Nəzarət vasitələrindən asılı olaraq aşağıdakı nəzarət formaları ola bilər:
vizual - nəzarət obyekti gözlə yoxlanılır və onun NTS-in tələblərinə uyğunluğu təyin edilir (burada bütün əməliyyatların yerinə yetirildiyi, markaların mövcudluğu, müşayiətedici sənədlərin olması yoxlanılır);
orqanoleptik – ekspert – mütəxəssislər tərəfindən aparılan subyektiv nəzarət (bunlarla qiymətləndirilir);
alət - ölçmə alətinin, kalibrlərin, cihazların, stendlərin, sınaq maşınlarının və s. köməyi ilə aparılan sınaq. Bu növ nəzarət əllə aparılan, avtomatlaşdırılmış və avtomatik ola bilər.
Əllə nəzarətdə detalları və məmulatları yoxlamaq üçün ştangenpərgarlar, mikrometrlər, kalibrlər, bəndlər, indikatorlar və s. kimi əllə işlədilən alətlərdən istifadə edilir. Belə nəzarət çox subyektiv olur. Belə ki, əllə tam nəzarət aparıldıqda belə 2-4% həcmində qüsurlu detalları aşkar etmək mümkün olur.
Avtomatlaşdırılmış nəzarət – ölçmə zamanı subyektivliyi aradan götürməyə imkan verən, xüsusi vasitələrdən istifadə olunmasına əsaslanır.
Ən mütərəqqi növ avtomatik nəzarətdir, yəni detalları və düyümləri hazırlayarkən fasiləsiz nəzarət aparmağa imkan verən avtomatik nəzarət vasitələrindən istifadə olunur. Bu növ nəzarət diyirlənmə yastıqlarının istehsalında geniş tətbiq olunur.
İstehsalın həcmindən asılı olaraq , aşağıdakı nəzarət növbələrini fərqləndirirlər:
tam – burada nəzarət olunan məhsulun keyfiyyəti haqqında qərar hər bir məhsul vahidinin yoxlanılmasının nəticələrinə görə qəbul edilir;
seçmə - burada keyfiyyət haqqında qərar, məhsul partiyasından, yaxud axınından NTS-in tələblərindən asılı olaraq götürülmüş bir, yaxud bir neçə seçmənin yoxlamalarının nəticələrinə görə qəbul edilir;
istehsalat prosesinin xidmətinə təsirin xarakterinə görə aktiv və passiv nəzarətləri fərqləndirirlər:
aktiv – nəzarətdə alınmış nəticələrdən məmulatların hazırlanma prosesinin fasiləsiz idarə edilməsi üçün istifadə olunur. Aktiv nəzarət texnoloji avadanlığa qoşulmuş cihazlarla yerinə yetirilir.
