Linux nedir

Yazma yöntemleri

Depo bölümünün öntanımlı olarak bağlandığı dizin /mnt/archive dizinidir. Çeşitli nedenlerle faklı bir dizine bağlanıyorsa ilgili kısmı kendinize göre düzenlemeniz gerekir.

Gruba yazma izni verilmesi

Arşiv bölümü ön tanımlı olarak root kullanıcısı ve root grubunun sahipliğindedir. Pardus'ta bütün normal kullanıcıların dahil olduğu ana grup users grubudur. Eğer deponun sahip grubu users olursa ve yazma yetkisi verilirse bütün normal kullanıcılar bu dizine yazabilecektir.

Öncelikle /mnt/archive bölümünün sahip grubunu users yapalım. Konsolu açın ve root girişi yapın.

chown -R :users /mnt/archive

Bu komutu verdikten sonra sıra gruba yazma yetkisi vermeye geliyor.

chmod -R g+w /mnt/archive

Bu komutu verdikten sonra artık normal kullanıcılar bu bölüme yazabilirler.

Bölüm sahibinin değiştirilmesi

Gruba yazma izni verilmesine benzer. Bilgisayarda sadece 1 kullanıcı varsa bu yöntem de tercih edilebilir. Yapılması gereken bölüm sahibini kullanıcı adı bölüm grubunu ise users yapmaktır. Konsolu açın ve root girişi yapın.

chown -R kullanıcı adı:users /mnt/archive

bu komutu verdikten sonra sahiplik değişmiş olur ve artık bölümün yeni sahibi bölüme yazabilir.

Kaynak koddan yazılım kurmak

PiSi paket depolarında pisi paketi bulunmayan açık kaynak kodlu yazılımlar istenirse kaynak kodu derlenerek çalıştırılabilir hale getirilebilir. Ancak yazılımın PiSi paketinin yapılması için geliştiricilerden talepte bulunulması taviye edilir. Bunun için paket isteği sayfasından yararlanılabilir.

Kaynak kodun derlenmesi

Kaynak kodlar genellikle tar.gz olarak paketlenmiş halde, İnternet sitelerinde indirilmeye sunulurlar. İndirilen paketin içinde yer alan install, readme, configure gibi dosyaları açıp nasıl derleneceğini öğrenmeniz en doğru olanıdır. Eğer aksi yazılmamışsa ya da indirdiğiniz paketin içinde böyle dosyalar yok ise aşağıdaki işlemleri sırasıyla takip ederek paketi derlemeyi deneyebilirsiniz.

Öncelikle programı ev dizinine indirin. Genellikle programlar sıkıştırılmış olarak inecektir. Üzerine sağ tıklayıp Aç > Buraya Aç yolunu izleyin. Dosyaların açıldığı dizini açıp F4'e tuşuna basın, böylelikle bu dizinde Konsole ekranını açmış olacaksınız. Öncelikle şu komutu çalıştırın;

./configure

Böylece gerekli kütüphanelerin varlığını kontrol edebilirsiniz. Eğer gerekli kütüphane ya da kütüphaneler yoksa veya başka bir sorun varsa bu durum ekrana yazılan mesajlarda bildirilmektedir. Eğer hiçbir sorun veya eksiklik yoksa aşağıdaki komutu çalıştırarak derleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz;

make

Bu işlem hatasız sonuçlandıktan sonra programın çalıştırılabilir (binary) dosyalarının sistemde gerekli yerlere kopyalanması gerekir. Bunu ancak yönetici (root) yetkilerine sahip bir kullanıcı yapabilir. Yönetici kullanıcı yetkilerini almak için şu komutu çalıştırın;

su

Yönetici parolanızı soracaktır, ancak yazarken ekranda görünmeyecektir. Son olarak derlemesi yapılmış çalıştırılabilir dosyaları sisteme kurmak için şu komutu çalıştırın;

make install

Eğer bir sorun çıkarsa çıktılarda yazılanları okuyarak sorunun ne olduğuna dair bilgi edinebilirsiniz.

Programı kaldırmak

Diyelim ki programı kullandınız ve bir sonraki sürümü çıktı ya da pisi paketi yapıldı ve onu kullanmak istiyorsunuz. Programı kurduğunuz yerde konsolu açıp aşağıdaki kodu girerseniz programı kaldırmış olursunuz.

make uninstall

Konsol komutları

Konsol

Linux ortamında bilgisayarımızdaki pek çok işi grafiksel kullanıcı arayüzde yaparız. Ancak ilkel olarak gözükse de pek çok sorunu çok daha hızlı çözmemizi sağlayan bir başka ortamda komut satırı arayüzüdür. Kabuk ise komut satırı arayüzünde yazdığımız komutların bilgisayar tarafından anlaşılmasını sağlayan bir yorumcudur. Varsayılan olarak kullanılan kabuk türü BASH'tır.

Konsolu açmak

Pardus > Programlar >Sistem > Konsole (Terminal Programı) ile yolunu izleyerek komut satırı arayüzünü açabilirsiniz. Ayrıca konsolu açmak için Alt + F2 tuş bileşimi kullanarak açılan kutucuğa konsole yazılması yeterlidir. Konsol yerine YaKuake uygulaması da kullanılabilir. Pardus > Programlar > Sistem > YaKuake yolunu izleyerek programı açın. Bundan sonra F12 tuşuna her basışınızda YaKuake açılacaktır. İlk görüntü korkutucu olmasına rağmen hızlı ve sorunun çözümünün daha çabuk görülmesi açısından kullanışlı olduğu düşünülmektedir.

Konqueror gibi bir dosya yöneticisininde herhangi bir dizini görüntülerken o dizin içinde Konsolu çalıştırmak için F4 tuşu kullanılabilir. Grafiksel ortamındayken Ctrl + Alt + F1 ya da F2, F3, F4, F5, F6 tuşları kullanılarak 6 farklı kullanıcı ile konsol hesabını kullanılabilmektedir. Grafiksel kullanıcı arayüzüne geri dönmek için Ctrl + Alt F7 kullanmalıyız.

Konsolu tanımak

Konsol açıldığında kullanici_adi@bilgisayar_adi calisilan_dizin $ görürüz.

Bulunduğumuz dizinin yolunu tam olarak görmek için pwd komutunu kullanırız.

Dizinimizi değiştirmek için cd komutunu kullanırız. İstersek cd ... komutu ile bir üst dizine dönerken cd /home/kullanici_adi/dizin_adi yolunu kullanarak ev dizinindeki bir dizinin içine girebiliriz. Masaüstüne gidelim;

Burada dosya ve dizinleri görmek istiyoruz. Bunun için ls komutunu kullanabiliriz.