M ü b a r e k g e c e L e r

“Mi’rac” (mim, ra, elif, cim) harflerinden oluşmuştur.

Mi’racın ikinci kısmını ifade eden bu kelime de

() mim, → ha­kikati Muhammedî,

() ra → Rahmaniyet,

() elif → Ahadiyet,

() cim → Cemal-i İlahidir.

Hal böyle olunca çıkan mana:

“ey gönül aleminde yürüyerek esma alemine ulaşan, oradan Hakikat-i Muhammedi ile Rahmaniyet alemini idrak ederek, sıfat, zat ve Ahadiyet mertebelerine yükselip, böylece ilahi cemali seyre başlayan kimse” ol­makladır.
İşte bu oluşum İnsanlığın temel gayesidir. Yani bu alemin hakikatini ve kendi hakikatini idrak etmektedir.
Adem (as)da

“ve nefahtü” (Hicr 15/29)

yani “Ruhumdan nefhettim” hükmü ile başlıyan “esfeli safili”nden aslına dönüş

“men reani fekad reel Hak” ile

yani “bana bakan ancak Hakk’ı görür” hükmü ile Zatına ulaşıp kemale ermiş oldu.
İşte bu yüzden Mi’rac hadisesi bizler için çok önemli bir olu­şum ve bilgi kaynağı olmalıdır.

Eğer Mi’rac yapılamamış olsaydı, insanlık asla ebedi varlığa ulaşamaz, hasret ve gurbette kalırdı.

“Hakikat-i Muhammedi”nin yer yüzünde zuhur mahalli olan peygamber/rasul ve İnsan-ı Kamil/Hazret-i Muhammed (as) olmasaydı insanlık alemi için bu oluşum hayal olurdu.
İnsanlığın o zatın şahsında ulaştığı son nokta “Mi’rac”tır. O yüzdende kendisi son peygamber, kitabı da son kitap olmuştur ve sadece o gecede in­san beyni “Akl-ı kül” itibariyle tam kapasite ile çalışmıştır.
Bilindiği gibi insan beyni “Akl-ı cüz” itibariyle yaklaşık %6-8 kapasite ile çalışmaktadır. Gayemiz bu çok değerli atıl kapasiteyi daha geniş ufuklara “akl-ı kül”e yöneltip arttırmak olmalıdır.
İlk Mi’rac (yükseliş) olayı İdris (as) hakkın­da bildirilmiştir.

(Kur’an-ı Keriym’de Meryem Suresi 19/56-57 ayetlerinde)



_



vezkur fiy’l kitabi idriyse innehü kane sıddıykan nebiyyen (56)

ve refa’nahü me­kanen aliyyen (57)

ve idrisi kitapta (içinde/hakkında) zikret/an

innehü/kesin o sıddık/doğru/samimi nebiyy/peygamber idi (56)

ve aliy mekan olarak refa’nahü/onu/kendisini refiğ/yükselttik (57)

“Ey Muhammed! Kitab’da İdris’e dair söylediklerimizi de an;

çünkü o dosdoğru bir peygamberdi. Onu yüce bir yere yükselt­tik.”

Bu hususta bir çok rivayetler vardır, dileyen araştırabilir, yeri olmadığı için bu kadarla iktifa ediyoruz.

İkinci Mi’rac, (yükseliş) olayı Musa (as) hakkında bildirilmiştir.

(Kur’an-ı Keriym’de A’raf Suresi 7/143 ayetinde)

___

  

_











“ve lemma cae musa limiykatina ve kellemehü rabbühü

kale rabbi eri­niy enzur ileyke kale len teraniy

ve la­kininzur ilel cebeli feinistekarre meka­nehü

fesevfe teraniy

felemma tecella rabbühü lil cebeli ce’alehü dekken

ve harre musa sa’ıkan

felemma efaka ka­le sübhaneke tübtü ileyke

ve ene evvelül mumıniyne”

ve mikatımız/tayin ettiğimiz vakit (ibadet süresi, yeri) için

musa cae/geldiğinde/gelince

ve rabbühü/onun/kendisinin rabbi

kellemehü/ona/kendisine kelime ettiğinde/konuşunca

dedi ki, rabbim bana rüyet/göster ki

sana değin/üzre nazar edeyim/bakayım

dedi ki, len teraniy/asla beni rüyet edemez/göremezsin

ve lakin/ancak cebel/dağa değin/üzre nazar et/bak

bu halde meka­nehü/onun/kendisinin mekan/yerinde

eğer karar/sabit/sakin olur, durursa

artık/bu halde beni rüyet edecek/göreceksin

bu halde cebel/dağ için/diye rabbühü/onun/kendisinin rabbi

cella/tecelli ettiğinde/nuru tesir edince

ce’alehü/onun/kendisini ca’l etti/kıldı dekken/yerle bir, ufalandı

ve saik/ölü/baygın olarak

musa hare/yukardan aşağı düştü, yere kapandı

bu halde fevk/iyileştiğinde/ayılınca sen sübhan, münehzehsin dedi

sana değin/üzre tevbe ettim

ve ene/ben müminlerin evvel/ilkiyim

“Musa tayin ettiğimiz vakitte gelip Rab­bi onunla konusunca

Musa: Rabbim! Bana Kendini göster. Sana bakayım” dedi.

Allah: “Sen Beni göremessin ama dağa bak, eğer o yerinde kalırsa, Sen de Beni göreceksin” buyurdu.

Rabbi dağa tecelli edince onu yerle bir etti ve Musa da baygın düşdü; ayılınca

“Ya Rabbi, münezzehsin, sana tevbe ettim, ben inananların il­kiyim” dedi.

Rabbının sesini çok yakından işiten Musa (as)

“Rabbim hana kendini göster. Sana bakayırn” dedi

bunun üzerine, “len terani” sözüne muhatap oldu yani “sen beni göremezsin” dedi,

Çünkü Museviyet tenzih mertebesi itibariyle düzenlenmiştir.

Bu mertebe de tenzih eden ve edilen ikiliği vardır, dolayısıyla Hakk’ı müşşahede etmek mümkün olmamaktadır.

Üçüncü Mi’rac (yükseliş) olayı İsa (as). hakkında bildirilmiştir.

(Kur’an-ı Keriym’de Ali İmran Suresinde 3/55)

_

“ya ıysa inniy müteveffiyke ve rafi’uke ileyye

ya isa inniy/muhakkak/kesin benim

seni müteveff/vefat ettiren, öldüren

ve bana değin/üzre (lehime) seni rafi’u/refiğ eden, kaldıran

“Ey İsa! Ben seni eceline yetireceğim seni kendime yükselteceğim.”

(Kur’an-ı Keriym’de Nisa Suresinde 4/158)



bel refe’ahullahü ileyhi

bilakis/doğrusu ona/kendine değin/üzre/doğru allah refi etti/yükseltti

“Allah onu kendi katma yük­seltti.”

İnsanoğlunun ezeli arzuusu olan aslına, yani Rabbına ulaşma duygusu yavaş yavaş tatbik sahasına konmuş, her peygamber kendi mertebesi itibarile bu yolda birer menzil kaletmiş ve niha­yet “Hakikat-i Muhammedi”nin dünyadaki zuhuru olan Hazret-i Muhammed’in S.A.V Mi’rac-ı ile kemale ermiştir, şimdi onun Mi’racım gayretimiz nisbetinde anlamağa ve tatbik etmeye çalışalım.
Yukarıda belirtilen hadis ve ayetler de Cenab-ı Hak Mi’rac hadisesinin hakikatlerim o günün insanına o günün anlayışı içersinde bir çok misaller vererek anlatmıştır.

Bu misaller de o günün in­sanının düşünebileceği, tahayyül ve tasavvur edebileceği şekillere büründürülerek ifade edilmiştir. Bu günün insanı o gün verilen misalleri daha iyi yorumlamaktadır. Bu günün insanının aklı şu­uru, yaşantısı, görüşüde çok süratli artmış ve genişlemiştir.

O gün çölde yaşayan insanların kendileri için değer arzeden vahası, suyu, kırbası devesi ve hurması idi. Böyle dar bir çerçeve­de yaşayan, insanlara Cenab-ı Hakk’a giden Mi’rac yolunu anlat­mak her halde pek kolay bir iş değildi. Ancak Kelam-ı İlahi en güzel ifadelerle hem o günün hem de ilerki zamanlarda gelecek insanların da anlayışlarına sunulan gizli ifadeleriyle izah edilmeye çalışılmıştır.
Ey salik! Dikkat et ki, bu olay aynı zamanda senin de Mi’racın’dır.

“Regaib” gecesi itibariyle Hakk’a olan rağbetin arttığında,

“Mevlüt” gecesi ile ifadesini bulan “Hakikat-i Muhammedi” gönlünde doğar.

Faaliyele geçen Hakikat-i Muhammedi yaşamı güçlenerek “Berat” gecesi ifadesiyle nefsinden kurtuluşun beratını alır ve Mi’rac yolculuğuna çıkmaya namzet olursun, gayretini eksiltmezsen yoluna devam edersin.

Hazrel-i Rasullullah’ın basından geçmiş İsra ve Mi’rac hadisesi din mevzuları arasında izahı en güç olanlardan biri veya birin­cisidir.

Bu oluşumu daha iyi anlamak için “Hazarat-ı Hamse” beş hazret mertebelerini *(2) bilmek faydalı olur.

Ancak at ve deve hızını bilen bir kavme, gecenin çok kısa bir zaman diliminde bütün alemleri gezerek gördüğünü ve bunu ispatlıyarak gerçek olduğunu anlatmak o kadar kolay olmasa gerek. En hızlı vasıtanın at ol­duğu bir devirde sonsuz alemlere açılıp, bu alemlere gidiş gelişin nasıl bir vasıta ile yapıldığım izah etmek ancak onların seyahat vasılalarına benzer bir şekilde “attan küçük, katırdan büyük” söz­leriyle ifade edilmiştir.
“Burak” ismi verilen bu vasıtadan sonraki yükselişe merdiven ve daha sonraki yükselişe de “Ref Ref” tabiri kullanılmıştır.
İsra “Burak” ile yapılmıştır, bunun “Berk”ten geldiği yani yıl­dırım ışık hızı gibi bir şey olduğu bildirilmiştir.
*(2) “İrfan Mektebi” adlı kilamızda kısaca anlatıldı.

Şimdi gelelim Mi’racın birinci bölümünü bildiren,

İsra Süresinin ilk ayetine; (İsra Suresi 17/1)

_

_



__

“sübhanelleziy esra bi’abdihi leylen

minel mescidil harami ilel mescidil aksalleziy

barekna havlehü linüriyehu min ayatina

innehü hüves semiyul besıyrü”

ayat/ayetlerimizden

nüriyehü/onu/kendisini rüyet edelim/gösterelim için/diye

mescidi’l haramdan

havlehu/onun/kendisinin havl/çevresini

barek/bereketli/mübarek) kıldığımız

mescidi’l aksaya değin/üzre (uzağa, görülemeze)

leyl/geceleyin abdihi/onun/kendisinin abd/kulunu

esra/sera/isra eden, yürüten zat sübhan/fariğ, münezzehtir

innehü/muhakkak/kesin o hüve semi/işiten, duyan basir/gören

“Kulu Muhammed-i bir gece Mescid-i Haram’dan kendisine bir kısım ayellerimizi göstermek için, çevresini müba­rek kıldığımız Mescid-i Aksaya götüren Allah’ın şanı yücedir. Doğrusu o işitir ve görür.” Şekliyle belirtilen bu Ayet-i kerimeyi daha yakından incelemeye çalışalım.

Başta ifade edilen “sübhan” kelimesi “tenzih” mertebesi itibariyle Allah c.c demektir.
“Tenzih” ise, Cenab-ı Hakkı c.c her türlü kusur, noksan, şerik gibi hallerden uzak bilmektir.
Mi’rac, Hz. Rasülüllah’ın seyri sülük’udur.

Ümmetleri olmamız hasebeyle bizim de Mi’racdan nasibimiz vardır, bunu belirtmek için hadisi şerifle “namaz mü’minin miracıdır” buyurmuştur. *(3)

Peygamberimizin s.a.v. yaşamış olduğu bu hadise, düşüncelerimizin tamamen fevkinde ve dışında olan bir hadisedir. Maddi ölçülerle ifade edilemiyen, Allah’ın zatında meydana getirmiş ol­duğu hakikatler manzumesidir.

Dolayısıyla beşeriyelimizle bunları anlamamız mümkün değildir. Ancak Akl-ı cüzü’müzü Akl-ı kül’e ulaştırabilirsek mümkün olabilir; bu da bir eğitimdir.

Aslında Mi’rac bir gecede değil, seyri sülük ile oldukça uzun bir sürede meydana gelir, ancak bir geceye hasredilmesi toplu olarak anlatılması icabıdır.
*(3) “Salat” isimli kitabımızın incelenmeside yarar vardır

İşte bu yüzden “sübhan” yani Allah c.c her türlü noksanlıktan “tenzih” edilir. Onun gücü, beşeriyet aklı ile idrak edilemiyen her türlü işi yapacak kudrettedir.

“elleziy” “O öyle bir Allah’tır ki”

“esra bi’ahdihi leylen” “kulunu gecenin bir vaklinde yürüttü” ifadesiyle genel an­lamda yorumlanan ayetin bu bölümüne, öz anlamıyla bakmağa çalışalım.

“esra” “yürüttü”, yani kendi gerçek hakikatine yürüttü,

“bi abdihi” “kulu ile” yani abdiyyet ve ulûhiyet mertebeleri ile

“leylen” “gecenin bir vaktinde” yani beşeriyetinden yok olduğunda,

“minel mescidil harami ilel mescidil aksa”

“Mescid-i Haram­dan, Mescid-i Aksa ya” “yürüttü”
Şimdi; ayet-i kerimenin bu bölümünde akla bir sual geliyor,

- niçin Mi’rac doğrudan “Kabe-i şerif”den olmadı da, Kuds-ü şerife gi­dip oradan vaki oldu?

- El cevap: Çünkü Kabe-i şerif “beytullah”tır. “Allahın evi”,

“makam-ı zat”tır, mertebe-i ahadiyyet’tir.

Orada gerçek anlamda var olan daima “Gönül Mi’rac”ındadır.

Hz. Rasullullah devamlı Hakkı’ın huzurunda olduğundan devamlı Mi’rac halindeydi.

Bu oluşumu ümmetlerine de bildirmesi için zahiren de Mi’racın olması gerekiyordu.