Məhərrəmin yeni şeirləri

Məhərrəm Hüseynlinin bədii yaradıcılığı çoxşaxəlidir. O, publisist yazıları ilə yanaşı, qoşma, gəraylı, təcnis, divani, müxəmməs, ustadnamə,satirik şeirlər, sərbəst şeirlər, gözəlləmələr, deyişmələr və dastanlar yazıb. Tanınmış aşıqlara şeirlər həsr edib.Aşıqlarla bağlı olmuş əhvalatları qələmə alıb. Bir neçə şeirlər və dastan, publisist yazıları, hekayə, xatirə, oçerkləri kitab halında çapa tam hazırdır. Azərbaycan DTRŞ-də və respublika səsyazma arxivində 150-dən çox audio və video lentləri saxlanılır. 15 ədəd albomu dinləyici və tamaşaçılara təqdim olunub. 1994-cü ildə İİR-nin Təbriz şəhərində olduğu zaman iki audio və video lenti böyük tirajla satışa buraxılıb. ”Səbuhi”, ”Böyük şahinlər”, ”İlkin” studiyaları onun albomlarını yüksək tirajla ictimaiyyətə çatdırıb. 200 dəfədən çox televiziya, 500-dəfədən çox radio dalğalarında çıxışları sənətsevərlər tərəfindən izlənilib. Məhərrəm Hüseynlinin ifa taktikasını ətirli güllərdən bağlanmış çələngə bənzətmək olar. Onun ifasında klassiklərimizin ruhi bağlılığı, sözün aşıq musiqisinə uyğun seçimi, ritmik və açıq diksiyası, səhnə mədəniyyəti, aşıq geyimi, səsdə olan potensiallıq,yerli-yataqlı vurulan zəngulələr, yaraşıqlı və nurlu siması ,sinxronik və ardıcıl ifa vərdişi, sazın sinəsinə qədər bütün zil gedişatlarla birgə, sözün düzgün ifası özünü təsdiq edir.Xüsusilə onun ifasında zil Koroğlu havaları, bayatılar və nadir halda oxunan havaların əzəməti görünür. İranda klassik aşıqlarımız tərəfindən oxunan mahnıların, məhz onun ifasında düzgün oxunması təsadüfi deyil. 1994-cü ildə İranda olan zaman Tehran, Təbriz, Qaradağ, Xoy, Zəncan, Urmiya, Ərdəbil, Tikmədaş aşıqlarından 45-dən çox aşıq havasını lentə alıb özüylə gətirib. Eyni zamanda orada yaşayan uzunömürlü aşıqlarla bu havaların tam dəqiqliyini təsdiq edib. Mərhum professorumuz Mürsəl Həkimovla, mərhum sənətşünas alim Azad Ozanla bu havalar haqqında dioloqda olmuşdur (arxivdə saxlanılır). Daima mübahisələrə səbəb olan aşıq havaları müxtəlif aşıqların dilindən təcrübi şəkildə Məhərrəm Hüseynli tərəfindən də lentə alınıb. Azərbaycanda, Borçalıda, Göyçədə yeni yaradılmış aşıq havalarının ifası onun tərəfindən əvəzsiz oxunur.

Xarici qostrol səfərlərinə tez-tez yollanan M.Hüseynli Orta Asiyada, İranda, Türkiyədə, Rusiyanın əksər şəhərlərində və digər yerlərdə çalıb-çağırmışdır. Hər səfəri də ona uğur gətirmişdir.

1997-ci ildə Türkiyənin Bayburd şəhərində Dədə Qorqutun 1300 illiyi münasibəti ilə keçirilən tədbirlərdə yüksək professionallığına görə ən dəyərli hədiyyə və pul mükafatına layiq görülür.Dəfələrlə Azərbaycanda keçirilən baxış müsabiqəsində qalib olub.

Görkəmli saz-söz ustadı haqqında bir sıra qələm sahibləri qəzetlərdə çox yazıb.Bunlardan şair Cabir Novruz, şair-publisist Knyaz Aslan, şair-publisist Vaqif İshaqoğlu, ustad jurnalist Cəfər Əliyev,şair Müzəffər Şükür Məchul, görkəmli şair-publisist Məhəmməd Nərimanoğlu, jurnalist Fikrət Mahmudov, təbrizli şair Bəşir İbadi və digərlərinin adını çəkmək olar.Onun haqqında mətbuat səhifələrində, televiziya və radio dalğalarında, böyük konsert salonlarında haqlı və yerində deyilən sözlər ona olan böyük qiymətdir. Bunlardan bir çoxlarının adını çəkmək olar:

Aşıq-şair və ustadı olan Mikayıl Azaflı, Aşıq İmran Həsənov, Aşıq və misilsiz ifaçı olan Əkbər Cəfərov, Aşıq Mahmud Məmmədov, Aşıq Əlixan Niftalıyev, Aşıq Əhməd Sadaxlı, Aşıq Şadət Gülməmmədov,Aşıq Nağı Rzayev və professor Vaqif Vəliyev, professor Məhərrəm Qasımlı,professor Mürsəl Həkimov, bəstəkar s.e.n. Azad Ozanın və digər tanınmışlarımızın yüksək fikirliliyi bir daha onun kamil sənətkarlığının təsdiqidir.

Hörmətli oxucular, sizinlə üz-üzə dayanan bu kitab Məhərrəm Hüseynlinin dərin zəkasının,yuxusuz gecələrinin məhsuludur. Onun qələmə aldığı qoşma, gəraylı, divani, müxəmməs, təcnis, deyişmə, təmsil, ustadnamə və digər üsyankar şeirlərini oxuduqca oxumaq istəyirsən. Təbii olaraq öz əsərlərinin mövzusunu real həyatdan götürən aşıq-şairə rəğbətimiz artır. Qələmə aldığı hər bir şeirinin dili açıq, rəvan və səlisdir. Şeirlərin mənası və məğzi oxuculara ən kiçik detallarla aydın olur.O bütün əsərlərində insanları zəhmətə, zəkaya, halallığa, vətənpərvərliyə, yaradıb-qurmağa səsləyir.

Будур, Мящяррям Щцсейнлинин вахты иля Республика мятбuатында няшр олунмуш шеирляри мяним гаршымдадыр. Китабы охудугъа бир даща ямин олдум ки, Мящяррям Щцсейнли чох савадлы тяшяббцскар вя юз мюvзусуну реал щяйатдан эютцрянлярдян биридир. О ,щагсызлыьы, йаланчылыьы, таланчылыьы, йалтаглыьы, намярдлийи кяскин тянгид едяряк, инсанлары инсанлыьа, паклыьа, зящмятя, мярданялийя сясляйир. Мящяррямин сазы, сяси кими шеирляри дя йцксяк тонлу, ъясарятли ащянэдарлыгла црякляря йол тапыр. Беля ки, щяр бир охуъу онун шеирляриндяки дил тямизлийиня фикир айдынлыьына алудя олур.

Яслиндя, юз илщамыны елдян алан йарадыъылыьынын майасыны реал щяйатдан эютцрян достумун шеирляри щансы формада олур-олсун, бизляри дцшцндцрцр. Фикирляширсян ки, ахы буну филан шаирляр дя йазыб. Лакин Мящяррям Щцсейнли бу дейилянляри эцзэц кими ачыг-айдын бизляря чатдырмаьы баъарыр. Мясялян, бу шеря фикир веряк:

Цряйин сюзцнц, аьлын эцъцнц,

Щаггын щагг сюзцнц йазана салам!

Дцз йола чаьыран инсан юъцнц,

Кялмяси лял-эювщяр озана салам!

Сюзцнц бисмиллащла, Улу Танрынын саламы иля башлайан мцяллифи биз дя саламлайырыг. Мцяллиф инсан уъалыьыны, мцгяддяслийини, юлцмсцзлцйцнц беля ифадя едир.
Инсанын уъасы, шащ вцгарлысы,

Црякдя кюнцлдя гуруланыды.

Вятян щарайлысы, ел щарайлысы,

Вятяндаш эюзцндя дуруланıды.

Ашыьын вятян щаггында йаздыğы шеирляр охудуьу “Ъянэи” щавалары кими бизи дцшмян цстцня йеримяйя сясляйир. Мящяррям Щцсейнли, сан кi,йатмышлары ойатмаг цчцн böyük vətənpərvər və üsyankarlıqla беля йазыр:
Цряйимдя дцнйа бойда дярдим вар,

Нискиl долу цлфятя бах, цлфятя.

Ня олсун ки, гочаг голлу мярдим вар,

Даьыдылан сярвəтя бах, сярвятя.

Vя йа
Гарабаьа сащиб дуруб инди йад,

Итирилмиш ъяннятя бах, ъяннятя.

Башга бир шериндя беля йазыр:
Йаьы тапдаьында, йадлар ялиндя,

Сойуйуб сянэийяn собам, вай мяним.

Ахыб эетдим, эюз йашымын селиндя,

Ъяннят qарабаьсыз щавам, вай мяним.

Мялумдур ки, узун иллярдир qарабаь йад яллярдядир. Хошлугла вя йа данышыгла о торпаглары ермяниляр бошaldan deyil. Бунун цчцн цмуми бирлийимиз, щярби йцрцшцмцз лазымдыр.
Мящяррям, эен дцнйа сяня гяфясди,

Тякъя наданлардан ишлярин нясди.

Бу неъя чал-чаьыр, неъя щявясди,

Атяшкяс дейилян давам, вай мяням.

Шаирин дилинъя десяк, nə qədər ki, атяшкяс давам едяъяк, ермяни дя бу торпаглардан чыхмайаъаг.

Мцяллифин йарадыъылыьыны, йахшы-йаман, тямиз-чиркин, мярд-намярд адлы халг дейимляри, тяшкил едир. Бир шеириндя дейилдийи кими:

Наняъиб няъиби, эцълц-эцъсцзц,

Йаман йахшылары, сыхан эюрмцшям.

Хаинин дяйишиб астары-цзц,

Алчаьын йцксяйи, йыхан эюрмцшям.

Vя йа
Мярдин, мярданянин сядагятlинин,

Инсана, vятяня, зийаны олмаз.

Илгарлы, иманлы, ляйагятлинин,

Намярд инсанлардан щяйаны олмаз.

Шаир йахшы дост щаггында йазыр:

Цряк севян дост, танышын оларса,

Дцнйамызда кам олмаьа дяйярми?

Йар йолдашын щяр гейдиня галарса,

Шяряфиня, шадланмаьа дяйярми?

Эюрürsən ки, кимся эедиб Кябяни вя диэяр зийарятэащларымызы эязиб гайыдыр. Адларынын яввялиня Кярбалайы, Щаъы, Мяшяди титулу йапышдырырлар. Яслиндя ися бу адамларын чохунда ня сяха, ня сцфря, ня дя Аллащ ешги var.
Эедиб долансан да, улу Кябяни,

Яэяр сяхавятин йохдурса, щеч ня.

Сайа салмырсанса ата-ананы,

Щяр сюзцн онлара охдурса, щеч ня.

Бязян дя кимся юзцнц хейриййячи, хейирхащ адам ады иля халга сырымаг истяйир. Мялумдур ки, бу адам бир манат хяръ гойуб, беш газанмаг истяйир, етдийини дя башлара гахыр.

Шаир беля йазыр:

Яввяла елямя, етдин чох саь ол,

Дилиня эятирмя, миннят елямя.

Йцз дяфя демишям эюзляри тох ол,

Щяр кцнъдя-буъагда гейбят елямя.

Мящяррям Щцсейнли цчцн ашыг сяняти ян мцгяддяс варлыгдыр. Ейни заманда, ашыглыг чох чятин, мясулиййятли бир елмдир. Ону тякъя сянят кими баша дцшмяк дцзэцн дейилдир.

Ашаьыдакы шеириндя дейилдийи кими:

Алями мат гойан, сяъда гылдыран,

Улу Горгуд няфясидир ашыглыг.

Дцшцндцрян, хяйаллара далдыран

Щагг эязянин юз сясидир ашыглыг,

Щагсызларын ябясидир ашыглыг.
Елмди, алямди, сещрди, сирди,

Кюк цстя кюклянян мягсяди бирди.

Анлайан достуну, дцшмяни, мярди

Севянлярин няьмясидир ашыглыг,

Севмязлярин гяфясидир ашыглыг.
Мящяррям Щцсейнлинин ян чох тянгид щядяфляриндян бири достун нанкорлуьу, вязифя башында оланда достуну саймамазлыьыдыр. Вязифядян дцшяндя ися достларынын тякрарян она дост демясидир. Одур ки, беля йазыр:

Мянимки тахтындан салынанлардыр,

Билирсян, ня ширин язиз олуруг.

Кцрсцсц, мющцрц алынанлардыр,

Дярдиня шярикли якиз олуруг.
Мящяррям Щцсейнлинин тябиринъя, унутганлыг чох дящшятлидир.
Дяли кюнцл, сябiрли ол, гямлянмя,

Сяни йад едяни сян дя йад еля.

Юмря зярбядир гящяр, гямлянмя,

Гямини фаш етмя, юзэя, йад иля.

Додагдяймяз эярайлыда беля йазыр:

Данышдырсан аьлаьаны,

Диlи иля аьы сюйляр.

Чаьырар щаqгы, аьаны,

Синясиндя даьы сюйляр.
Мящяррям Щцсейнли шеирин мцхтялиф жанрларында йазыб-йарадыр.

О, тяънис, тяхнис, додагдяймяз, дивани, мцхяммяс, байаты, эярайлы, гошма, устаднамя вя диэяр жанрларда гялямини сынамышдыр.

Бu dodaqdəyməz мцхяммяся fikir verək:
Ешгинля дяли оланы,

Сян дойдурдун ъана эюзял.

Дярдин ялиндян доланы,

Етдин шана-шана эюзял.

Данышдын она йаланы,

Гойдун йана-йана эюзял.

Цздян iраг ъан сюйлядин,

Юзцн гана-гана, эюзял.

Язиз охуъулар, инанырам ки, китабы охуйаъагсыныз. Мяндян дя йахшы юзцнцз гиймят веряъяксиниз. Бу китабын ады щаггында мцяллифин фикрини юйряндим. О мяня деди ки, sизин мяслящятиниз мяним цчцн önəmliдир. Гайытдым ки, Азафлы Микайыл сянин устадындыр. Якбяр, Имран ися чох севимли ашыгларындыр:
Азафлыдыр, шащ устадым,

Якбяр Имран гол-ганадым.

Məhərrəmdi mənim adım,

Sənətimi yayan gündən.

Китабын адыны “Азафлыдыр шащ устадым” гойдуm. Дядя Горгуд демишкян, адыны мян вердим, юмрцнц Аллащ версин.

Язиз охуъулар, бир даща инанырам ки, бу китаб сизин столцстц китабыныза чевриляъякдир.