Microsoft Word Samir? dissertasiya docx

Elmi idarəetmə məktəbi
. 
Elmi idarəetmə F.U.Teylor, Frenk və Liliya 
Qilbretlər və Henri Hanttın işləri ilə daha çox bağlıdır və təqribən 1885-1920-ci illəri 
ə
hatə edir. Bu məktəbin yaradıcıları hesab edirdilər ki, müşahidə, ölçmə, məntiq və 
təhlildən istifadə etməklə bir çox əl əməyini təkmilləşdirmək olar və elə etmək olar 
ki, bu işlər daha səmərəli görülsünlər. Frenk və Liliya Qilbretlər, işin icrası zamanı 
nəzarətə imkan verən cihaz kəşf etdilər və onu mikroxronometradlandırdılar. Onlar, 
bu cihaz vasitəsilə müəyyən əməliyyatlarda hansı hərəkətlər yerinə yetirildiyini və 
onların hər birinin nə qədər vaxt apardığını qeyd edirdilər. Alınan məlumatlara 
ə
saslanaraq, onlar qeyri-effektiv hərəkətləri aradan qaldırmaq üçün iş əməliyyatlarını 
dəyişir və standart qaydalar və avadanlıqlardan istifadə edərək işin səmərəsini 
yüksəltməyə çalışırdılar. Əvvəlki sistemlərlə və iş rejimləri ilə müqayisədə, bu, 
fenomenal fayda gətirirdi. 
Elmi idarəetmə məktəbinin idarəetmədə rolunu aşağıdakı kimi qeyd edə 
bilərik: 

Tapşırığın yerinə yetirilməsinin ən yaxşı üsullarını müəyyənləşdirmək 
üçün elmi təhlildən istifadə olunması; 

Tapşırığın səmərəli yerinə yetirilməsi üçün daha çox uyğun gələn 
işçilərin seçilməsi, onların təhsilinin təşkili; 

Tapşırıqların səmərəli yerinə yetirilməsi üçün tələb olunan resurslarla 
işçilərin təmin edilməsi; 

Əmək məhsuldarlığını yüksəltmək üçün maddi stimullaşdırmadan 
sistematik və düzgün istifadə edilməsi; 

İşin beyində qurulmasının və planlaşdırmanın işin özündən ayrılması. 
Klassik və ya inzibati idarəetmə məktəbi
.
Elmi idarəetmədən bəhs edən 
müəlliflər öz tədqiqatlarını əsas etibarı ilə istehsalın idarə edilməsinə həsr edirdilər. 
Onlar idarəetmənin səviyyəsinin yüksəldilməsinin effektivliyi üzərində çalışırdılar. 
Həm Teylor, həm də F. və L. Qilbretlər, öz karyeralarına adi fəhlə kimi başlamışdılar 
və bu da onların baxışlarına və təşkilatın idarə edilməsi yollarının müəyyən 
edilməsinə öz təsirini göstərmişdi. 

---

11 
A. Fayolun idarəetmə nəzəriyyəsinə əsas töfhəsi ondan ibarətdir ki, o, 
idarəetmə prinsiplərini sistemləşdirdi və bir neçə qarşılıqlı əlaqəli funksiyaları 
menecmentin universal funksiyaları kimi təqdim etməklə onların tətbiqinə tam proses 
kimi baxdı. Bu funksiyalara aşağıdakıları göstərmək olar: 
• planlaşdırma; 
• təşkiletmə; 
• kadrların seçilməsi və yerləşdirilməsi; 
• motivasiya (rəhbərlik); 
• nəzarət. 
Bu məktəb ona görə klassik adlanır ki, tarix boyu yaranan bütün idarəetmə 
prinsipləri, funksiyaları və metodları bu məktəb tərəfindən sistemləşdirilib 
nizamlanmış və menecmentdə tətbiq olunmağa başlanmışdır. Klassik idarəetmə 
məktəbinin cəmiyyət üçün həyata keçirdiyi başlıca yenilik, əvvəllər tətbiq olunan 
idarəetmə təcrübəsi əsasında yeni elmi yanaşmalar və çalarlar gətirməsidir. Bu 
məktəb, idarəetmə prinsiplərini, funksiyalarını, metodlarını və üslublarını müəyyən 
etməklə yanaşı, onların təcrübi olaraq həyata keçirilməsi (icrası) mexanizmini də 
hazırlamış oldu. 
İ
nzibati (klassik) idarəetmə məktəbi
 idarəetmə prinsiplərini aşkarladı, 
idarəetmə funksiyalarını təsvir etdi və təşkilatın bütünlüklə idarə olunmasına sistemli 
yanaşmanı izah etdi. 
Klassik məktəbin idarəetmədə rolu aşağıdakılardan ibarətdir: 

idarəetmə prinsiplərinin işlənib hazırlanması; 

idarəetmə funksiyalarının təsviri; 

təşkilatın idarə edilməsinə sistemli yanaşmanın işlənib hazırlanması. 
İ