Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
disp. 7. quæst. 5. punct. 6. quæst. 4. ad finem. Sylue- ster autem, verb. Assassinus, & verb. Emphyteusis qu. 2. sentit non incurri ante sententiam: si lex tantùm dicit, ipso facto, & non addit, ante declara- tionem, idem ait Rossella, verbo Assassinus in fine, & verb. Emphyteusis, §. 4. & Ouand. 4. d. 13. prop. 41. sic explicantes extrauagantem ambitiosæ de reb. Eccles. non alien. & Sotus, 1. iust. quæst. 6. art. 6. ad 8. ait, Pontificẽ in hac extrauag. potuisse obli- gare in conscientia ad relinquenda beneficia ante sententiam: quia, vt dispensator dedit illa sub ea conditione: dubitat tamen an eam intentionem habuerit, & remittit se ad vsum Ecclesiæ: illum se- quitur Ouand. 4. d. 13. prop. 41. Vazq. autem disp. 178. c. 4. n. 25. & sequentibus cum Couar. 2. part. de sponsal. cap. 6. §. 8. num. 8. & 10. citante alios quatuor vel quinque Doctores, putat, etiamsi lex dicat, ipso facto, & ante declaratio- nem, nisi alia addantur, non incurri priuationem benficij ante sententiam, & verba illa operari, si- cut in casu confiscationis, quòd retrotrahitur po- steà, per sententiam effectus ad diem commissi criminis: in illo tamen casu extrauag. ambitiosæ, de reb. Eccles. non alien. putat, priuationem incurri ante sententiam, quia non solùm dicitur, ipso facto
Quòd non multùm vrget: quia priuatio & va- catio beneficij idem sunt, quando alteri beneficiũ non confertur: ergo sicut priuatio, ipso facto, & ante declarationem, potest explicari, vt per senten- tiam posteà retrotrahatur ad diem criminis, ita de vacatione beneficij dicendum, maximè cùm po- natur verbum, censeantur, quod indicat non va- care ex tunc: sed ita sententiam postea ferendam, ac si tunc vacassent, & saltem hoc est dicendum, quia illa extrauagans, quoad pœnas nullibi est re- cepta secundum Nauarrum cap. 27. numer. 150. Et Caietanus, verb. excomm. c. 75. absolutè ait, in ali- quibus locis receptā non esse. Et generatim exi- stimo priuationem officij, vel beneficij, vel aliorũ bonorum iam possessorum, si notabilia sunt, seu magni momenti, non incurri ante sententiam, quamuis lex dicat, absque declaratione, quia lex ali- ter intellecta iniusta esset, vel saltem crudelis, aut nimis rigida: & saltem cum in hac re sint variæ opiniones probabiles, & in dubio suspensionis, vel opinionis, melior sit conditio possidentis, po- terit quis retinere officium, beneficium, vel alia bona, quæ antea legitimè possidebat: vnde Sa ver. pœna num. 1. ait. Pœna imposita ipso iure, vel facto
din. tit. 9. l. 2. latè disputat, an quando lex dicit, ali- quem ipso facto esse priuatum officio, vel benefi- cio, amittatur absque alia sententia, & non amitti, etiamsi lex dicat asque alia declaratione, esse dicit probabilius, licet oppositum sit securius. Et quidem quando lex ipso facto priuat officio, vel beneficio, non obligare ante senten- tiam, docuit ipse Castro, 2. de iusta hæret. punct. ca. 9. quamuis malè addat, vt notat Vazquez, disp. 172. num. 10. fructus prouenientes ex officio, be- neficio, aut dignitate, restituendos esse fisco ante sententiam, sicut cætera bona. Nam infrà videbi- mus, cætera bona non esse restituenda fisco ante sententiam, ac proinde nec fructus istos, qui verò sunt delinquentis: Sed ad priuationẽ officij, & be- neficij reuertamur. Lessius lib. 2. cap. 29. dub. 8. ait, quando leges statuunt priuationem officij, vel be- neficij ipso facto, propriè loquendo non vacare, nec debere dimitti ante sententiam, nisi apertè cō- stet, illā fuisse legislatoris mentem, vt si addat, te- neri in conscientia dimittere, vel non posse absol- ui, nisi dimittat, vel beneficium eo ipso vacare, ita vt alteri liberè possit conferri: vt in casu, c. dudum 2. de electione, cum quis accipit secundum benefi- cium incōpatibile colligitur ex D. Tho. 2. 2. q. 62. art. 3. Caiet. ibi, Soto, 1. iust. quæst. 6. atr. 6. Adrian. quodlib. 6. art. 1. Couarr. de matrim. part. 2. §. 8. nu. 9. & 13. & passim recentioribus: vtrum autem vacat, quando dicitur in lege, sit priuatus ipso facto absque alia declaratione, dubium est, Couarr. & So- tus suprà, & Henr. de excom. capit. 56. & multi alij recentiores tenent, non vacare, sed requiri senten- tiam declaratoriam criminis: illam autem clausu- lam, absque alia declaratione, intelligendam de de- claratione pœnæ, non criminis. Quæ expositio, etsi nonnihil videatur violenta, tamen vsus ipse eam confirmat: ita enim sunt receptæ leges huius- modi, vt ante declarationem criminis, possessores non teneantur resignare. Imò vsus habet, vt nisi executio fiat per sententiam, ita vt per eam non solùm declaretur crimen, sed etiam reus ipse pri- uetur beneficio, vel officio, non cẽseatur omninò priuatus, vt patet ex Couarruuia suprà. Vnde & leges illæ, quæ statuunt, vt beneficium iure ipso vacet, vt in extrauag. ambitiosæ, de rebus Eccles. non alien. non videntur receptæ in illo rigore, vt sponte teneatur se reus spoliare. Petes, quam ergo vim habent eiusmodi cōstitu- tiones, quib. aliquis ipso iure priuatur officio, vel beneficio, siue propter crimen, siue propter ade- ptionem alterius incompatibilis? Respondeo, hoc efficere, vt statim amittat titulũ ipsum, ita vt non sit ampliùs Dominus beneficij: retinet tamen pos- sessionem, qua priuari non potest, nisi causa co- gnita, vt docet gloss. ca. licet Episcopus, de Præb. in 6. & quamquam illud cap. solùm loquatur in casu adeptionis beneficij incompatibilis: tamen glossa & Doctores, quos ibi citat, volunt esse eā- dem rationem in cæteris, vbi quis ipso iurè priua- tur, id enim ad publicam trāquillitatem est valde expediens: titulum voco ius illud firmum &c.<-P> @@0@ @@1@ cùm possit eodem modo vti illo, siue de ipso di- sponere, quo anteà, & aliud est, titulum, seu domi- num infirmari, aliud tolli. Verum hæc quæstio fe- rè est de nomine. Deinde etiamsi lex non contine- ret sententiam latam, sed ferendam, esset titulus infirmus: ergo cùm sententia est lata, plùs aliquid debemus dare, nempe, vt dicebat Suarez suprà, per se loquendo dimittendum esse beneficium, vel manere quasi confiscatum, vel, vt dicebāt alij, non requiri sententiam declaratoriam pœnæ, seu con- demnatoriam, sed tantùm declaratoriam crimi- nis: & illud de quasi confiscatione beneficij, quæ consistit in retrotractione sententiæ ad diem cri- minis, rectè dici posset iuxta aliam Leonardi Les- sij doctrinam; nam eodem lib. cap. 35. dub. 27. vbi ait, quādo Symonia confidentialis conuentiona- lis vtrimque completur saltem ex parte, retrotra- hi excōmunicationem, & inhabilitatem ad bene- ficium ad diem pacti, ita vt ex tunc cẽseatur col- latio inualida, vt ostendit Nauar. c. 23. n. 104. aliàs 103. ita enim seruat stylus curię. Idem cum eodem ait in amissione Emphyteusis, propter non solu- tam pensionem in triennio: postea enim si Domi- nus voluerit esse amissam, amissa censebitur cum suis fructibus à fine triennij, vt ipse declarauerat ca. 24. dub. 8. Item excommunicatio ob non solu- tam pensionem beneficiariam, cum pensionarius vult esse incursam, retrotrahitur ad diem crimi- nis, quo cœpit esse in mora, vt ait Gigas, quęst. 77. de pensionibus, & Nauarrus, suprà, & si is qui ca- ptus est ab hostibus, mortuus post aliquod tem- pus fuerit, censebitur mortuus ab initio captiuita- tis, & si postliminio reuersus fuerit, perinde erit, ac si semper fuisset in ciuitate, §. eius qui apud hostes iuncta gloss. Inst. quibus non est permissa facultas testandi Etsi legatum venditum fuerit ab hærede, & legatarius repudiet legatum, valet venditio si autem acceptet illud, & velit destitui, nō valet ab initio, l. quædā sunt ff. de reb. dubiis: sic ergo colla- tio beneficij per Symoniam illam obtẽti, si posteà cōpleatur, cẽsetur qua si inualida ab initio, quāuis re vera fieret valida, quia sic habet stylus Curię, vt adducit Lessius illo dub. 27. ex Nauarro suprà, nu. 104. ergo eodem modo dici potest, cum quis ipso facto priuatus est officio, vel beneficio, non esse priuatum illo ante sententiam, sed per sententiam retrotrahi priuationem ad diem criminis: quia priuabitur omnibus fructibus, & emolumentis officij, vel beneficij, quæ à die illo habuit, ac si re vera ex tunc illud amisisset, vt in confiscatione bonorum dicemus. Vtcumq. sit, priuatum ipso iure beneficio, non teneri ante sententiam dimittere illud, rectè do- cet Lessius, lib. 2. c. 29. dub. 8. c. 34. dub. 34. & c. 35. dub. 26. & 27. & generaliter quoties quis priuatur re sua iam possessa, ex gloss. communiter recepta, cap. fraternitas 12. quęst. 2. & quidem quando quis recipit beneficium incompatibile, ipso facto pri- uari: primò, tamen priùs reum esse audiendum monet Sotus, 1. iust. quæst. 6. art. 6. ad 8. & con. 4. in fine ex cap. licet Episcopus, de Præb. in 6. Item 10. iust. quæst. 5. art. 6. de eo, qui beneficium etiam curatum recepit, animo non recipiendi ordines, sed contrahendi matrimonium, ait, fructus non facere suos, sed titulum non amittere, ac proinde mutato proposito posse beneficiũ sine noua col- latione retinere. Azor tom. 1. lib. 5. cap. 7. quæst. 4.<-P>@@ <-P>ait, leges quibus clerici priuantur beneficiis, ho- noribus, dignitatibus, fructibus, habere vim ante sententiam, ita vt beneficia ipso iure vacent, ita vt tanquam vacantia impetrari, & conferri queant ante criminis condemnationem: sed cap. 8. quæst. 3. ait, etiamsi clericus ipso iure, vel facto priuatus sit beneficio, potest ipsum retinere vsque ad sen- tentiam declaratoriā criminis, nisi lex dicat, quòd statim in conscientia, vel ante declarationem de- beat beneficium deponere: citat, Syl. Ang. Tabien. & Armil. reddit rationem, quia licet clericus do- minium, vel quasi dominium, & titulum beneficij amiserit: non tamen administrationem, & posses- sionem, vnde eius acta valent, & ait, illum clericũ non facere fructus suos: addit licèt eius beneficiũ ipso non vocato, possit ab alio impetrari, ipsique conferri, non tamen posse conferri possessionem, nisi ipso vocato & audito. cap. licèt Episcopus, de præbend. in 6. ego credo, impetrari ab alio posse, eique conferri. Sed ante sententiam non carere titulo, aut Dominio, & ideò facere fructus suos: quando verò beneficiarius vxorem ducit, vel sit Episcopus, quando parochus institutus intra an- num ad sacerdotium non promouetur, quando beneficium accipit incompatibile, concedo Azori non facere fructus suos. Ex dictis patet, quid dicendum sit de pœna, quæ in executione delinquentis consistit: de qua qui- dem sic loquitur Suarez hîc. Quando lex directè
Sed si in pœnis priuatiuis bonorum antea pos- sessorum, teneamus cum Sa suprà, etiamsi apponāt prędicta verba, non inducere pœnam ante senten- tiā: à fortiori est dicendũ de pœnis istis, quæ non solùm continent priuationem bonorum anteà possessorum, sed etiam obligationem tradendi ea fisco, pauperibus, vel aliis. Existimo autem, illas nostri regni leges, non esse vsu receptas, sed in pœnis paruis potuisse induce- re obligationem ante sententiam, non in magnis, nec propterea damnandi earum auctores tāquam iniusti: nam bona intentione, & ex opinione pro- babili asserentium potuisse obligare, ante senten- tiam, leges illas ediderunt, aut certè illas intelle- xerunt, sicut legem confiscationis, ita vt effectus retrotrahatur ad diem criminis. Azor tom. 1. lib. 5. ca. 7. quæst. 4. inter leges, quæ habent effectum ante sententiam, numerat eas, quibus iudices, Notarii, Tabelliones priuantur muneribus, si quæ acceperunt à litigantibus, & quibus præcipitur taliter acceptum restituendum:<-P> @@0@ @@1@ nij. Sed pensanda sunt verba legum, an solùm prę- cipiant non recipi munera, vel recepta restitui: ta- les enim non impediunt dominij translationem: siquidem hæc præcepta cum translatione domi- nij stare possunt: si verò dicant esse in talibus, ac sic comparandum dominium, vel donationem esse nullam, non transferetur dominuim. Sed quid de pœnis conuentionalibus, quæ adhiberi solent à contrahentibus, & de aliis, quæ in collegiis, & testamentis ponuntur, Sotus, & Bartholomæus Medina suprà, existi- mant deberi statim in conscientia, oppositum tri- buitur Nauarro cap. 23. num. 63. & 67. & in sum- ma Hispana cap. 28. additione ad cap. 23. num. 67. vbi ait, statuta collegiorum, quę decernunt, vt ipso facto, qui hoc, vel illud fecerit, sit priuatus collegio, non inducere pœnam ante sentẽtiam. Suarez au- tem hîc existimat, attendendum, an sit conditionalis
pœnæ conuentionales propriè dictæ nimirum re- spondentes veræ culpæ in violatione pacti com- missæ, non sint impositæ à publica potestate, sed ex voluntate, & consensu contrahentium, non de- bere sequi naturam aliarum pœnarum, nec requi- rere iudicis sententiam, cum id non exprimitur: sed deberi eo ipso, quòd petuntur. Hoc sentit Sa, ver. pœna nu. 2. dicens, ad pœnam conuentionalem
Priorem tamen sententiam tenet Vazquez disp. 173. cap. 1. vbi postquam retulit Castrum, 2. de le- ge pœn. cap. 1. dicentem, pœnas, quæ apponuntur in testamentis, & contractibus, deberi statim in conscientia, licet in contractu, aut testamẽto non dicatur, ipso facto, ait hanc doctrinam, quantùm attinet ad testamenta veram esse, vt docet Nauar- rus cap. 23. num. 67. Caietanus verb. pœna, Panor- mitanus, & gloss. cap. Raynaldus de testam. quia hæ potiùs habent rationem legati conditionalis, quàm pœnæ. Pœnas tamen appositas in contra- ctibus non deberi, nisi petantur, etiamsi positæ sint cum particula, ipso facto, vt sentit Nauar. loco cit. & num. 68. Couarruuias, 2. part. 4. cap. 6. §. 8. n. 11. Eam verò rationem (inquit Vazquez) reddit Couarruuias; quia pœna etiam post sententiam, nisi actu petatur, non debetur: ergo multò minùs in contracti- bus. Hæc tamen ratio mihi non probatur: quia pœna statim post sententiam debetur, nec opus est, vt petatur, postquàm iam alicui applicata est. Quare Nauarri ra- tio mihi efficacior videtur, videlicet, ideò pœnam in con- tractibus non deberi, antequam petatur, quia hæc est communis consuetudo, & interpretatio mentis contra-<-P>@@ <-P>hentium. Intelligit autem meritò Nauarrus, pœnam appositam contractibus non deberi antequam petatur coram iudice, & cōdemnetur. Hæc Vazquez. Sed Na- uarrus non dicit, pœnam positam in contractu non deberi ante sententiam iudicis, sed non debe- ri antequam petatur: quod potest intelligi de pe- titione extra iudiciũ, & Rebuffus, in proœm. con- stit. regal. glossa 1. num. 47. ait, pœnam legis etiam post condemnationem non deberi, nisi fuerit pe- tita, & quando quis cadit in commissum, si domi- nus sciat, & non petat, videtur, inquit, commissum remittere, & sic in foro conscientiæ dicerem ad- huc retineri posse: quia debitor putare potest Do- minum eo iure vti nolle: sicut dicitur de hærede, posse legatũ triginta annis præscribere: arbitratur enim legatarium illud nolle, cùm non petat, teste Ancharano, cap. sine possessione, de reg. iur. in 6. Hæc Rebuff. ------------------------------------------------------------ De pœna confiscationis bonorum. variar. cap. 14. num. 1. & 2. Simancas de Cathol. insti. tit. 9. à num. 1. vsque ad 20. Vazquez 1. 2. tom. 2. disp. 169. & sequentib. Azor tom. 1. lib. 5. cap. 7. quæst. 8. Suppono primò, hanc pœnam contra hæreti- cos positam, cap. cùm secundùm leges, de hæret. in 6. vbi etiam dicitur imposita per leges ciuiles contra reos læsæ maiestatis, & in Hispania posita est contra Sodomitas l. 1. tit. 28. lib. 8. compil. vn- de mortuo criminoso potest fiscus de eius crimi- ne in iudicio agere, vt capiat bona illius, gloss. re- cepta, l. 3. §. quod autem, ff. quod quisque iuris, & esse communem sententiam testatur Couarruuias 2. 4. cap. 6. §. 8. num. 6. vnde cap. accusatus, §. penul. de hæret. in 6. & cap. 2. de præscrip. in 6. hæreticus potest post mortem cōdemnari, & bona eius, quæ ad hæredes deuenerunt, fisco addici. Secundò sub pœna confiscationis omnium bo- norum, comprehendi omnia bona delinquentis, mobilia, immobilia, se mouentia, iura, & actiones, etiam iura sepulchrorum d. ca. cùm secun dùm le- ges, ac proinde donata causa mortis, quia vsque ad mortem sunt delinquẽtis, sicut relicta in testa- mento, & donata vxori, quia omnis donatio inter virum, & vxorem non sortitur effectum, nisi mor- te confirmetur, Vazquez disp. 169. num. 4. ex cap. fin. de don. inter virum & vxor. & l. cùm hic status, ff. eod. l. 1. & 3. & l. donationes, quas parentes, C. Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|