Sovetlar hokimiyatining iqtisodiy tadbirlari va uning oqibatlari. Turkiston axolisining 80 foizdan edpigini dexkonlar tashkil kilardi. SHuning uchun er-suv (afar) munosabatlari va ular bilan boglik bulgan sanoat uchuk xom-ashyo, ozik-ovkat muammolari jiddiy axamiyat kas'S etdi. Rossiyada okryabr tuntarishi kuniyok yirik er egaligshi yuk kilish tugrisida dekret e'lon kilindi. Erlar «ashshok dexkonlar ga taksimlab berildi. 19I7y.9dek. Turkistsn XKS erni sotish vasotib olishni mayakiluvchi emiyukaraga berishni cheklovchi karor kabul kildi. Ammou kogozdakoldi. 1918 y. boshidan XKS xamda er ishlari komissarliga uzi mexnat kilmagan egalar ixtiyoridagi bog va uzumzoYOsharni natsionalizatsiya kilish xachda bunnday shaxslaming er-sxvi, uy-joy sharoitlari, koramollarini ruyoxatga olish tugriskda buyruk va kursatma chikardi. Bu ishlarni amalga oshirish uchun er-suv komitetlari tuzilib, ular tarkibiga kambagal dexkonlar, batraklar knritilishi kuzda tutilgan. 19(8 y. avgustida Sirdaryo va Samarkand viloyatlarida 74ta volost ег-suv komitetlari ish kurgan. Yil oxirida bular kambagallar komitetlari va kambagallar uyushmalari deb ataldi. Leki i yirik dexkonlar er egaligini surunkaln tugatishga karatilgan xarakatlar natiea benmadi. Dexkonlar ommasi bungakat'iykarshi chikdi. 19.18Y.11 yanvarda Kuylikda Toshkent uezdi vakillarining kurultoyi buldi, unda 586 vaki! katnashdi. Kurultoy sovet xokimiyatiga er-suv komitetlarining tuzilishiga karshi chikdi, inkilobiy agrar tadbirlarni rad etdi.
O'zbekistonda ko'ppartiyaviylikning qaror topishi. Uzbekiston Respublikasida 1992 yil 2 iyul kuni «Siyosiy partiyalar tugrisida» Oliy Majlis tomonidan konun kabul kilindi. Ushbu konunga binoan turtta siyosiy partiya va Ita jamoatchilikxarakati faoliyat kursatmokda Uzbekiston Xalk demokratik partiyasi 1991 yil 1 noyabrda Toshkentda bulib utganta'sis kurultonda tashkil toptan va 1991 yil I noyabrda All i ya Vazirligi tomonidan ruyxatga olingan Oliy majlis tomonidan kabul kilingan «Jamoat tashkilotlari tugrisida» ( 1991,15 fevral), «Vijdon erkinligi vadiniy tashkilotlar tugrisida» ( 1991, 28 aprel) «Kasaba uyushmalari , ular faoliyatining xukuk va kafolatlari tugrisida» ( 1992, 2 iyul) lardagi Konunlar siyosiy partiyalarjamoat'tashkilotlari vujudga kelishi va faoliyat yuritishi uchun xukukiy asos bulib kelmokda.. Uzbekistonda siyosiy partiyalar va ulaming fukarolik jamiyati barpo eti lishi lagi roli. Bugungn kunda respublikada axolining turli toifalarini birlanggirgan 4 siyosiy partiya va «Xalk birligi» (1995) jamoatchilik xarakati kursata boshlayapti. l.Jumladan Uzbekiston xalk demokratik partiyasi (XDP) Uzbekistonni mustakilligi yillaridashakllandi. Bu partiya 1991 yil 1 noyabrda Toshkentda bulib utgan tasis kurultoyida tuzilgan. Ush bu kurultonda uning dasturi nizomi kabul kilindi. XDP Uzbekiston Respublikasi Adliya Vazirligi 1991 yil 19 noyabrda ruxiyatga olingan XDP uzdasturida mamlakatda jamiyat kurish uning siyosiy va iktisodiy mustakilligi ni mustaxkamlash. Uzbekiston XDP sining «Uzbekiston ovozi» va «Mulokot» jumal i mavjud. 2,Vatan tgrakkiyoti partiyasi (VTP) 1992 yil may oyida tuzilgan bulib uning sarflarida 35 mingdan ortik a'zosi bor. partiyaning asosiy maksali mustakil Uzbekiston Respublikasida yashayottan barcha millat va elatlarning umumiy manfaatlariga moe keladigan siyosiy, iktisodiy va ijtimoiy demokratiya prinylplariga asoslangan. YAngi ijtimoiy munosabatlar karor topgan adolatli fukarolik jamiyatini kurishdir. 1995 yil 24 fevralda bulib utgan Uzbekiston Respublikasi Oliy Majiisining I chi sessiyasida partiyaning 14 kishidav iborat oliy majlis deputatlari fraksiyasi ruyxatga olindi. 1999 yil 5-19 dekabrkunlari Uzbekiston Respublikasi Oliy kajlisiga saylangan deputatlardan 20 nafari «vatan tarakkiyoti» partiyasiga mansubdir. Z.Uzbekiston «Adolat» sotsial demokratik partiyasi (SDP). U 1995 yil 18 fevral Toshkentda bulib utgan 1 Tasis kurultoyida tuzilgan bulib dasturi va nizomi kabul kiligan. U shu yil ruyxatga olingan Partiyaning asosiy maksadi Mustakil Uzbekiston Respublikasidapi barcha millat va elatlarning umumiy manfaatiga moe jeladigan siyosiy iktisodiy va ijtimoiy jixatdan etuk demokratiya tamoillariga asoslangan, adolatlik jamiyati kuriutda faol ishtirok etadi. Uzbekistonda shakllangan yosh partnyalarden bin Uzbekiston milliy tiklanish demokratik parshyasidnr (MTDP. U 1995 yil 3 iyulda Toshkentda bulib utgan tasis kurultoyida tuzilgan