mavzu. Raqamli iqtisodiyot faniga kirish

6

qilish uchun imkoniyati yo’q. Matematikabo’yicha ta’limning online platformasi bo’lgan Third Space Learningdao’qituvchining talabalar bilan muloqotini tahlil qilgan holda sun’iy intellekt algoritmlari asosida ta’lim jarayonini personalizatsiya qilish, ya’ni, talabalarga moslashtirishga haralat qilingan. “Men o’z raqamli yordamchimni qanday sifatda ko’raman?” degan savolga olingan javoblarni quida ko’rishimiz mumkin:

Kambag’al oilalardan chiqqan yoshlar repetitorlarda o’qish yoki universitetga kirish haqida orzu ham qila olmaydilar. Masalan, 2008 yilda Lotin Amerikasida 4 dan 17 yoshgacha bo’lgan bolalardan 23 millioni ta’lim olish imkoniyatiga ega bo’lmagan. Maktabga bora olmagan bolalarning soni esa 40% dan oshgan (World Economic Forum ma’lumotlaridan). Shuning uchun ham sun’iy intellekt asosida ishlaydigan raqamli va tekin standart o’qituvchilar paydo bo’lishi bu muammolarni hal qilib berishi mumkin. Bu nafaqat chet tillarni o’rganishda, balki boshqa fanlarni o’rganishda ham qo’l keladi. Juda ham qimmat bo’lmagan planshet sotib olib, unga sun’iy intellektli raqamli o’qituvchini yuklab olgan holda barcha tabaqaga mansub insonlar ta’limni davom ettirishlari mumkin.

Bir necha o’n yillardan so’ng, insonlarga oily ma’lumot olish huddi o’qish- yozishni bilganday oddiy bir hol bo’lib qolishi mumkin. Melinda va Bill Geytsningta’limni rivojlantirish bo’yicha REND fondi mutaxassislari ta’kidlashicha, individuallashtirilgan ta’lim berish jarayoni o’quvchilarga fanlarni chuqur o’zlashtirish imkonini beradi. Har bir o’quvchiga individual yondoshuv nafaqat o’quv materialini tez o’zlashtirsh, balki fanni sevib qolish imkoniyatini ham beradi. Haqiqatan ham eng yaxshi o’qituvchilar har bir o’quvchiga alohida yondoshuv bilan ishlaydilar. Yaxshi pedagog dars berishdan tashqari, o’quvchilarni ruxlantiradi va fanga qiziqish uyg’ota oladi. Ammo xozirgi paytdagi maktab va universitetlarda har bir o’quvchiga alohida ahamiyat berishning hech ham iloji yo’q, chunki sinflarda 25-35 tadan o’quvchi-talaba o’qiydi. Agarda hozirgi kunda universitetlarda va maktablarda individual o’qitish joriy qilinsa, ta’lim muassasalaridagi o’qituvchilar soning bir necha marta ko’proq bo’lishi talab qilinadi. Buning esa moliyaviy va tashkiliy jihatdan imkoni yo’q, albatta. Xuddi shuning uchun ham o’qituvchilarning va o’quvchilarning raqamli elektron yordamchilar hamda chat-botlardan foydalanishi muammoning bir qadar darajada yechilishiga olib keladi. Ammo sun’iy intellekt bilan jihozlangan personallashgan raqamli o’qituvchilar individual ta’lim muammosini muvaffaqiyatli hal qilib berishlari mumkin. Mikrosoft va Parla ning mutaxassislari individualizatsiyaga undov bergan xoldagi sun’iy intellektli raqamli elektron o’qituvchilar yaratishustida ishlamoqdalar. Yaqin yillar ichida qanday soha mutaxassislari sun’iy intellekt bilan birinchi navbatda almashiniladi deb nomlangan va Bot.Me: A Revolutionary Partnership PwC tomonidan tashkil etilgan so’rov natijalarigako’ra, texnologik ekspertlar va biznes-menejerlarning 58%i “o’qituvchi” deb javob