72
Sağlamlıq və qəza məlumatları;
Əmək bazarı ilə əlaqədar məlumatları;
İşdən çıxma səbəbləri ilə bağlı məlumatlar və s.
Ə
vvəllər bu tip informasiyalar kağızlarda saxlanılırdı, bu isə kağızlar ittiikdə,
hər hansı fors-major hadisə baş verdikdə problemlər yaradırdı. Hazırda
isə belə
informasiyalar komputerlərdə saxlanır. Bu həm onlara rahatlıqla düzəliş etməyə, həm
onları uzunmüddət saxlamağa, həm də istənilən zaman asanlıqla tapmağa imkan
verir.
Menecment sahəsində səmərəliliyə və korporativ münaibətlərə təsir edən əsas
problemlərdən biri də etik qaydara nə dərəcədə əməl olunmasıdır.
Müasir
biznes
təşkilatında
rəhbərlərin
və
sıravi
işçilərin
etik
davranışlarınınsəviyyəsini yüksəltmək məqsədilə müxtəlif tədbirlər nəzərdə tutulur.
Bunlara aşağıdakıları göstərmək olar:
1) etik kodeksin tətbiq edilməsi. Təşkilatın rəyinə əsasən bütün işçilər ümumi
etik dəyərləri və etika qaydalarını özündə
əks etdirən kodeksə riayət
etməlidirlər. Etik normativlər təşkilatda normal etik atmosferin yaradılması
və qərarların qəbulu prosesində etik tövsiyələrin müəyyənləşdirilməsi
məqsədilə tərtib edilir. Adətən təşkilat etik normativləri öz işçilərinin
nəzərinə çap materialları şəklində təqdim edir.
2) Etika kartları – etik qayda və tövsiyələrin biznes təşkilatının
hər bir
ə
məkdaşının nəzərinə çatdırılmalı olan konkretləşdirilmiş etika kodeksidir.
Orada təşkilatın etik məsələlər üzrə məsləhətçisinin adı və telefonu da
yerləşdirilmişdir. Bu metoddan Yaponiya firmalarında geniş şəkildə istifadə
edilir.
3) Etika komitələri. Bəzi təşkilatlar gün ərzində etika təcrübəsinin
qiymətləndirilməsi üçün daimi komitələr yaradırlar.
Belə komitənin bütün
üzvləri adətən yüksək səviyyəli rəhbərlərdən təşkil olunur. Bəzi təşkilatlar
isə daimi komitələr əvəzinə işə etika üzrə vəkil adlandırılan mütəxəssis
73
dəvət edirlər. Belə vəkilin rolu biznes təşkilatının
fəaliyyəti ilə əlaqədar
olan etik normaları işləyib hazırlamaqdır.
4) Sosial təftişlər. Sosial təftişin vəzifəsi biznes təşkilatının proqramı və
fəaliyyətinin sosial təsiri haqqında hesabat tərtib etmək, qiymətləndirmə
işlərini aparmaqdır. Sosial təftiş tərəfdarlarının
fikrincə, bu tip hesabatlar
təşkilatın sosial məsuliyyətinin səviyyəsinin əsas göstəricisi ola bilər.
5) Etik davranış tədrisi. Rəhbər və sıravi əməkdaşlara etik davranış tədrisi
zamanı onlar biznes etikası ilə tanış olurlar.
6) Etik ekspertiza. Bu zaman yüksək rəhbərliyin, heyətin yaxud ictimaiyyətin
narahatlığı ilə əlaqədar təşkilatın yaxud hansısa layihənin konkret fəaliyyət
sahəsinin hərtərəfli təhlili nəzərdə tutulur.Əsas etibarı ilə təşkilatın
nüfuzu
və gələcəyi ilə əlaqədar yaranmış problemlərin təqdiqinə əsaslanır. Belə
təftişin nəticələrinə təşkilatın mənəvi iqlimi və mənəvi rentabelliyinin
yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş təkliflər və düzəlişlər sistemi aiddir.
7) Etik məsləhətlər. Konkret mürəkkəb və ziddiyyətli situasiyalar yarandıqda
təşkilat həmin problemi öz gücü hesabına nizamlamağı bacarmazsa,
kənardan biznes etikası üzrə müstəqil mütəxəssislər dəvət edilir.
Dostları ilə paylaş: