8.Birlik içinde çokluğu (vahdet içinde kesreti) esas almışlardır. İslam sanatı millî, mahallî ve şahsî anlayışlar ve tercihleri kendi bünyesinde yeni bir terkibe kavuşturmuştur. Milletlerin, mahallî toplulukların ve bireylerin estetik, güzellik ve sanat anlayışları ve dünya görüşleri de İslam sanatını etkilemiştir. Müslümanlar sanatın malzemesinde ve şeklinde mahalli zenginlikleri, estetik zevkleri ve birikimleri kullanmışlardır. Mesela fonksiyon olarak aynı olmakla birlikte (minare gibi) Samarra’da kalın spiral, İstanbul’da ince silindirik, Kuzey Afrika’da kalın ve dörtgen köşelidir. Müslümanlar, diğer medeniyetlerin ortaya koyduğu sanat eserlerinden faydalanma yoluna da gitmişlerdir
