harf va so‘zlarni teradi, so‘ngra ma’lum ma’no anglovchi matn paydo bo‘ladi.
Inson faoliyati narsalarni o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan sa’i – harakatlardan tashqari: a)
tananing
fazoviy holati, b) qiyofaning saqlanishi (tik turish, o‘tirish), v) joy almashish (yurish-yugurish),
g) aloqa vositalari sa’i–harakatlari qatnashadi. Odatda aloqa vositalari tarkibiga; a) ifodali sa’i–
harakat (imo-ishora, pantomimika), b) ma’noli ishora, v) nutqiy sa’i– harakatlarni kiritadi. Sa’i–
harakatlarning ushbu turlarida ta’kidlab o‘tilganidan tashqari mushaklar,
hiqildoq, tovush
paychalari, nafas olish a’zolari ishtirok etadi. Demak, narsalarni o‘zlashtirishga qaratilgan
harakatning ishga tushishi muayyan sa’i– harakatlar tizimining amalga oshirilishini anglatadi. Bu
hodisa ko‘p jihatdan harakatning amalga oshishi, shart–sharoitlarga bog‘liq. Jumladan: a) kitobni
olish qalamni olishdan boshqacharoq tarzdagi sa’i–harakatni taqazo etadi, b)
avtomobilni
haydash velosepedda uchishga qaraganda o‘zgacha sa’i–harakat talab qiladi, v) ellik kilogramm
shtangani ko‘tarishda bir pudlik toshga qaraganda ko‘proq
quvvat sarflanadi, g) kartonga katta
shaklni joylashtirish, qiyin kechadi.
Dostları ilə paylaş: