Microsoft Word sunggi uq ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
45
kirganga o‘xshaydi. Oldin joyning hisobini qilmay olib kelib tiqaverardilaringiz. Ikki 
kishilik xonalarda yigirma kishilab yotganmiz. G‘ing demaganmiz. Endi turmalaringizga 
havasga kelib yotsa arziydi. Mening shikoyatim yo‘q, ammo bir iltimosim bor. 
— Ayting. 
— Zamon o‘zgardi, deyapsizlar-a? Agar shu gap chin bo‘lsa — iltimosimni bajaring. 
Sobitov degan bir bechorani qiyratib qamabsizlar. Bolalarini ko‘mishga ham 
qo‘ymabsizlar. Sobitovni bilasizmi, xotinini chopib tashlagan ekan. 
— Ha, eshitdim, gapiravering. 
— O‘shani qanday bo‘lmasin, otishga hukm qilish kerak. Yordam beringlar. 
Solihov bu gapni eshitib, ajablandi. Jahongirning peshonasiga uning yashirin maqsadi 
yozib qo‘yilganday qattiq tikildi. 
— Nimaga? — deb so‘radi u Jahongirdan ko‘z uzmay. 
Jahongir ham unga tikka qaradi. Shunda Solihov bu ko‘zlarda makr yo‘qligiga ishonch 
hosil qildi. Jahongirning ko‘zlarida makr emas, ma’sumlik bor edi. 
— Unga rahm qilinglar, — dedi Jahongir. Endi uning ovozida dadillik yo‘q edi. Endi u 
ezilgan, xo‘rlangan bir odam ovozi bilan gapirardi. — Tirik qolsa jinni bo‘ladi. Xor bo‘lib 
o‘ladi. Otsalaringiz bir bechoraning jonini azoblardan qutqarasiz. 
— Buni biz emas, sud hal qiladi, bilasiz-ku? 
Solihov dard bilan aytilgan iltimosga shunday sovuqqonlik bilan javob qaytardi. U 
Jahongirning dardini hazm qila olmas edi. Uning qalbida bunday dardga, rahmga, 
mehrga o‘rin yo‘q edi. Jahongirning dardiga sherik bo‘lish uchun, yordam berolmagan 
taqdirda ham, jilla bo‘lmasa umidbaxsh javob qaytarish uchun u o‘sha bechora otaning 
alamlarini his qilishi kerak edi. Bu alamni Jahongirday his etish uchun esa farzand 
hajrida o‘ttiz yil kuyishi kerak edi. Solihovning boshidan bunday balolar o‘tmagan, 
alalxusus, uni bedardlikda ayblash ham noo‘rin bo‘lar. 
Jahongir Solihovga tikila turib, uning sovuqqon javobidan ajablanmadi. 
Tergovchilarning bundan battarini ko‘rgan, bundan battar sovuq gaplarni eshitgan. Yo‘q, 
gap ohangidan taajjublanmadi. Uning hayron qoladigan joyi boshqa yerda — «Olloh 
odamzodni bir-biriga rahm-shafqatda yaratgan ekan, qani bu rahm-shafqat, qaylarda 
qoldi?» Jahongir ro‘baro‘sidagi odamga shu savol nazari bilan tikilardi. 
— Ha, bilaman, — dedi u nihoyat. Endi uning ovozida ezilish ohangi yo‘q edi. Endi u 
afsus bilan gapirardi. — Esiz, yaxshi zamonlar o‘tib ketibdi-da, a? Uch kishi, «ha», deb 
qo‘ysa masala hala edi. Zamon chatoq bo‘libdi, nachaynik. 
Solihov bu gaplar kesatiqmi yo chinmi, farqlamay hayron edi. U yana bir narsaga 
hayron: kechagina o‘ziga so‘nggi o‘qni so‘rayotgan odam bugun boshqa kishi uchun ham 
tilanyapti. Bu mehribonchilikmi? Sobitovni azobdan qutqaring, deydi. O‘zi-chi, o‘zi 
nimadan qutulmoqchi? Solihov bu savolga Jahongirning ko‘zlaridan javob izladi. Hozirgi 
ma’sum ko‘zlarda endi hech bir ma’no yo‘q edi. «Odam zoti vasvasa holga yetganda 
ko‘zlaridan ma’no qochardi. Bu odamga nima bo‘ldi?» 
Solihov xayolini yig‘ishtirib muddaoga ko‘chdi: 
— Muhammadrizaev, akangiz oqsar edimi? — deb so‘roqni boshladi. 
— Akam yo‘q mening, — dedi Jahongir e’tiborsiz ohangda. 
— Xorijga ketib qolgan akangizni aytyapman. Ismi Olamgir edi shekilli? Yana ham 
aniqroq aytsam — ota bir, ona boshqa akangiz. 
— Yetti pushtimizda cho‘loq bo‘lmagan. 
— Sharipov ham oqsamaganmi? 
— Uni tanimayman, yurganini ko‘rmaganman, deb aytdim-ku? 
— Muhammadrizaev, sizni Sharipovning uyi oldida ko‘rishgan. Erta saharda 
Sharipovni yoqasidan olgansiz. Orangizdan nima gap o‘tgan? 

---

So’nggi o’q (qissa). Tohir Malik