«magistratura hazirliği məRKƏZİ» Əlyazması hüququnda

72 
 
NƏTİCƏ
1. Bu günkü şəraitdə respublikamızın iqtisadi inkişaf sürəti müəyyən mənada 
artmağa meyl edir. Son illərdə respublikada sənaye istehsalının həcmi, ümumi 
daxili məhsulun həcmi və büdcə əhəmiyyətli dərəcədə artmağa doğru meyl edir. 
Belə bir vəziyyətdə müəssisələrdə qənaət rejiminə əməl edilməsi çox böyük 
əhəmiyyət kəsb edir. İqtisadi inkişaf səviyyəsinin aşağı düşməsinin obyektiv və 
subyektiv səbəbləri var. Obyektiv səbəblərə keçmiş ittifaqın dağılması 
nəticəsində respublikalar və müəssisələr arası əlaqələrin pozulması, ayrı-ayrı 
müstəqil respublika – dövlətləri müxtəlif iqtisadi siyasət xətti olmasına 
baxmayaraq, tədavüldə bir pul vahidinin dövr etməsi və s. subyektiv 
səbəblərdən, ən əsası isə müəssisə və birliklərdə uçot işlərinin aşağı səviyyədə 
aparılmasıdır. Müəssisələrə müstəqillik verilməsi ilə əlaqədar olaraq onların 
idarə olunmasında mühasibat uçotunun məlumatlarının ən başlıca informasiya 
mənbəyi olmasıdır. Bu baxımdan material resursları təchizat, istehsal və satış 
proseslərinin bütün mərhələlərində mühasibat uçotunun obyekti olmalıdır. 
Bunun üçün materialların uçotunun obyekti olmalıdır. Bunun üçün materialların 
uçotunun normadan kənarlaşmalar əsasında və yaxud normativ uçotun ayrı-ayrı 
elementlərini tətbiq etməklə aparılması məqsədəuyğun sayılır; 
2. İqtisadiyyatın digər sahələrində olduğu kimi, sənaye müəssisələrində də 
mühasibat uçotunun səmərəli təşkili və operativliyi bir çox hallarda yüksək 
səviyyədə tərtib və təsdiq olunmuş uçot siyasətindən və sənəd dövriyyəsi 
planından asılıdır. Son təlimatlara görə uçot siyasəti və sənəd dövriyyəsi planı 
müəssisənin baş mühasibi tərəfindən təsərrüfat ilinin əvvəlində tərtib olunmalı, 
habelə ilk hesabat sənədlərinin mühasibatlığa təqdim olunmasının konkret 
müddətləri haqqında dəqq məlumat sex rəislərinin, sahə ustalarının və digər 
maddi-məsul şəxslərin nəzərinə çatdırılmalıdır; 
Təcrübədə olduğum müəssisədə sənəd dövriyyəsi planı hər il tərtib və təsdiq 
olunsa da, onun tələblərinə tam əməl olunmur. Bir sıra istehsal vahidləri təsərrüfat 

---