M17. Ikki o’zgaruvchili ifodalarning qiymatini berilgan sonlar orqali toppish. Ifodaning qiymatini topish

Parallelepiped (yun. parallelos — parallel va epipedon — tekislik) — qarama-qarshi yoqlari oʻzaro parallel va teng parallelogrammlardan iborat oltiyoqlik. Parallelepipedning 8 uchi, 12 qirrasi boʻladi. Yon qirralari asos tekisligiga tik boʻlgan Parallelepiped toʻgʻri, aks holda ogʻma Parallelepiped deyiladi. Toʻgʻri Parallelepipedning yon yoklari toʻgʻri toʻrtburchaklardan iborat. Asosi toʻgʻri toʻrtburchakdan iborat Parallelepiped toʻgʻri burchakli Parallelepiped, yoklari kvadratlardan iborat Parallelepiped kub deyiladi. ^[1]
Hajm — �=���� �=1+2cos⁡(�)cos⁡(�)cos⁡(�)−cos2⁡(�)−cos2⁡(�)−cos2⁡(�)

Tog'ri burchakli parallelepiped va kub sirt yuzi va hajm formulalari

To'g'ri burchakli parallelepiped

a) o'lchamlari bo'yi-a, eni-b, balandligi-c bo'lsa, u holda uning sirt yuzi:

S=2(ab+bc+ac)
formula bilan hisoblanadi.
Misol: Qirralari 5 cm, 6 cm, 7 cm bo'lgan to'g'ri burchakli parallelepipedning to'la sirt yuzini toping.
Yechish:
S=2·(5·6+6·7+5·7)=2·(30+42+35)=2·107=214 (cm²)
javob: 214 cm².

b) Qirralari uzunligi yig'indisi esa:
L=4(a+b+c)
formula bilan hisoblanadi.
Misol: O'lchamlari 5 cm, 6 cm, 7 cm bo'lgan to'g'ri burchakli parallelepipedning qirralari uzunligi yig'indisini toping.
Yechish:
L=4·(5+6+7)=4·18=72 (cm)
javob: 72 cm.
d) Hajmi:
V=a・b・c
formula yordamida aniqlanadi.
Misol: O'lchamlari 5 cm, 6 cm, 7 cm bo'lgan to'g'ri burchakli parallelepipedning hajmini toping.
Yechish:
V=5·6·7=210 (cm³)
javob: 210 cm³.
Agar to'g'ri burchakli parallelepipedning asos yuzini S=a・b, balandligini c=H deb belgilasak, uning hajmi 
V=S・H
formula bilan hisoblanadi.
Misol: Asos yuzi 21  cm² balandligini 3 cm bo'lgan parallelepipedning hajmini toping.
Yechish:
V=21·3=63 (cm³)
javob: 63 cm³.