Montgomery vvatfın bk
Yüklə 1,31 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KİTÂBÜL-EDVÂR
| KİTÂBÜ'I-AYN 5 KİTÂBÜ'L-CEMÂHİR 5 KİTÂBÜ1-CÎM 5 KİTÂBÜ'L-EDVÂR 5 KİTÂBÜ'L-EMVÂL 6 KİTÂBÜ'L-EMVÂL 6 KİTÂBÜ'L-EMVÂL 6 Bibliyografya : 8 KİTÂBÜ'L-ERBAÎN 9 Bibliyografya : 9 KİTÂBÜ-L ESNÂM 9 Bibliyografya : 10 KİTÂBÜ'L-FİLÂHA 10 KİTÂBÜ'L-HARÂC 10 KİTÂBÜ'L-HARÂC 10 Bibliyografya : 14 KİTÂBÜ'L-HARÂC 14 Bibliyografya ; 17 KİTÂBÜ'I-HAYEVÂN 17 Bibliyografya : 19 KİTÂBÜ'L-İDRÂK 19 Bibliyografya : 20 KİTÂBÜ'I-İLEL 20 Bibliyografya : 20 KİTÂBÜ'1-İLEL 20 Bibliyografya : 21 KİTÂBÜ'I-KEBÂİR 21 Bibliyografya : 22 KİTÂBÜ'I-MECMÛ' 22 KİTÂBÜ'L-MEGÂZÎ 22 KİTÂBÜ'L-MESÂHİF 22 Bibliyografya : 24 KİTÂBÜ'L-MUHÎT 24 Bibliyografya : 24 KİTÂBÜ'N-NEBÂT 25 KİTÂBÜ'N-NECÂT 25 KİTÂBÜ’R VRAVZATEYN 25 Bibliyografya : 26 KİTÂBÜ'S-SAYDELE 26 KİTÂBÜ'S-SEB'A 26 Bibliyografya : 27 KİTÂBÜ’S-SINÂATEYN 27 Bibliyografya : 28 KİTÂBÜ SÎBEVEYHİ 28 KİTÂBÜ'S-SİYER 28 Bibliyografya : 29 KİTÂBÜVSÜNNE 29 Bibliyografya : 30 KİTÂBÜ'Ş-ŞİFÂ 30 KİTÂBÜ'T-TASRÎF 30 KİTÂBÜ'T-TEFHÎM 30 KİTÂBÜ'T-TEVHÎD 30 Bibliyografya : 31 KİTÂBÜ'T-TEVHÎD 31 Bibliyografya: 33 KİTÂBÜ'T-TEVHÎD 33 Bibliyografya : 34 KİTAP 35
KİTAP 35 Bibliyografya : 36 KİTAP 37 Bibliyografya : 38 KİTAP 38 Bibliyografya : 42 KİYA el-HERRASÎ 43 Eserleri. 43 Bibliyografya : 43 KİZB 44
Bibliyografya : 45 KLASİK TÜRK EDEBİYATI 45 KUS 45 Bibliyografya : 46 KOCA 46 Bibliyografya : 48 KOCA DÂVUD PAŞA 48 KOCA HÜSEYİN 48 Bibliyografya : 49 KOCA HÜSREV PAŞA 50 KOCA MUSTAFA PAŞA 50 Bibliyografya : 51 KOCA MUSTAFA PAŞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ 52 Bibliyografya : 54 KOCA NİŞANCI MUSTAFA ÇELEBİ 55 KOCA RÂGIB PAŞA 55 KOCA SEKBANBAŞI RİSALESİ 55 Bibliyografya : 56 KOCA SİNAN PAŞA 56 Bibliyografya : 58 KOCA SİNAN PAŞA KÜLÜYESİ 58 Bibliyografya : 58 KOCA YÛSUF PAŞA 59 KOCABAŞI 59 Bibliyografya : 60 KOCAELİ 60 KOCAHÜSAMZÂDE ABDURRAHMAN EFENDİ 60 KOCATEPE CAMİİ 60 Bibliyografya : 61 KOCATÜRK, VASFI MAHİR 61 Bibliyografya : 62 KOÇİ BEY 62 Bibliyografya : 68 KOÇU, REŞAT EKREM 69 Bibliyografya : 70 KOĞACIZÂDE MEHMED EFENDİ 70 KOKU 70 Bibliyografya : 72 KOLTUK TEZHİBİ 72 Bibliyografya : 74 KOMİSYON 74 KOMOR ADALARI 74 1. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 75 II. Tarih Ve İslâmiyet 75 Bibliyografya: 78 KOMŞU 78
Bibliyografya : 79 Fıkıh. 80 Bibliyografya : 81 KONAK 81 81 KONAK 81
Bibliyografya : 83 KONAKRİ 83 KONAR GÖÇER 83 Bibliyografya : 86 KONEVÎ, ALAEDDİN 86 Eserleri. 87 Bibliyografya : 87 KONEVI, CEMÂLEDDİN 87 Eserleri. 87 Bibliyografya : 88 KONEVÎ, MEHMED 88 Bibliyografya : 89 KONEVÎ, MUHAMMED B. AHMED 89 KONEVÎ, SADREDDİN 89 KONEVÎ, ŞEMSEDDİN 89 Eserleri. 90 Bibliyografya : 90 KONFÜÇVÜSÇÜLÜK 90 Bibliyografya : 94 KONGO DEMOKRATİK CUMHURİYETİ 94 1. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 95 II. Tarih 95 III. Ülkede İslâmiyet 96 Bibliyografya : 98 KONİCE 98 Bibliyografya : 99 KONONOV, ANDRCY NİKOLAYCVİÇ 99 Eserleri. 100 Bibliyografya : 100 KONRAPA, MEHMET ZEKÂİ 100 Eserleri. 101 Bibliyografya : 101 KONSİL 101 Bibliyografya : 104 KONSOLOS 104 KONSTANTİN, AFRİKALI (CONSTANTINUS AFRİCANUS) 106 Bibliyografya : 106 KONUK, AHMET AVNİ 107 Bibliyografya : 109 KONYA 109 Bibliyografya : 114 Bugünkü Konya. 114 Bibliyografya : 116 Mimari. 116 1. Roma ve Bizans Dönemi. 116 2. Selçuklu Dönemi. 116 3. Karamanoğulları Dönemi. 118 4. Osmanlı Dönemi. 1468 yılında Fâtih 118 Bibliyografya : 120
KİTÂBÜ'I-AYNHalil b. Ahmed'e (ö. 175/791) nisbet edilen ilk Arapça sözlük.1 KİTÂBÜ'L-CEMÂHİR 2KİTÂBÜ1-CÎMEbû Amr eş-Şeybânî (Ö. 213/828) tarafından kökün ilk harfine göre alfabetik olarak düzenlenmiş ilk sözlük.3 KİTÂBÜ'L-EDVÂRSafİyyüddin el-Urmevî'nîn (ö. 693/1294) mûsiki nazariyatına dair eseri. Makam kelimesinin henüz kullanılmadığı İslâm Ortaçağı'nda mûsiki bilginleri, ses sisteminin düzenlenmesi üzerinde yaptıkları çalışmalarda farklı yapıda ve çok çeşitli ses dizilerinin çoğunlukla bir oktavı aşmadığını, dizinin birinci ve sonuncu seslerinin aynı olduğunu tesbit etmişlerdir. Nitekim dönemin mûsiki nazariyatına dair eserlerinde bir çizgi üzerinde şekillendirilen bir dizide İlk sesle son ses aynı noktada birleşerek bir daire suretinde gösterilmiştir. Usullerin anlatımında da tekrarlanan ritmik kalıplar yine bir daire şeklinde çizilmiştir. Böylece mûsikinin iki ana unsurunu teşkil eden ses ve usul Arapçadevr (dönme, dönüş) kelimesinin çoğulu olan edvar ile adlandırılarak mûsiki nazariyatı eserlerinin genel adı olmuş, bu konuda yazılan eserlere de "Kitâbü'l-edvâr" denilmesi bir teamül halinde devam etmiştir. Asıl adı Kitâbü'l-Edvâr îîmtfrifeti'n-nağam ve evfdrolan eser, Safiyyüd-din el-Urmevî'nin mûsiki nazariyatı konusunda Arapça olarak kaleme aldığı iki önemli telifinden biridir. Müellif bu eserini, Abbasî Halifesi Müstansır-Billâh zamanında 633 (1236) yılında henüz yirmi yaşlarında iken ünlü matematik ve fen bilimleri âlimi Nasîrüddin et-Tûsî'nin tavsiyesi üzerine yazmıştır. Eser kısa bir girişten sonra on beş bölümden (fasıl) meydana gelir. Birinci bölümde nağmenin tarifiyle tizlik ve pestlik sebepleri açıklanır; ikinci bölümde, telli müzik aletlerinin kol kısmında istenilen seslerin çıkarılması için parmakla basılan belli noktalar (destan) anlatılır. Bunu, iki ses arasındaki tizlik ve pestlik farkını gösteren boyutların (eb'âd) oranlan hakkında bilgilerden meydana gelen üçüncü bölüm izler. Kulağa hoş gelen (mülayim) ve gelmeyen (mütenâfir) seslerin sebepleriyle dörtlü ve beşlilerin uyumlu şekilleri, birinci ve ikinci tabakadaki kısımların birleştirilmesinden oluşan devirlerin ve bu arada seksen dört terkibin izah edildiği dört. beş ve altıncı bölümlerden sonra yedi ve sekizinci bölümlerde iki telin kullanılışı ile uddaki tellerin düzeni ve perdeleri konusu işlenir. Meşhur devirler (on iki makam) ve altı âvâzenin ud üzerindeki perdelerinin açıklandığı dokuzuncu bölümü devirlerdeki nağmelerin ortak perdelerinin izah edildiği onuncu bölüm takip eder. Edvar tabakalarının cetveller halinde anlatıldığı on birinci bölümle udda alışılmamış değişik akortların konu edildiği on ikinci bölümün ardından on üçüncü bölümde îkâ' devirleri şekillerle izah edilir. On dördüncü bölümde nağmelerin insan üzerindeki etkileri kısaca açıklanır, son bölümde de tarîka ve savt adlı iki formdan ebced notasıyla birkaç örnek verilir. Eserin on dördü Türkiye dışında.4 dokuzu Türkiye kütüphanelerinde 5 olmak üzere yirmi üç nüshası tesbit edilmiştir. En eski nüsha kabul edilen Nuruosmaniye Kütüphanesi'ndeki nüshanın 6 müellif hattı olması ihtimali kuvvetlidir. Kitâbü'l-Edvar, mûsiki nazariyatının en önemli eseri olduğu gibi Türk mûsikisi ses ve dizileriyle ilgili yazılı kaynakların da ilk sıralarında yer alır. Çağın amelî ve nazarî mûsiki bilgilerini inceleyerek nazariyat alanında yeni bir dönem başlatan Sa-fiyyüddin el-Urmevî'nin on yedi aralıklı sistemi sonraki yüzyıllarda benimsenmiş, çalışmalarda esas alınarak hemen her na-zariyatçı tarafından kullanılmıştır, özellikle XIV-XVI. yüzyıllarda Kitâbü'İ-Edvâfa yazılan şerhler arasında Celâleddin Faz-lullah Ubeydî'ninŞerftu'i-£dvdr'ı, Fah-reddin Muhammed Hucendî. Lutfullah Semerkandî. Mübarek Şah ve Abdülkâ-dir-i Merâgi'nin Şerh-İ Kitûb-ı Edvar adıyla kaleme aldıkları eserleri burada zikredilmelidir. Eseri Hüseyin Ali Mahfuz, Gattâs Abdülmelik Hasebe ile Hâşim Muhammed er-Receb tahkikli olarak neş-retmişlerdir.7 Ayrıca FuatSez-gin'in Nuruosmaniye Kütüphanesindeki nüshasından 8 tıpkıbasımını yaptığı (Frankfurt 1984) eser üzerinde Mehmet Nuri Uygun bir doktora çalışması yapmış ve tercümesiyle birlikte tenkitli neşrini gerçekleştirmiştir (İstanbul 1999). Ayrıca Osmanlı dönemi musikişinaslarından Hızır b. Abdullah'ın 1441 "de II. Murad'ın teşvikiyle yazıp hükümdara sunduğu, Türk mûsikisi tarihinin en önemli nazariyat kitapları arasında yer alan Türkçe birKitâbü'l-Edvâr'mın bulunduğu kaydedilmektedir.
Yüklə 1,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|