«magistratura hazirliği məRKƏZİ» Əlyazması hüququnda

74 
 
7. Müəssisədə bir çox hallarda sex, ümumfabrik və köməkçi istehsalatlar hesabına 
aid edilən materalların buraxılması birdəfəlik qaimələrdə rəsmiləşdirilir. 
İstehsalata limitdən artıq materialların buraxflması prosesində qaimələrdən 
istifadə olunur. Bu zaman material almaq üçün qaimənin üzərində qırmızı və 
yaxud başqa rəngdə xəbərdaredici zolaq olur. Siqnal tələbnaməsinin o biri 
üzündə artıq xərcin baş vermə səbəbləri zaqda sex rəisinin və yaxud sahə 
ustasının yazılı izahatı əlavə olunmalıdır; 
8. Satın alınan istehsalat ehtiyatlarının gətirilməsinə çəkilən xərclər (əgər, 
kontraktda belə xərclərin malalan təşkilatın hesabına ödənilməsi nəzərdə 
tutulmuşdursa) onun maya dəyərinə daxil edilə və edilməyə bilər. Təcrübə 
göstərir ki, daşıma ilə əlaqədar xərclərin istehsalat ehtiyatlarının maya dəyərinə 
daxil edilməsi daha məqsədəuyğundur; 
9. Stabil iqtisadi şəraitdə inflyasiyanın və qiymətlərin cüzi dəyişdiyi hallarda 
istehsalat ehtiyatlarını onların satınalma dəyərləri ilə qiymətləndirmək 
məqsədəuyğundur. Bununla yanaşı, inflyasiyanın illik səviyyəsi iki rəqəmli 
həddə yaxınlaşdıqda, habelə bazarda qeyri-stabillik halları müşahidə edildikə, 
istehsalat ehtiyatlarının satınalma dəyəri ilə əks etdirilməsi onların real 
dəyərləri haqda obyektiv məlumat vermək funksiyasını dayandırır; 
10. Materialların istehsal prosesində səmərəli istifadə olunmasına nəzarəti həyata 
keçirmək 
üçün 
texniki 
cəhətdən 
əsaslandırılmış 
sərt 
normalar 
müəyyənləşdirilməlidir. Bu zaman həqiqi məsrəfləri norma ilə müqayisə etmək 
və kənarlaşmaları aşkara çıxarmaq lazımdır; 
11. Uçotun beynəlxalq standartlara uyğun olaraq qiymət stabilliyini saxlamaq 
məqsədilə mal-material ehtiyatlarını ya onların satınalma, ya da bazar dəyəri ilə 
qiymətləndirmək məqsədəuyğun sayılır. Bu zaman həmin iki qiymətdən daa 
aşağı olanı seçilməlidir. Qiymətləndirməyə elə yanaşma konservatizm 
prinsipinə əsaslanır. Mal-material ehtiyatlarının qiyməti artdıqca artıq satın 
alınan ehtiyatlar köhnə dəyəri (satın alma dəyəri) ilə əks etdirilir. Qiymətin 

---