Mezolit (o’rta tosh) davri

2.Turk xoqonligining vujudga kelishi……VI asr urtalarida Oltoy va Janubiy Sibrda yashagan turkiy kabilalarni birlashtirgan Turk xoknligi davlati vujudga keldi. Davlatning boshligi dastlab jabgu, tangrikut, keyinchalik esa xokon (imperator) deb atalgan. Maxalliy gokimlar esa yabgu, jabgu deb atalgan. Turk xokonligi ana shu xokonning, bekliq otabeklik shakllarda tashkil topgan. Davlatning boshkaruv shakli monarxiya bulib, xokimiyat xokon kuli ostida bulgan. Yukori mansablarni esa boy zodagon turklar va kisman boy maxalliy zodagonlar egallagan. Xukmdor saroyiga sukd xujjatlariga kura, kuyidagi mansablar bulgan: xarbiy ma’muriyat boshligi Fargonada tutug, Sukddda charish deb atalgan, viloyat xokimlari Sugdcha Xvabe deb atalgan. Podsho devonxonasining boshligi depirapat deb atalgan. Bundan tashkari, gupat - daromadlar noziri - molil ishlari bilan shugullanadigan mansab, oxvirpat kirok - xujjatlar tuzuvchi mansabdor., paxtvanak - jazoni ijro etuvchi jallod lavozimi xam bulgan.Turk xokonligi kanchalik katga bulmasin chinakkam markazlashgan davlat emas edi. Uning asosi kabilalar ittifokidan iborat edi. Xukmdorning xokimiyati urug aymok udumlariga tayangan xarbiy ma’muriy bosh karu vga asoslangan.Buysundirilgan xududlarni maxalliy xokimlar orkali boshkaruv tartiby xokonlikni tobora zaiflashtira borgan. Vizantiya, Xitoy va Eron bilan doimiy rakrbat xokonlik axvolini yanada ogirlashtirgan. Buning okibatida xokonlik VI asrning 80- yillari oxirlarida nkkiga bulinib ketadi

3.Podsho Rossiyasi tomonidan O'rta Osiyoga harbiy yurishlarning boshlanishi sabablari .XIX asrning 30-40 yillarida jaxonning yirik kolonial davlatlari tomonidan bulib olingan dunyoni kayta bulib olishga intilishlar natijasnda yuzaga kelgan ikki yirik mustamlakachi davlat - Angliya va Rossiya Markaziy Osiyodagi manfaatlari tuknashishiga oiib ke!di. 1847 y. Sirdaryoning ustki kismini bosib olish Raim istexkomini kurdi. Undan ksyin Sirdaryo buylab yukoriga kutarilib, 1853 y.da Кикщг xonligining yirik chegara kurgoni - Ok machitni (xoznrgi KizilUrda) bosib olib. 1854 y.da garbiy Sibir general-gubematorligi karamgidagi kushinlar Olma-Ota kishlogi okimida Vemiy istexkomini kurishi bilan o'zbek xonliklarini bosib olish uchun tayanch nuktalarini vjudga keltimb buldi. 1864 y. baxorida Sibir va Sirdaryo liniyalari birlashtirildi.