Magistratura məRKƏZİ” Əlyazması hüququnda Məmmədov Vüsal Məhəbbət oğlu

Cədvəl 2.2.2.

İnvestisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi mənbələri

Maliyyələşdirmənin təşkilati formaları	Müəssisələrin xüsusi və cəlb olunmuş vəsaitləri	Büdcə və büdcədən kənar dövlət vəsaitləri	Xarici investisiya-lar	Borc vəsaitləri
1. Səhmdar maliyyələş-dirməsi
1.1. Nizamnamə kapita-lında iştirak payı	+	+	+	-
1.2. Korporativ maliyyə-ləşdirmə	+	+	+	-
2. Dövlət maliyyələşdi-rilməsi
2.1.Büdcə krediti (qay-tarılmaq şərtilə)	-	+	+	-
2.2. Büdcədən birbaşa ayırmalar (qaytarılma-yan vəsaitlər)	-	+	-	-
2.3. Dövlətin məqsədli investisiya proqramları	-	+	-	-
2.4. Dövlət borcu hesa-bına layihənin maliyyə-ləşdirilməsi	-	+	+	+
2.5. Layihənin maliyyə-ləşdirilməsi	-	+	+	+
3. Borc hesabına maliy-yələşdirmə
3.1. Lizinq	-	-	+	+
3.2. Bankların ssuda və kreditləri	-	+	+	+
3.3. Xarici kreditlər	-	-	+	+
3.4. Kollektiv investor-ların investisiyaları	-	-	+	+

Mülkiyyət səviyyəsinə görə investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi mənbələri aşağıdakı qrupa bölünür:

a). dövlət səviyyəsində;

b). müəssisə səviyyəsində.

İnvestisiya layihələrinin dövlət səviyyəsində maliyyələşdirilməsi geri qaytarılan və qaytarılmayan əsaslarda, həmçinin qarışıq investisiya formasında, o cümlədən, yüksək səmərəli investisiya layihələrinə maliyyə yardım və dövlətin investisiya proqramlarının mərkəzləşdirilmiş qaydada maliyyələşdirilməsi (tam və ya qismən) şəklində həyata keçirilə bilər. Geri qaytarılan vəsaitlər Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiqlənmiş və qüvvədə olan qanunvericiliyə müvafiq olaraq Milli Bankın verdiyi kreditlər çərçivəsində ayrılır. Ayrılmış vəsaitin həcmi istifadə müddəti, obyektlərin tikintisinin davam etmə müddəti və istismara verilmiş istehsalın layihə gücünə çatma müddəti nəzərə alınmaqla müqavilədə göstərilir.

Geri qaytarılmayan dövlət maliyyəsi obyektlərin və təşkilatların müəyyən olunmuş siyahısına müvafiq olaraq dövlət ehtiyacları üçün ayrılır.

Qarışıq investisiyalaşdırma əsasında obyektlərin maliyyələşdirilməsi və kreditləşdirilməsi dövlət büdcəsi, müəssisə, təşkilatlar və digər hüquqi şəxslərin öz vəsaitləri hesabına həyata keçirilir. Qeyd etmək lazımdır ki, investisiya fəaliyyətinin müxtəlif mənbələr hesabına maliyyələşdirilməsi Azərbaycan Respublikası Qanunvericiliyinin və normativ aktlarının tələbləri nəzərə alınmaqla dövlət və yerli orqanlar tərəfindən aparılır.

İnvestisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi sistemi iki prinsip əsasında, yəni məqsədli və birbaşa maliyyələşdirmə qaydasında fəaliyyət göstərə bilər. Bu zaman təsdiq edilmiş titul vərəqəsi və smeta sənədləri ilə təmin olunan iqtisadi və sosial tikinti obyektləri üçün investisiyanın maliyyələşdirilməsi və uzun müddətli kreditləşdirilməsi prioritet təşkil edir.

Aralıq mərhələ olmadan birbaşa maliyyələşdirmədə isə bank tərəfindən biznes-plan üzrə firma və təşkilatlara ayrılan vəsait nəzərdə tutulur. Bu prinsip əsasında maliyyələşdirmə vəsaitdən qənaətlə istifadə olunmasında, yeni güclərin və əsas fondların müəyyən olunmuş müddətdə işə salınmasında və mənimsənilməsində təsərrüfat vahidlərinin maddi marağını və məsuliyyətini artırır.