3.4.1 Bilateralni programi Ministarstvo za evropske integracije, kao Operativna struktura u Crnoj Gori, u saradnji sa Operativnim strukturama iz susjednih zemalja aktivno je radilo na izradi Aplikacionih paketa za predstojeće prve Pozive za projekte za četiri bilateralna, susjedska programa saradnje. Taj složen i zahtjevan proces uspješno je okončan u drugoj polovini 2009. godine objavljivanjem Prvih javnih poziva za dostavljanje projektnih prijedloga za četiri bilateralna programa7.
U izvještajnom periodu rađeno je na izradi komunikacionih planova, usaglašavanju logo-a i programskih web sajtova za sva četiri bilateralna programa. Odabran je logo za svaki od programa, dok su u funkciji dva web sajta – za program Crna Gora – Hrvatska i program Crna Gora – Srbija. U funkciji je i Forum Ministarstva za evropske integracije (www.cbc-mne.org/forum), na kojem se nalaze sve informacije o susjedskim i transnacionalnim programima u kojima Crna Gora učestvuje u okviru IPA II komponente.
Od avgusta 2009. godine, u funkciji je web strana programa Bosna i Hercegovina – Crna Gora, www.cbc.bih-mne.org, na kojoj će potencijalni aplikanti moći da se upoznaju sa informacijama i aktivnostima u okviru ovog programa. Osim na web stranama za programe sa Srbijom i sa Hrvatskom, sve informacije o programima mogu se naći i na Forumu za programe u kojima Crna Gora učestvuje u okviru IPA II komponente.
U organizaciji Ministarstva za evropske integracije i Programa za razvoj kapaciteta (CDP) organizovana su dva treninga za predstavnike MEI, Ministarstva finansija (CFCU) i Zajedničkih tehničkih sekretarijata i Antena iz Crne Gore i regiona. Treninzi su bili posvećeni pripremi aktivnosti nakon objave Poziva za projekte, organizovanju informativnih seminara i evaluaciji projektnih prijedloga. U organizaciji CBIB II održane su obuke za pisanje projektnih prijedloga, namijenjene svim zainteresovanim potencijalnim aplikantima, koji će aplicirati u okviru predstojećih Poziva za projekte.
Nakon objave Poziva za projekte, za svaki od četiri prekogranična programa upriličene su svečanosti otvaranja: u Podgorici 7. jula 2009. godine (za program Albanija – Crna Gora), Vrnjačkoj Banji 8. jula 2009. godine (za program Srbija – Crna Gora), Nikšiću 15. jula 2009. godine (za program Bosna i Hercegovina – Crna Gora) i Budvi 24. avgusta 2009. godine (za program Hrvatska – Crna Gora). Za program Albanija – Crna Gora, u Podgorici je nakon svečanosti otvaranja održan i Forum za traženje partnera, kojem je prisustvovalo oko 180 potencijalnih aplikanata iz Crne Gore i Albanije, predstavnika opština, nevladinih organizacija, privrednih komora, javnih institucija, direkcija i agencija za razvoj malih i srednjih preduzeća, turističkih organizacija, udruženja ljubitelja prirode, institucija kulture, obrazovnih institucija, itd.
Nakon objave poziva, za svaki od četiri prekogranična programa održani su informativni seminari sa obije strane granice: za programe sa Srbijom, Albanijom i Bosnom i Hercegovinom u julu 2009. godine, a za program sa Hrvatskom u septembru 2009. godine. Na ovim seminarima potencijalnim aplikantima su predstavljeni: prioriteti i mjere u okviru programa prekogranične saradnje, dokumenta iz Aplikacionog paketa (Uputstvo za aplikante, aplikaciona forma, matrica logičkog okvira, budžet) i način na koji oni moraju biti popunjeni i dostavljeni, kao i sva ostala pravila Poziva za dostavljanje prijedloga projekata.
Za bilateralne prekogranične programe urađeni su i poslati na odobrenje Godišnji izvještaji o implementaciji programa, koji se odnose na period 2007/2008. godine i obuhvataju proces programiranja, sprovedene aktivnosti, kao i realizovane obuke, seminare i treninge za osoblje i potencijalne aplikante u okviru programa. Takođe, urađene su revizije prekograničnih programa i poslati na odobravanje IPA komitetu u Briselu.
Održani su, drugi po redu, sastanci Zajedničkih odbora za praćenje (najvišeg organa odlučivanja) u Beogradu (Srbija-Crna Gora), Skadru (Albanija- Crna Gora), Kotoru (Hrvatska- Crna Gora) i Nikšiću ( BiH-Crna Gora), na kojima je dogovoreno da se osnuje zajednički odbor za evaluaciju, izbjegne ocjenjivanje rezimea projekta i kompletene aplikacije ocjenjuju nezavisni eksperti, iz zemalja učesnica datih prekograničnih programa.
U organizaciji CBIB II i Ministarstva za evropske integracije, održan je trening o procesu evaluacije projektnih prijedloga nakon zatvaranja Poziva za projekte. Treningu su prisustvovali predstavnici Ministarstva za evropske integracije, Ministarstva finansija (CFCU), Zajedničkih tehničkih sekretarijata i Antena iz Crne Gore i regiona, evaluatori prijedloga projekata i članovi Zajedničkih odbora za praćenje.
U izvještajnom periodu održani su koordinacioni sastanci sa predstavnicima Ministarstva finansija (CFCU), kao i sa crnogorskim predstavnicima u Zajedničkim odborima za praćenje za prekogranične programe. Sastanci su organizovani s ciljem upoznavanja prisutnih sa realizovanim i predstojećim aktivnostima u okviru bilateralnih programa, kao i predstavljanjem njihovih budućih obaveza i odgovornosti.
Takođe, održano je niz sastanaka sa DIS revizorima i predstavnicima CFCU oko uspostavljanja DIS-a za II komponentu gdje je načelno dogovoreno da će MEI biti OS za programiranje a CFCU za implementaciju. Urađeni su nacrti dokumenata za JZS Manula, MoP za II komponentu i Operativni sporazum između CBC koordinatora i PAO-a (Šef Sektora za finansiranje i ugovaranje u MF).
U toku decembra urađena je prva faza evaluacije za prekogranične programe: Srbija- Crna Gora u ZTS u Prijepolju, BiH- Crna Gora u ZTS u Sarajevu i Hrvatska –Crna Gora u ZTS u Kotoru.
U okviru CARDS projekta, pružena je podrška u radu MEI i crnogorskih predstavnika u Zajedničkim tehničkim sekretarijatima i Antenama, kao i u organizaciji aktivnosti važnih u okviru prvih Poziva za projekte – objavljivanju Poziva, izboru evaluatora, organizovanju informativnih sastanaka, seminara i obuka. Urađen je CARDS Peti kvartalni izvještaj i poslat na odobrenje Delegaciji EK u Podgorici, zajedno sa zahtjevom za produženje trajanja projekta zaključno sa 31. martom 2010.godine.
Sredstva iz tehničke podrške su uvrštena u budžet Ministarstva za evropske integracije za 2010. godinu i urađeni su nacrti projektnih prijedloga za sredstva iz tehničke podrške, IPA 2007 i IPA 2008, za svih sedam programa.