Dr. Mustafa Kemal akgül mpm (Grup Yönetmeni) Cengiz aydin milli Kütüphane Neziha Çarkit meb cemal gemci cymsoft aysim hançer kızılay Kemal karakoçak kamuBİb yk temsilcisi Burçin ÖKSÜz software ag ersin Tufan yalvaç Maliye Bakanlığı

Ekstranet

Ekstranet'ler, bir şirketin intranet'i ile yetkili kılınmış iş ortakları arasında iletişim düzenlemeleri yapılmasına olanak tanır. İş hareketlerinin etkin yönetimi açısından, her bir iş ortağı grubu için ayrı bir ekstranet yaratılmalıdır. Sonuç olarak, yetkilendirilmiş iş ortakları, denetleyici rol oynayan intranet'e ekstranet'ler üzerinden güvenli bir biçimde ulaşmış olur. İş hareketleri İnternet üzerinde oluşur ve intranet'in güvenlik duvarına erişinceye kadar kriptolanmış durumda kalırlar. Bu şekilde, ticari sırların yattığı hareketlere üçüncü şahısların erişmesi engellenmiş olur.

Ekstranet'ler intranet'lerin mantıksal uzantılarıdır. İntranet'lerin sağladığı gizlilik ve güvenlik ile, İnternet'in sağladığı küresel erişim olanağını üzerlerinde birleştirirler. Bu şekilde, kurum dışındaki iş ortakları, tedarikçiler, müşteriler ve dağıtıcıların kurumsal ağa erişmesi sağlanmış olur. Ekstranet'ler, işletmeler arası iletişim kavramına yeni bir boyut getirdiğinden, ekstranet e-ticareti mümkün kılan teknoloji olarak görülmelidir. Burada kastedilen e-ticaret, işletmeler arası ticaret olup, "İşden işe ticaret(B-2-B: Business-to-Business)" terimi de bu şekilde literatüre girmiştir. Şekil.4'de görülen, "tüketici" veya sonkullanıcı grubu ise, "İnternet IP" yardımıyla alışveriş işlemlerini gerçekleştirecektir. Bu tür e-ticaret ise, "işden-tüketiceye (B-2-C: Business-to-Consumer)" terimi ile anılmaktadır. Ekstranet'ler e-ticarete olanak tanımaları yanında, aynı zamanda kurumsal WAN bağlantıları için de bir alternatif yaratırlar. Bu tür uygulamalarda yavaş yavaş kullanılmaya başlanan VPN'ler(Virtual Private Networks), ekstranet'lerin güvenli biçimleridir. VPN'ler, küresel bağlantı sağlamak üzere, altyapı olarak İnternet'i ve "tünel oluşturma" protokollerini kullanır.

Ekstranet'ler sayesinde "etkileşimli kurum" kavramı gerçek olmaktadır.

Büyük, çok uluslu şirketler, işlerini yürütebilmek için, uzayıp giden kurumsal LAN'lar, WAN'lar ve özel şebekeler(ağlar) oluşturmuşlardır.

Bu ağlar, genel kullanım açısından oldukça maliyetlidir. Internet'in hızlı büyümesi ve dünyanın her tarafına yayılmasıyla Bilişimciler, ağ oluşturma ve iletişim kurma kavramına bambaşka bir gözle bakmaya başlamışlardır. İnternet, iletişim altyapısı için düşük fiyatlı bir alternatif sunmaktadır. İş ilişkileri pekâlâ bu altyapı üzerinden yürütülebilir. Her ne kadar, "güvenlik" ve "band genişliği" iki önemli sorun olarak gözükmesine karşılık, herkes artık bu konuların bir şekilde zaman içinde çözüleceğine dair ikna olmuş gözükmektedir. Özellikle Telekom ve ISS şirketleri güvenli ve hızlı bir İnternet ortamı oluşturabilmek için epey bir mücadele vermektedir. Nedeni ise, kendileri için muazzam gelirler vaat etmesidir. Mevcut İnternet altyapısı üzerinde oluşturulacak başarılı bir ekstranet, çok Uluslu şirketleri, "sanal etkileşimli bir kurum" gibi çalışabilme idealine yaklaştıracaktır. Bu, iş dünyasında yeni bir paradigmayı temsil etmektedir. Birçokları bu paradigmayı, e-ticarette ulaşılacak son nokta olarak görmektedir. Böyle bir çalışma ortamında, herhangi bir organizasyon, coğrafi konumundan bağımsız olarak, herhangi bir pazar fırsatından yararlanabilecek ve hızlı bir şekilde müşterilerin özel isteklerine uyan, isteğe bağlı ürün veya hizmetler sunabilecektir.