Maktabgacha va maktab ta`limi vazirligi

Harakatlaringizni rejalashtirish va rejaga rioya qilish qobiliyati.

1. 
   Iroda va o‘zini tuta bilish.
   
2. 
   O‘zingizga va atrofingizdagi insonlarga ijobiy munosabat.
   
3. 
   Dam olish va tiklanish qobiliyati, sog‘lom turmush tarzi.
   
4. 
   Siz tanlagan sohada mukammallikka intilish.
   

Inson hayot davomida rivojlanib, takomillashib muvaffaqiyatga erishadi. Yangi bilimlar hayotda yangi imkoniyatlar eshigini ochadi, chunki ular qachon qo‘l kelishini bilmaysiz. Shuning uchun vaqtni behuda o‘tkazmay, yangi marralar sari intilish yaxshiroqdir.
Maktab o’qituvchisi o’z-o’zini rivojlantirishi va kasbiy o’sishini ta’minlash uchun o’z-o’zini baholash jarayoni, kuchli va kuchsiz tomonlarini aniqlash, o’zining kasbiy rivojlanishini rejalashtirish, xorijiy tillardan birining boshlang’ich bosqichi va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish, nutq madaniyatiga rioya qilishni bilishi zarur.
Shuningdek, u quyidagi ko’nikmalarga ega bo’lishi kerak:

• 
  O’zining kasbiy o’sishi, shu jumladan o’z-o’zini rivojlanish yo’lini aniqlash;
  
• 
  O’zining ta’lim faoliyatini tahlil qilish va baholash, modifikatsiyani talab qiladigan yo’nalishlarni aniqlash;
  
• 
  Kasbiy rivojlanishida AKT muhitidan foydalanish;
  
• 
  Zaruriyat bo’lganda faoliyatida chet tilidan foydalanish.
  

O‘z ustida ishlashda tanlangan yo‘nalishdan qat'i nazar, doimo o‘rganishga, yangi bilim va tajribaga ega bo‘lishga tayyor bo‘lish va buning uchun muvaffaqiyatga erishish uchun zarur bo‘lgan xarakter xususiyatlarini rivojlantirish muhimdir:

• 
  Harakatlaringizni rejalashtirish va rejaga rioya qilish qobiliyati.
  
• 
  Iroda va o‘zini tuta bilish.
  
• 
  O‘zingizga va atrofingizdagi dunyoga ijobiy munosabat.
  
• 
  Dam olish va tiklanish qobiliyati, sog‘lom turmush tarzi.
  
• 
  Siz tanlagan sohada mukammallikka intilasiz.
  

O‘z-o‘zini bilish - bu o‘z-o‘zini anglash jarayoni. O‘z-o‘zini bilish orqali inson o‘zini shaxs sifatida tushunadi, o‘zining "men" ni tan oladi, uning psixologik va jismoniy qobiliyatlarini o‘rganadi. O‘z-o‘zini bilish - bu shaxsning yaxlitligi, birligi va rivojlanishini ta'minlaydigan psixik jarayon. Bu jarayon chaqaloqlik davridan boshlanadi va butun hayot davomida davom etadi.
O‘z-o‘zini bilish va shaxsiy rivojlanish - bu insonning o‘zini o‘zi anglashning muvaffaqiyati va samaradorligini ta'minlaydigan kategoriyalardir.
Shaxsning o‘zini o‘zi bilishi - bu shaxsning o‘ziga bo‘lgan bahosi, o‘ziga ob'ektiv qarash va o‘zini bilish ob'ekti sifatida ko‘rish qobiliyatidir.
Rivojlanish deganda shaxsning rivojlanishning eng yuqori darajasiga erishish uchun o‘z imkoniyatlarini mustaqil ravishda takomillashtirish qobiliyati tushuniladi.
Insonning o‘z-o‘zini rivojlantirishiga ko‘plab turli xil nazariy yondashuvlar va tushunchalar mavjud. Masalan, o‘z-o‘zini anglash, bu shaxsning o‘zini o‘zi rivojlantirish jarayoniga qobiliyati va tayyorligini anglatadi.
Shaxsning o‘zini o‘zi bilishining shunday usullari mavjud: o‘z-o‘zini kuzatish (o‘z xatti-harakati va fikrlarini, ichki jarayonlarini kuzatish); introspektsiya (o‘z-o‘zini kuzatish natijasida kashf etilgan narsalar tahlil qilinadi, sabab-oqibat munosabatlari aniqlanadi, odam o‘ziga ochilgan xususiyatlarni tahlil qiladi); solishtirish (o‘zini boshqa odamlar bilan, ideallar, namunalar bilan taqqoslash); shaxsni modellashtirish (shaxs o‘zining individual xususiyatlarini va boshqalar bilan munosabatlarini ko‘rsatish, belgilar va belgilar yordamida o‘z shaxsiyatini modellashtiradi); qarama-qarshiliklarni anglash (odam qandaydir sifat yoki xulq-atvor xususiyatiga ega qarama-qarshiliklarning mavjudligidan xabardor).
Oxirgi usul (qarama-qarshiliklarni tan olish) o‘z-o‘zini bilishning keyingi bosqichlarida, shaxsiy xususiyatni ajratib ko‘rsatish va tahlil qilishda qo‘llaniladi. Insonning individual shaxsiy fazilatlari bir vaqtning o‘zida ijobiy va salbiy tomonlarga ega bo‘lishi mumkin. Agar biror kishi ilgari faqat salbiy ko‘rgan xususiyatning ijobiy tomonini topishni o‘rgangan bo‘lsa, unda uni qabul qilish azobi kamroq bo‘ladi va odam o‘zini kuchliroq his qiladi. Bu oxirgi nuqta juda muhim, chunki o‘z-o‘zini qabul qilish o‘zini o‘zi bilish, o‘z-o‘zini rivojlantirish va.
O‘z-o‘zini bilish usullari nafaqat o‘zini yaxshiroq tushunishga, balki boshqa odamlarni ham bilishga yordam beradi. Agar inson o‘zini shaxs sifatida anglasa, o‘ziga ma'lum xususiyatlarni taqdim etsa, u o‘zini boshqalardan nimasi bilan farq qilishini yaxshi tushunish uchun o‘zini boshqalar bilan solishtirishga ham qodir bo‘ladi.