunlar CO2 emisyonları olduğu için toplam sera gazı emisyonları tabloda verilenden biraz daha yüksek olmalıdır. Bu fark dünyanın toplam sera gazı salım miktarını etkileyeceği için yüzdeleri bir miktar değiştirebilir. Ancak Türkiye’nin sıralamadaki yerini değiştirecek bir etkide bulunması olası görünmemektedir. Kaynak: Millenium Development Goals Indicators, UNSD ve UNESA, 2007. http://mdgs.un.org/unsd/mdg/default.aspx

40 Türkiye’nin enerji yoğunluğu 3,8 iken, OECD ortalaması 1,9’dur.

41 “Contraction and Convergence”. Ayrıntı için Global Commons Institute ve Wuppertal Institute kaynaklarına başvurulablir. http://www.gci.org.uk/contconv/cc.html ve http://www.wupperinst.org

42 Bunun kanıtlarından biri de, sadece Kyoto’da değil, Çerçeve Sözleşme’de de, çoğu BM belgesindeki gibi bütünüyle insan merkezci bir tutum alınmasıdır. Oysa küresel ısınmadan sadece insanlar değil, bütün canlılar zarar görmektedir. Ekolojist bir bakış açısı sadece insanları değil, tüm canlıların yaşam ortamını korumayı hedefleyen bir metin üretirdi.

43 Çünkü Kyoto Protokolü’nde çerçeve sözleşmenin aksine “sürdürülebilirlik” ve “adalet”ten sözedilmez. Bu ilkelere çerçeve sözleşmeye gönderme yapılarak “sessizce” onay vermekle yetinilir.

44 “TEMA Diyor ki, Ağaç Dikin, Küresel Isınmaya El Koyun!” TEMA’nın basında yaygın olarak küresel ısınmayı önlemek için asıl yapılması gerekenin ağaç dikmek olduğu şeklinde yer alan basın açıklaması için TEMA web sitesine bakınız: http://www.tema.org.tr/tr/bizden_haberler/guncel/2007/KureselIsinmaAgaclandirma.htm

45 Yücel Çağlar, “Ormanlarımızın ve Ormancılığımızın Geleceği Hiç De İç Açıcı Değil” www.kırsalcevre.org.tr

46 Kyoto Protokolü EED Basın Açıklaması, Enerji Ekonomisi Derneği web sitesi, www.traee.org. Ayrıca Bölgesel Çevre Merkezi REC’in savunduğu iklim değişikliği politikası da aynı paraleldedir. Bkz. www.iklimlerdegisiyor.info ve Cemre dergisindeki çeşitli yazılar.

47 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 2005 yılında Rize'de Karadeniz sahil yoluna karşı çıkan çevrecileri kastederek 'Hayatla mücadele ediyoruz. Çevrecilerle de mücadele edeceğiz' demişti.

48 Total GDP 2005, World Development Indicators database, World Bank, 1 July 2006

Kyoto Protokolü ve Türkiye