Mühazirə konspekti Bakı 2020 I mövzu

Mövzu 2.10 Televiziya səs-yayım şəbəkəsi haqqında məlumat

Təcrubə işi

Azərbaycanda Bakı televiziya mərkəzi ilk dəfə 14 fevral 1956-cı ildə işə başlamışdır. 1957-ci ildə ilk dəfə olaraq səyyar televiziya stansiyası kənardan verliş translyiasiya etmişdir.

1960 Bakı- Ağstafa, Göyçay-Gəncə-Ağstafa RRX-i istismara verilmişdir. Əhali televiziya verlişlərinə baxa bilmişlər. 1962-Naxçıvan 1965 Mingəçevir - Şuşa RRX yaradılmışdır. Mərkəzi televiziyanın rəngli təsviri 1970-ci illərdən Respublika proqramlarının rəngli təsviri ilə 1973-cü ildən Bakı şəhərində yayılmağa başlanmışdır. 1981-ci ildə yeni televiziya Qülləsi tikilməyə başladı. 1996-cı ildə işə başladı. Həmin ildə İngiltərənin Multipoint kommunikasiya şirkəti Azərbaycan mütəxəssisləri ilə birlikdə radio- televiziya proqramlarmı peykə çıxartmaq imkanma malik stansiyanı quraşdırdılar. Bu stansiya ilə AZTVl proqramı Respublika və araz radio proqramları Türkiyənin «Türksat» peyki vasitəsi ilə rəqəmsal rejimində Azərbaycanın bütün ərazisinə, Gürcüstan, Dağıstan, Türkiyədə, İranda, Rusiyada və eləcədə Avropanın və Asiyanm bir sıra ölkələrinə yayımlanır.

(şəkil 4) Türksat42 sxemin çəkilməsi)

RYS – Radio – yayım stansiyası FQ – Fərdi qəbuledici

MYS – Naqil – yayım stansiyası AQ – Abunəçi qurğusu

Təkcə 2001-ci ilin III rüblü ərzində AZTV-1 proqramının peykdən qəbulu üçün

40 dan çox yaşayış sahələrində peyk qəbul stansiyaları qurulub istismara
verilmişdir. Eləcədə müxtəlif bölgələrdə RRX köhnə avadanlıqlar yenisi ilə yeni P – 600 2MB, daha müasir KURS-4 və KURS – 6 avadanlıqları ilə əvəz edilib. Yeni texnologiyanın tərbiqinə Rabitə Nazirliyi 1 milyon ABŞ dolları xərcləndi. İlk dəfə 06 noyabr 1926 – cı ildə Bakı əhalisi Azərbaycan dilində radio verlişləri dinləməyə başlayıb. 1936 - 55-ci illərdə 35 kvt gücə malik 1386 kHs tezlikdə işləyən PB-8- tipli yeni verliş istismara verilmişdir. 55-ci ildən orta dalğada 150 kvt-lıq verlişi Azərbaycan radio proqramları yayımı başladı. 1988-1993-cu ilə kimi Respublikada məlum hadisələr nəticəsində bu sahədə gerilik vardır. Yalnız 1998-ci ildən başlayaraq radio-yayım sahəsinə xüsusi diqqət yetirildi. Naxçıvanda, Xanlarda, Şərur, FM vericiləri quraşdırılmışdır. O rta dalğalarm verlişi təmin etmək üçün RRX-kanallarına alternatif olaraq 4 ədəd peyk qəbul stansiyaları alınıb. Pirsaat, Xanlar, Quba, Naxçıvan radio stansiayalarında da quraşdrılmışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, orta dalğa I Respublika radio proqramı əhatə zonası Gürcüstantın Marneoli, Qardavani, İranın şimal rayonları, Dağıstanın cənub rayonları Ermənistanın Göyçə-Zənzəgur bölgələrini əhatə edir. Son illərdə təkcə FM-
radio-yayım avadanlıqlarının alınıb quraşdırılması üçün Teleradio İB-yi 400 min ABŞ dollarından çox vəsait xərclənmişdir. Bütün bu işlərin nəticəsidir ki, hal- hazırda Müstəqil Azərbaycanın demek olar ki, hər bölgəsində radio-yayım dalğaları yayılacaq verilişlər 100% ötürülür və qəbul edilir. Bu xalqımızın maariflənməsinə xidmət edir.