Mövzu: Əməyin və əmək haqqının uçotu

202 ”İstehsalat məsrəfləri”, 711 “Kommersiya xərcləri ”, 721 “İnzibatı xərclər“ hesabı və s. KT 335 “Digər ehtiyatlar” mühasibat yazılışı tərtib edilir. Yaradılmış ehtiyat hesabına məzuniyyət haqqı hesablanan zaman isə DT 335 “Digər ehtiyatlar” hesabı KT 533 “Əməyin ödənişi üzrə işçi heyətinə olan borclar“ hesabı mühasibat yazılışı verilir. Rəhbər işçilərə, qulluqçulara və mütəxəssislərə məzuniyyət haqqı hesablanan üçün bu məqsədlə ehtiyat yaradılmır və əsas əmək haqqı kimi uçota alınır. İşçilərə məzuniyyət haqqı hesablanan zaman onların məzuniyyətə getdiyi aydan əvvəlki 12 ayın orta əmək haqqına əsasən hesablanır. Orta aylıq əmək haqqını müəyyən etmək üçün qeyd edilən müddər üzrə bütün növdən olan qaanc məbləği 12-yə bölünür. Orta günlük əmək haqqını müəyyən etmək üçün isə orta aylıq əmək haqqı 30,4 bölünür. Bu yolla müəyyən edilmiş orta günlük əmək haqqı məzuniyyət günlərinin sayına vurulur.

Müəssisə və təşkilatlarda işçilərin sosial müdafiəsini təmin etmək üçün məcburi dövlət sosial sığortası həyata keçirilir. Sosial sığorta xərcləri müəssisənin istehsal və ya tədavül xərclərinə daxil edilir və əməyin ödənişi fonduna nisbətən faiz (hazırda 22% və 20%) həcmində müəyyən olunur. Müəssisə müəlliflik qonorarı ödəyən zaman isə 15% sığorta ayırması edilir.

Mövcud qanunvericiliyə əsasən müəssisə işçilərin sosial müdafiəsini təmin etmək üçün müəsisələr məcburi sosial söğortaya ayırmalar həyata keçirir.

Sosial sığortaya ayırmaların uçotu 522 “Sosial sığorta və təminat üzrə hesablaşmalar” hesabı nəzərdə tutulur. Onun iki subhesabı vardır:

522/1 - “ Sosial sığorta üzrə hesablaşmalar”;

522/2 - “ Pensiya təminatı üzrə hesablaşmalar”.

Hesabın kreditində sosial sığorta üçün hesablanmış məbləğ, debetində isə onun istifadəsi və təyinatı üzrə köçürməsi uçota alınır.

Məcburi dövlət sosial sığortasına ayırma edilən zaman