14
Umuman rejalashtirish orqali firmaning murakkab sistemasi bir
maromda va samarali ishlashiga erishiladi va kelgusidagi noaniqliklarni
bartaraf etilganday bo’ladi, imkoniyatdagi bor ishlab chiqarish potensialidan
foydalanish ta`minlanadi.
Reja qarorlari ob`yektlari nuqtai nazaridan, rejalashtirish intervallari va
aniq korxona faoliyatining boshqa tomonlaridan quyidagi reja turlarini
ajratish mumkin:
-strategik reja - uzoq mudatli reja bo’lib, odatda 10-15 yilni o’z ichiga
oladi. Unda vaqt va resurslarga bog’liq ravishda vazifalar va maqsadlarga
erishishning umumiy strategiyasi shakllanadi;
-uzoq mudatli rejalar - firma strategiyasining ayrim mustaqil
muammolarini hal etishga qaratilgan va bir necha yilga mo’ljallab ishlab
chiqilgan rejalardir. Bunday rejalar ko’pincha strategik rejaning tarkibiy
qismi nisbatida ishlab chiqiladi;
-joriy rejalar - firma faoliyatining barcha yo’nalishlari uchun joriy yilga
tuzilgan reja;
-operativ rejalar - korxonaning qisqa muddat ichidagi aniq masalalarni hal
etishga mo’ljallangan rejalaridir;
-investision loyihalar - yangi ishlab chiqarish quvvatlarini xosil etishga
yoki zamonaviylashtirishga yo’naltirilgan kapital qo’yilmalar rejalari;
-biznes plan - yangi firma tashkil etish rejasi, korxona faoliyati, dasturi,
korxona faoliyatining aniq maqsadlariga erishishning aniq choralarning rejasi
bo’lib, o’z ichiga qilinadigan xarajat va oshiradigan daromad baxosini oladi.
Yuqorida aytilgan rejalarning barchasini amaliyotda uchta asosiy reja
tiplariga birlashtirish mumkin.
Birinchidan maqsad rejalari bo’lib, boshqaruv ob`yekti va uning alohida
dementlarining ko’zlagan holatdagi sifati va miqdoriy xarakteristikalari
to’plashini kelgusida aks ettiradi.
Ikkinchidan - takrorlanuvchi harakatlar uchun rejalar. Bularga misol
qilib transportlarni harakat grafigi, kinoseanslarning rejimini va boshqalarni
aytish mumkin.
Uchinchidan - takrorlanmaydigan harakatlar uchun rejalar. Bunday
rejalar byudjet, programma, grafik tarzda tuzilish mumkin.
Dostları ilə paylaş: