Müminlerin Emiri hz. Ali (a s)

SİND SAVAŞI

Bu yıl için Murrat'ül-Abiyy oğlu Haris Hz. Ali'nin emriyle Sind illerine savaşa gitti, birçok ganimetler ve esirlerle dönüp geldi, bir günde bin esir taksim edildi.

GÖSTERİ

Gene bu yıl içinde Muâviye, bizzat Şam'dan hareket ederek Dicle kiyilarina kadar gidip geldi ve Cezire halkına bir gösteri yaptı.

326

ZİYAD-İBN-İ EBİH'İN FARS VALİLİĞİ ¹⁰⁷

Basra eyaletine tabi' olan Kirman, Şiraz ve havalisini kaplayan Fars eyaleti halki, vergi vermemek niyetine düşmüşler, isyan ederek vali Huneyf oğlu Sehl'i Fars'tan kaçırmışlardı. Bunun üzerine Hz. Ali, Basra'da Beyt'ülmal memuru olan ve Araplann dahilerinden sayılan Ziyad'ı Fars eyaletine vali tayin etti, gönderilmesini de Basra valisi Abbas oğlu Abdullah'a buyurdu. O da Ziyad'i mühim bir kuvvetle Fars'a yolladi.

Ziyad, vali olduğu illerin reislerini birbirine düşürdü, az vakitte her tarafı düzene soktu.

Bu yıl içinde Akabe bey'atinde Müslüman olan Ansar'dan Ebu-Mes'ud'la şair Sabit oğlu Hassan vefat

----------------------------

107- Ziyad, Ubeyd oğlu, yahut anasma nisbetle Sümeyye oğlu Ziyad diye amlirdi. Ömer zamanında, Basra'da Maliye işlerinde kullamlmıştır. Muâviye, onun, kendisinin kardeşi olduğunu ilan etmek istemiş, bu hususta bir mektup göndermiş, fakat o, bu mektbu şiddetle reddetmişti. Hz. Ali'nin şehadetinden sonra hicretin kirk dördüncü yılı, Muâviye, gene aynı teklifte bulunmuş, Ziyad da buna razi olmuştu. Bunun üzerine Muâviye, babası Ebu-Süfyan'ın, Ziyadm anası Sümeyye'yle zina ettiğini ve bu zinadan Ziyad'm doğduğunu iddia etmiş. Ebu-Meryem-al-Hammar bu zinamn, kendi evinde olduğunu, pek rezilce söyleyip şahitlik etmiş, daha birkaç kişi de, Ebu-Süfyan'm vaktiyle, Medine'de, mescitte bu işi açıkladığına tanıklıkta bulunmuşlar, böylece Muâviye, "Çocuk, nikahtan olandır, zina edense taşlanarak öldürülür" hükmünü, yani Müslümanlıkta nesep sübutu kaidesini bozup ziyad'ı kendisine kardeş ilan etmiştir. Yezid zamanında Hz. Huseyn'in üzerine ordu gönderip Kerbela faciasını meydana getiren Ubeydullah, bu babasmın oğlu Ziyad'm mahdumudur!

327

ettiler. Hassan, pek korkak olduğundan hiçbir savaşta bulunmamıştı.

HİCRETİN KIRKINCI YILI (659 - 660)

Bazı Ölümler

Cemel ve Sıffıyn savaşlarında Hz. Ali'nin tarafında bulunup, Hz. Ammar'ın şehadetinden sonra savaşa girişerek şehid oluncasyadek dövüşen ve Hz. Peygamber tarafından tanıklığı, iki tanık yerine kabul edilmiş olan Sabit oğlu Huzeymet'ül-Ansari'nin oğlu Haris bu yıl vefat etti. Haris, Bedir savaşındabulunanlardı.

Cubeyr'ül-Ansari oğlu Havvat da bu yıl, Medine'de vefat etti. Havvat, Bedir savaşına çıkmışken ayağına bir taş dokunup yaralanmış. Hz. Peygamber de onu Medineye göndermişti. Savaştan sonra ona da ganimetten pay verildi. Bu süretle Bedir ashabından sayıldı.

Ansar'ın on iki nakıybinin biri olan Müzir oğlu Ebu-Lubabe de bu yıl vefat etti. Bedir savaşına gidilirken Hz. Peygamber onu Medine'de kaymakam olarak bırakmıştı. Savaştan sonra genimetten pay verilerek Bedir ashabindan sayıldı.

Uhud savaşında bulunmuş olan ve Rey şehrini zapteden Ka'b'ül-Ansari oğlu Karaza da bu yil Kufe'de vefat etti. Bu sahabi, Hz. Ali'nin bütün savaşlarında, onun maiyetinde, düşmanlanyla savaşanlardandı.

328

BUSR'UN HİCAZ VE YEMENİ TALANI

Siffiyn savaşında, Muâviye'nin maiyetinde bulunan ve As oğlu Amr gibi Hz. Ali ile savaşa çıkan, fakat onun hilesine uymak süretiyle kurtulan Büsr, bu yıl Muâviye'nin emriyle Hicaz'a yürüdü.

Muâviye, ona, Medine'ye Mekke'ye, San'a'ya git. Ali'ye uyanlardan kimi bulursan bize itaate davet et; kabül etmeyeni öldür, mallarını zaptet diye emretmiş ve maiyetine üç bin kişi vermişti.

Medine'de, Hz. Ali tarafindan Ebu-Eyyub'ül-Ansari valiydi. Büsr'e karşı koyamayıp çekildi. Büsr, Medine'ye girip mescide gitti, minbere çıktı. Halkı tehdid etti, ansar'a, ey Yahudiler, ey tutsak oğulları diye hakarette bulundu. Halkı, Muâviye'ye bey'at için sıkıştırmaya başladı. Bey'at etmiyenlerin evlerini yıktı.

Ashaptan Abdullah oğlu Cabir, bey'at etmemek için kaçıp Seleme oğullan boyuna sığındı. Fakat onlar da Cabir'i koruyamadilar. Cabir, Hz. Peygamber'in zevcesi Hz. Ümmü Seleme'ye dehalet etti, fakat o da aciz kaldi.

Büsr, Medine'de, Ebu-Hüreyre'yi kaymakam bırakıp Mekke'ye gitti. Hz. Ali tarafindan vali olan Abbas oğlu Kusam karşı duramadı. Büsr orada da bir hayli can yakip kan döktükten sonra Yemen'e gitti. Orda da Hz. Ali tarafindan Abbas oğlu Ubeydullah valiydi, karşı duramıyacağını anlayıp sahabeden kaynatası Abdullah'ı, oğlunu, Hz. Ali'ye taraftar olanlan, hatta onlann evlat ve ayalini öldürdükten sonra Abbas oğlu Ubeydullah'ın

329

Abdurrahman ve Kusam adlı, biri altı, öbürü beş yaşındaki iki oğlunu tutturdu, anneleri Abdullah kızı Ayişe'nin gözü önünde, eteği dibinde, kendi eliyle başlarını kesti.

Zavallı ana, bu korkunç olay yüzünden aklını kaçırdı. Hiçbir yerde duramaz, oturamaz, gezer-durur, gezerken de şu beyitleri okurdu:

"Ey benim sedeften ayrılmış iki inciye benzeyen çocuklarıma kıyan

Ey benim kemiklerimin içindeki iliğinı mesabesinde bulunan iki yavrumu öldüren

Beni iliksiz koyan, ey benim yüreğim, kulağım olan evladımı öldüren

Bugün artık yürek yok bende

Geçip giden soyundan - sopundan sonra perişan olan.

Yanıp yakılan, hor-hakıyr bir hale düşen bir kadını, İki yavrusunu öldürerek büsbütün perişan ettin Büsr'ü duymuştum da hakkında söylenen sözlere inanmamıştım

Zalinı, yavrularımın boyuncağızlarına bilenmiş bıçağı çektin, günah da işte böyle kazanılır Şimdi Büsr'e hak ettiği laneti okuyorum, Babamın önııüne and olsıın ki o, zalinı, hain bir adam."

Büsr, Yemen'de de kanlar döktü, canlar yaktı. Bu Yemen seferinde tam otuzbin kişi öldürdü ki bunların bir kısmını diri - diri ateşe attırıp yaktırarak şehid etti.

330

Hz. Ali, bu olayları haber alınca, Kudame oğlu Cariye'yi ikibin, Mes'ud oğlu Veheb'i ikibin kişiyle gönderdi. Cariye, önce Basra'ya gitti, sonra Hicaz yoluyla Yemen'e geldi.

Büsr bunu duyunca Yemam yolunu tuttu. Cariye, Necran'a vanp orda Ümeyyeoğullarına taraftar olanlan tenkit etti, Büsr'ün peşine düştü. Büsr bucaktan bucağa kaça - göçe Hz. Ali'nin hükmü altında bulunan ülkeden çıktı.

Cariye Mekke'ye geldiği zaman Hz. Ali, Kufe'de şehid edilmişti. Halkı Mü'minlerin emirine bey'ate davet edince kime bey'at edelim, Müminler Emiri şehid oldu dediler. Cariye'nin bundan haberi yoktu. Duyunca Hz. Ali'ye rahmet okudu, halka Hz. Hasan'a bey'at edin dedi. Halk Hz. Hasan'a bey'at etti.

Cariye Mekke'den Medine'ye gitti. Ebu-Hüreyre, Medine'de halka namaz kıldırmadaydı. Cariye'nin gelişini duyunca kaçtı. Cariye, o, kedi babasını bulsaydim mutlaka öldürürdüm dedi. Sonra Medinlilerden Hz. Hasan'a bey'at alıp Kufe'ye döndü.

Büsr, birçok kişileri öldürmüş ve ilk defa Müslüman kadınların esirliğini icad ederek Müslümanlığa aykırı kötü bir tören kurmuştu.

Hz. Ali, onun kötülüklerini, hele Ubeydullah'ın iki masum yavrusunun şehadetini, analannın aklını kaybettiğini duyunca çok müteessir olmuş, Allah'ım demişti, sen onun da aklını al, dinsiz olarak öldür onu.

331

Esasen sadist bir ruh hastası olan Büsr, sonunda çıldırmış, sokaklarda çocukların taşlariyle - topaçlariyle taşlanmaya başlamış, çılgın bir halde ölüp gitmiştir.111

ln- Hz. Ali'nin şehadetinden ve Muâviye'nin saltanatından sonra bir gün Abbas oğlu Ubeydullah Muâviye'nin yanmda Büsr'e rastlamıştı. Ona, benim masum yavrularımı sen mi öldürdün diye sordu. O, Evet, ben öldüdüm deyince Ubeydullah, Allah'tan dilerim dedi, bir başka yerde seninle karşılaşayım. Büsr, buranın nesi var deyince Ubeydullah, kılıcım yanımda değil dedi. Büsr, al diye Ubeydullah'a bir kılıç uzatmca Muâviye, hemen yerinden fırlayıp kılıcı kaptı, Büsr'e, ne yapıyorsun dedi. ikimizi de öldürtecek misin? Ubeydullah hiç pervasız, Vallahi bende onu yapacaktım dedi, meclisten çıkıp gitti.

Ubeydullah, kardeşi Abdullah'tan bir yaş küçüktü. Hz. Peygamber, onu ve kardeşlerini öper-koklar, onlar da Hz. Peygamber'in göğsüne, sırtma binerlerdi. Hz. Peygamber, onlarla şakalaşırdı. Hz. Ali'nin zamanında Ubeydullah, önce Yemen valiliğinde bulunmuş, sonra otuz altmcı, otuz yedinci yıllarda hac törenine emir tayin edilmişti; otuz dokuzuncu yılda gene hac emiri olduysa da Muâviye tarafmdan gönderilen Şecere oğlu Yezid, buna mani oldu. Pek cömert bir zat olan Ubeydullah, hicretin elli sekizinci yılmda vefat etmiştir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: