Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. 2002
7.1.4. Ekonomi
-
Ekonomisi tarım ve hayvancılık ile sanayi sektörüne dayalıdır.
-
Ekonomisinde tarım ağırlıklı sektör olmasına karşılık gelişimini sürdüren sanayi sektörü % 26,8 gibi bir değer ile tarım sektöründen sonra ikinci sırada yer almaktadır.
Adıyaman ekonomisinde tarım sektörü % 31,4 ile ilk sırada yer almakta, bunu sırası ile sanayi sektörü % 26,8, devlet hizmetleri % 13,3, ticaret sektörü % 10,1, ulaştırma ve haberleşme sektörü % 7,9 ve inşaat sektörü de % 4,7 ile son sırada izlemektedir.
Sanayi sektörünün il GSYİH içindeki payı Türkiye ortalaması olan % 25,3 değerinin üstünde bulunmaktadır.
İktisadi faaliyet kollarına göre GSYİH değerleri Çizelge 94 ve Şekil 16’da verilmiştir.
Çizelge 94. İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
İktisadi Faaliyet Kolları |
Cari Fiyatlarla Pay ( % )
| Türkiye |
G. Doğu Anadolu
|
Adıyaman
| Tarım |
14,5
|
28,6
|
31,4
|
Sanayi
|
25,3
|
17,4
|
26,8
|
İnşaat Sanayi
|
6,0
|
4,6
|
4,7
|
Ticaret
|
20,8
|
14,9
|
10,1
|
Ulaştırma ve Haberleşme
|
13,9
|
12,2
|
7,9
|
Mali Kuruluşlar
|
5,1
|
1,9
|
1,2
|
Konut Sahipliği
|
2,9
|
2,8
|
2,9
|
Serbest Meslek ve Hizmetler
|
3,7
|
1,7
|
0,7
|
İzafi Banka Hizmetleri
|
4,8
|
0,7
|
0,7
|
Devlet Hizmetleri
|
8,9
|
15,3
|
13,3
|
Kar Amaçsız Özel Hizmet Kuruluşları
|
0,2
|
0,0
|
0,0
|
İthalat Vergisi
|
3,4
|
1,3
|
1,9
|
GSYİH (Milyar TL)
|
28 835 883
|
1 546 492
|
127.157
| |
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, Adıyaman, DİE
|
1997 yılı fiyatları ile GSYİH’sı 127.157 milyar TL’dir. Bu değer, 1.546.492 milyar TL olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi GSYİH’sının % 8,3'ünü ve 28.835.883 milyar TL olan Türkiye GSYİH’sının ise % 0,4’ünü oluşturmaktadır.
Şekil 16. İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
Yıllar itibariyle GSYİH değerleri incelendiğinde, 1993 yılı sonuna kadar artma eğilimi gösteren kişi başına GSYİH değerleri bu yıldan itibaren düşme eğilimi göstermiş ve 1994 yılında Türk Lirasının devalüe edilmesi sonucunda da gerileme kaydetmiştir. 1997 yılı sonu itibariyle 1991 yılındaki değerine dahi henüz ulaşamamıştır.
Kişi başına düşen gelir açısından, Türkiye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine göre iyi durumda olmadığı görülmektedir.
1992 yılı sonuna kadar GSYİH'dan kişi başına almış olduğu milli gelir Güneydoğu Anadolu Bölgesi değerlerinden yüksek olmasına rağmen, bu yıldan itibaren ciddi anlamda gerisinde kalmaya başlamıştır.
Yıllar itibariyle GSYİH değerleri Çizelge 95 ve Şekil 17’de verilmiştir.
Çizelge 95. Yıllar İtibariyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
Yıllar |
Cari Fiyatlarla Pay ve Kişi Başına Düşen GSYİH
|
Türkiye
|
Güneydoğu Anadolu
|
Adıyaman
|
GSYİH
(Milyar TL)
|
GSYİH
($/ kişi)
|
GSYİH
(Milyar TL)
|
GSYİH
($/ kişi)
|
GSYİH
(Milyar TL)
|
GSYİH
($/ kişi)
|
1991
|
630.117
|
2.603
|
35.237
|
1.580
|
4.450
|
2.005
|
1992
|
1.093.368
|
2.682
|
60.685
|
1.597
|
6.599
|
1.743
|
1993
|
1.981.867
|
2.981
|
107.053
|
1.707
|
9.857
|
1.577
|
1994
|
3.868.429
|
2.173
|
217.746
|
1.281
|
17.654
|
1.042
|
1995
|
7.762.456
|
2.727
|
411.664
|
1.498
|
33.527
|
1.222
|
1996
|
14.772.110
|
2.888
|
789.408
|
1.580
|
60.994
|
1.223
|
1997
|
28.835.883
|
3.461
|
1.546.492
|
1.619
|
127.157
|
1.245
| |
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, Adıyaman, DİE
|
Şekil 17. Yıllar İtibariyle Kişi Başına Düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
7.1.5. Kamu Yatırımları
Adıyaman için 1999 yılında 3.555 milyar TL kamu yatırımı öngörülmüş, buna karşılık gerçekleşme 4.263 milyar TL olmuştur.
Kamu yatırımlarının gerçekleşme oranı % 119,9 olarak sonuçlanmıştır. Toplam kamu yatırımları içerisinde Adıyaman’ın payı öngörülende % 0,1 ve gerçekleşende ise % 0,2’dir.
Kamu yatırımları içerisinde en fazla yatırım 1.550 milyar TL ile diğer tarım sektöründe öngörülmüş ve gerçekleşme hem parasal hem de gerçekleşme yüzdesi olarak diğer kamu hizmetleri sektöründe olmuştur.
Sektörlere göre kamu yatırımları Çizelge 96’da verilmiştir.
Çizelge 96. Sektörlere Göre Kamu Yatırımları
SEKTÖRLER
|
Proje
Sayısı
|
1999 Program Ödeneği
Milyar TL
|
1999 Nakdi Gerçekleşme
Milyar TL
|
Gerçek-
leşme
yüzdesi
(2/1)
| Kredi |
Öz
kaynak
|
Toplam
(1)
| Kredi |
Öz
kaynak
|
Toplam
(2)
|
Tarım
|
2
|
1
|
0
|
1 550
|
0
|
0
|
1 556
|
100.4
|
Madencilik
|
2
|
0
|
0
|
435
|
0
|
0
|
467
|
107.5
|
İmalat
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Enerji
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Ulaştırma-Haber.
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Turizm
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Konut
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Eğitim
|
6
|
0
|
0
|
385
|
0
|
0
|
482
|
125.2
|
Sağlık
|
3
|
0
|
0
|
20
|
0
|
0
|
0
|
0.0
|
Diğer Kamu Hiz.
|
6
|
0
|
0
|
1 165
|
0
|
0
|
1 758
|
150.9
| Adıyaman Toplamı |
19
|
1
|
0
|
3 555
|
0
|
0
|
4 263
|
119.9
|
Türkiye Toplamı
|
5 516
|
655 123
|
312 729
|
3 560 000
|
169 556
|
287 115
|
1 733 798
|
48,7
| |
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, Adıyaman, DİE
|
1999 yılında Türkiye genelinde özel sektöre, toplam 2.968 adet projeye 4.727.923 milyar TL yatırım teşviki verilmiştir.
Adıyaman’a ise; 2'si tarım, 7'si imalat ve 3'ü de hizmetler sektörlerinde olmak üzere toplam 12 adet projeye toplam yatırım tutarı 36.679 milyar TL olan özel sektör yatırım teşviki verilmiştir.
7.1.6. Malatya İçin Oluşturduğu Potansiyel
-
Adıyaman, tarım ve hayvancılık ağırlıklı yapısı ile Malatya’da kurulacak sanayi yatırımları için bitkisel ve hayvansal kaynaklı hammadde temin edebilecektir,
-
Özellikle maden sanayinde istihdam edilebilecek kalifiye olmayan elemanı sağlayabilecektir,
-
Nüfusunun yüksek olmasına rağmen, GSYİH’nın ve fert başına milli gelirin iyi olmaması sebebiyle cazip bir pazar olamayacaktır.
7.2. DİYARBAKIR
7.2.1. Genel
-
Diyarbakır, Malatya ilinin doğu komşusu olup, 15.355 km2 yüzölçümüne ve 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre de 1.364.209 nüfusa sahiptir. Merkez ilçe dahil 14 ilçe, 13 bucak ve 804 köyden meydana gelmiştir.
7.2.2. Tarım ve Hayvancılık
-
Tarım ve hayvancılık il ekonomisinde önemli ve öncelikli olarak yer almaktadır.
1998 yılı verilerine göre toplam 168.771 milyar TL’lik tarımsal ürün elde edilmiş, bunun 129.411 milyar TL’lik bölümü pazarlanmıştır. Aynı yıl hayvancılıktan elde edilen gelir ise 71.765 milyar TL olmuştur. Bunun 26.893 milyar TL’lik bölümü pazarlanmıştır. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen toplam gelir 240.536 milyar TL’dir.
Tarımsal ve hayvansal ürünlerden elde edilen hasıla değerleri, Çizelge 97’de verilmiştir.
Çizelge 97. Tarımsal ve Hayvansal Ürünlerden Elde Edilen Hasıla
|
Türkiye
|
Diyarbakır
|
ÜRÜNLER
|
Üretim
Bin Ton
|
Değer
Milyar TL
|
Pazarlanan
Milyar TL
|
Üretim
Bin Ton
|
Değer
Milyar TL
|
Pazarlanan
Milyar TL
|
Tarla Ürünleri
|
68.257
|
3.540.261
|
2.637.928
|
1.305
|
103.869
|
77.129
|
Meyve
|
13.933
|
2.011.148
|
1.636.694
|
133
|
19.019
|
14.521
|
Sebze
|
21.152
|
1.710.222
|
1.383.885
|
548
|
45.888
|
37.761
|
Tarımsal Ürünler Toplamı
|
103.342
|
7.261.631
|
5.658.507
|
1.986
|
168.771
|
129.411
|
Canlı Hayvanlar
|
-
|
2.455.211
|
891.412
|
-
|
44.087
|
15.705
|
Hayvansal Ürünler
|
-
|
2.472.218
|
1.349.204
|
-
|
27.678
|
11.188
|
Hayvansal Ürünler Toplamı
|
-
|
4.927.429
|
2.240.616
|
-
|
71.765
|
26.893
|
TOPLAM
|
103.342
|
12.189.060
|
7.899.123
|
1.986
|
240.536
|
156.304
| |
Kaynak: Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2002, Diyarbakır, DİE
| 7.2.3. Sanayi
-
Sanayi gelişme çabası içerisindedir.
Sanayinin gelişimine ait bir gösterge olan KSS ve OSB’lere ait değerlendirmeler aşağıda verilmiştir.
Faaliyette bulunan KSS’lere ait bilgiler Çizelge 98’de verilmiştir.
Çizelge 98. Faaliyette Bulunan KSS’ler
(Milyon TL)
Hizmete Sunulanlar
|
Başlama ve Bitiş Yılı
|
İşyeri Sayısı
|
Karakteristiği
|
Verilen Kredi
|
Yılı Fiyatları
|
2002
Fiyatları
|
Merkez KSS
|
1975-1978
|
320
|
% 85 Krd. 99 m2
|
72
|
5.189.884
|
Merkez Oto KSS
|
1984-1995
|
298
|
Sos. Tes. Ç. Ok. % 95 Krd. 92 m2
|
14.639
|
3.775.063
|
Bismil KSS
|
1985-1994
|
108
|
Sos. Tes. % 95 Krd. 134 m2
|
6.699
|
1.901.731
|
Ergani KSS
|
1986-1991
|
118
|
Sos. Tes. % 85 Krd. 113 m2
|
2.561
|
1.576.347
|
Merk. Marang.KSS
|
1987-1993
|
99
|
Sos. Tes. % 80 Krd. 129 m2
|
5.166
|
1.287.425
|
Silvan KSS
|
1989-1998
|
220
|
Sos. Tes. Ç. Ok. % 95 Krd. 80 m2
|
115.726
|
4.319.851
|
Toplam
|
1.163
|
144.863
|
18.030.301
|
Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. 2002
Devam eden KSS’lere ait bilgiler Çizelge 99’da verilmiştir.
Çizelge 99. Devam Eden KSS’ler
(Milyon TL)
Devam Edenler
|
Başlama ve Bitiş Yılı
|
İşyeri Sayısı
|
Kredi Oranı (%)
|
Proje Tutarı
|
Kümülatif Harcama
|
2002 Yılı Ödenek Durumu
|
Yılı Fiyatları
|
2002 Fiyatları
|
Progra.
|
Revize
|
Merkez(3.oto)KS.
|
1995-2005
|
384
|
70
|
7.755.000
|
526.596
|
1.107.784
|
150.000
|
150.000
|
Toplam
|
384
|
7.755.000
|
526.596
|
1.107.784
|
150.000
|
150.000
|
Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. 2002
2002 programına teklif edilen KSS projeleri Çizelge 100'de verilmiştir
Çizelge 100. 2002 Yılı Programına Teklif Edilen KSS’ler
(Milyon TL)
2002 Yılı Programına Teklif Edilen
|
Başlama ve Bitiş Yılı
|
İşyeri Sayısı
|
Karakteristiği
|
Proje Tutarı
|
Çermik KSS
|
2002-2004
|
100
|
% 70 Krd. Altyapı
|
1.830.000
|
Toplam
|
100
|
1.830.000
|
Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. 2002
Devam eden OSB’lere ait bilgiler Çizelge 101’de verilmiştir.
Çizelge 101. Devam Eden OSB’ler
(Milyon TL)
Devam Edenler
|
Başlama ve Bitiş Yılı
|
Toplam Alan (ha)
|
Kredi Oranı (%)
|
Proje Tutarı
|
Kümülatif Harcama
|
2002 Yılı Ödenek Durumu
|
Yılı Fiyatları
|
2002 Fiyatları
|
Progra.
|
Revize
|
Merkez OSB
|
1991-2002
|
523
|
99
|
9.218.000
|
3.717.014
|
10.622.639
|
1.300000
|
1.300000
|
Toplam
|
523
|
9.218.000
|
3.717.014
|
10.622.639
|
1.300000
|
1.300000
|
Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. 2002
2002 yılı programına teklif edilen OSB’lere ait bilgiler Çizelge 102’de verilmiştir.
Çizelge 102. 2002 Yılı Programına Teklif Edilen OSB’ler
(Milyon TL)
2002 Yılı Programına Teklif Edilenler
|
Başlama ve Bitiş Yılı
|
Karakteristiği
|
Proje Tutarı
|
Bismil OSB
|
2002-2002
|
Etüt
|
-
|
Merkez II.OSB
|
2002-2002
|
Etüt
|
1.000
|
Toplam
|
-
|
Etüt
|
|
Dostları ilə paylaş: |
