Magistratura məRKƏZİ

Daha tez-tez sığortaya cəlb olunan maliyyə risklər


Əmanət riski

Şəkil №1. Maliyyə riskləri

Tamamilə aydındır ki, əmlak aktivlərinə (pul vəsaitləri, səhm və istiqrazlar, xarici valyutada vəsaitlər və səmərəsiz vəsait qoyuluşları ilə əlaqədar maliyyə itkilərindən müdafiə metodu kimi əmlak maraqlarının sığortası risk-menecment sistemində aktual metoddur. Qeyd olunmalıdır ki, o, investisiya layihələri risklərinə də, qiymətli kağızlar portfeli risklərinə də aid edilir. Sığorta olunan maliyyə risklərinin strukturu və məzmunu cəd.5- də göstərilmişdir.

Maliyyə riskinin əhəmiyyətli növlərini nəzərdən keçirək və onların məzmununu aydınlaşdıraq.

Kredit riski – alıcıya verilmiş əmtəə kreditinə görə ödəmələrin edilməməsidir. Onun üçün məhsula və xidmətə görə vaxtlı vaxtında hesablaşma aparilmaması xüsusiyyəti xarakterikdir. İnflyasiya riskləri maliyyə bazarı sahəsini əhatə edirlər və maliyyə aktivləri formasında kapitalın real dəyərinin qiymətdən düşməsi kimi özünü göstərirlər. Ondan əlavə, onlar inflyasiya şəraitində maliyyə əməliyyatlarının reallaşdırılmasındən gözlənilən gəlirlərin qiymətdən düşməsi amili kimi meydana çıxırlar. İnvestisiya riskləri Azərbaycanın kapital bazarında gözləntiləri nəzərdə tutaraq yüksək sistem risklərinin nəzərə almalıdırlar. Bir çox elmi mənbələrdə qeyd olunur ki, maliyyə riskləri dolayısı ilə əmlak sığortası ilə bağlıdır və əsasən maliyyə-kredit və birja sahələrini əhatə edir. Bununla belə maliyyə idarəetmə sistemində əmlak itkilərinin sığortalanması mexanizminin əhəmiyyəti biznes- hadisələr sahəsində yüksək təhlükə ilə şərtlənir.

Maliyyə risklərinin sığortası və qiymətli kağızlar portfeli layihələrinin şaxələndirilməsi şirkətlərdə paralel tətbiq olunmalıdır çünki, risklərin idarə edilməsi üsulları sistemində onların kombinasiyası daha böyük maliyyə-iqtisadi səmərə əldə etməyə imkan verəcək.

Maliyyə risklərinin sığortası probleminə nəzəri yanaşmalar “ maliyyə riskinin sığortası”-nın özünün tərifinin dəqiqləşdirilməsi olmadan tam şəkildə tədqiq oluna bilməzlər. Bununla əlaqədar, “ maliyyə riskinin sığortası” –nın müəyyən edilməsinin nəzəri yanaşmalarını nəzərdən keçirək.

Cədvəl №5