so’zlari to’g’risida. Rasululloh sallolohu alayhi va sallam jilovini bir kishi ushlab turgan tuya ustida o’tirgan
xolda va’z aytdilar:”Bugun qaysi kundir?”-dedilar. Hammamiz jim qoldik va bugunning
boshqa nomini aytsalar kerak, deb o’yladik. “Qurbon hayiti kuni emasmidir?”-dedilar.
“Ha,shunday”,-dedik. “Bu oy qaysi oydir?”-deb so’radilar. Hammamiz jim qoldik. Biz bu
oyning boshqa ismini aytsalar kerak, deb o’yladik. “Zulhijja oyi emasmidir?”-dedilar.
“Ha, shunday”-dedik.Rasululloh dedilar:”O’zaro qon to’kishingiz, talon-taroj
qilishingiz,obro’ingizni to’kishingiz, xuddi shu kun va shu oyda va shu joyda yomonlik
qilish qanday harom bo’lsa, shunday haromdir. Eshitganlar, eshitmaganlarga shu
xususda yetkazsinlar! Chunki shu yerda bor kishi o’zidan ko’rqa hadisni yodda
saqlovchiroq kishiga yetkazsa, ajab ermas”.
11-bob. Bir ishni qilishdan ham,so’zlashdan ham avval ilm darkorligi to’g’risida. Olloh taolo oyati karimasida:”Bilgil, Olloh yakkayu yagonadir”,-degan so’zini ham “bil”
degan so’z bilan boshlagan. Olimlar—payg’ambarlarning merosho’rlari, ilmi
payg’ambarlardan o’rganishadi.”Kimki ilm olgan bo’lsa, payg’ambar alayhissalomdan
to’liq meros olibdir”,-degan hadisda ham ilm olish kerakligi uqtirilgandir.”Kimki ilm istab
qadam qo’ysa, Olloh taolo unga jannat yo’lini oson qilg’aydir”,-deyiladi boshqa hadisda.
Olloh taolo oyati karimasida:”Ollohdan uning olim bandalari haqiqatdan ham
qo’rqqaydirlar”,-deyilgan. Ikkinchi bir oyatda :”Bu so’zlarni faqat olimlar tushingaydir”,-
deyilgan bo’lsa, boshqalarida “Do’zaxiylar:”Agar tinglab, fikr yuritganimizda erdi, do’zax
ahlidan bo’lmagan bo’lur erdik”,-deyishadi”, “Bilganlar birlan bilmaganlar tengmi?”-
deyilgan.
Rasululloh sallolohu alayhi va sallam:”Kimgaki Olloh taolo yaxshilikni ravo ko’rgaydir,
uni din ilmidan bahramand qilg’aydir,ilmga ilm olmoq yo’li birlan erishilg’aydir”,-
deganlar.
Sahoba Abu Zarr:”Agar qilichni mana bunga(bo’yinga) qo’ysangizu bo’ynimni uzib
yubormasingizdan avval men Rasulullohdan eshitgan so’zlarimdan birortasiniaytib
ulgurmog’imni bilsam, ayitb olar erdim”,-degan ekanlar.
Ibn Abbos:”Kunu rabboniyna!”, ya’ni “Rabboniy bo’lingiz!”,-degan Olloh buyrug’ini
“Halim va faqih bo’lingiz!”,-deb tarjima qildilar. Imom Buhoriy:”Rabboniy degani
odamlarni katta ilmlardan avval kichik ilmlar birlan tarbiyalagan kishidir”,-deganlar.
